Rönesans ve Reform
Rönesans ve Reform Nedir
Rönesans, 15. ve 16. yy.larda Avrupa’da bilim, sanat ve düşünce alanlarındaki gelişmelerdir. Kelime anlamı yeniden doğuştur. Bunun nedeni ilkçağ Yunan ve Roma dönemine ait eserlerin yeniden incelenmesidir. İtalya’da başlayıp tüm Avrupa’ya yayılmıştır. Rönesans ve Reform Nedir
* Rönesans’ın ortaya çıkışında etkili olan nedenler neler olabilir?(4)
★ Avrupalıların Müslümanlardan öğrendikleri kâğıt ve matbaayı geliştirerek-ucuza mal ettiler, bilginin yayılması hızlandı, eğitim – kültür seviyesinin artması
★ Coğrafi keşifler ile zenginleşen burjuva sınıfının bilim ve sanat hareketlerini desteklemesi
★ Coğrafi keşifler ile dünyanın yuvarlak olduğu ispatlanınca, kiliseye duyulan güvenin azalması, skolastik(baskıcı) kilise anlayışının zayıflaması
★ İstanbul’un fethi üzerine İstanbul’u terk eden bilim adamı ve sanatçıların İtalya’ya giderek, burada çalışmaları
★ Müslüman bilim insanlarının çalışmalarının Avrupa dillerine tercüme edilmesi
Rönesans ve Reform Nedir . Rönesans, bilim anlayışında ne gibi bir değişikliğe yol açmıştır?+
Kilisenin bilim-sanat üzerindeki baskıcı gücü(skolastik düşünce) büyük oranda zayıfladı, özgür düşünce ortamı güçlendi.
Bilim, sanat ve düşünce alanında Ortaçağ’da İslam dünyasında olan üstünlük, Rönesans ile Avrupa’ya geçti. Rönesans ve Reform Nedir
İtalya’da Leonardo Da Vinci, Mikelanj, Rafael ve Donatello resim ve heykel’de; Fransa’da Montaigne, İngiltere’de Shakspeare ve İspanya’da Cervantes edebiyat alanında, Polonya’da Kopernik astronomi alanında ön plana çıkan sanatçı ve bilim adamları oldular. Mimaride simetrik ve geometrik desenlerin hâkim olduğu barok tarzı ortaya çıktı.
Rönesans ve Reform Nedir
Reform, Ortaçağ boyunca halk, büyük fakirlik yaşarken, din adamları zenginlik, zevk ve eğlence içinde yaşıyordu, Kiliseler çok geniş topraklara sahiplerdi. Kiliseler endüljans (günah bağışlama belgesi) satışından halkın elindekileri de topluyor, aforoz yetkisiyle insanları dinden atabiliyorlardı. Papalar, kendini Hz. İsa’nın yeryüzündeki vekili olarak görüyorlardı. sosyal bilgiler
Krallar, kendilerine taç giydiren ve krallığını onaylayan papadan çekiniyor, sözünden çıkmıyorlardı.
Bu duruma tepki olarak Almanya’da, Martin Luther adlı rahibin önderliğinde ortaya çıkan Katolik Kilisesindeki yozlaşmaya karşı düzeltmelerin – değişikliklerin olduğu bir harekettir.
* Din alanında bu düzenleme hareketini ortaya çıkaran nedenler neler olabilir?(2)
■ Haçlı seferleri, coğrafi keşifler ve Rönesans ile din adamlarına duyulan güvenin azalması, Kilisenin toplum üzerindeki baskı gücünün(skolastik düşünce) iyice zayıflaması, özgür düşünce ortamının güçlenmesi
■ İncil’in milli dillere çevrilerek, matbaada binlerce çoğaltılması ile din damlarının sözleri ile İncil’de yazanların farklı olduğunu toplumun görmesi
* Reform hareketi bilim üzerinde ne gibi etkiler yaratmış olabilir?
Kilisenin bilim-sanat üzerindeki baskı gücü(skolastik düşünce) tamamen yok edildi. Rönesans ve Reform Nedir
Reform hareketi, Osmanlıyı olumsuz etkilemedi, Osmanlı ülkesine sıçramadı çünkü hoşgörülü, adaletli bir yönetim vardı. Avrupa Hristiyan birliği parçalandı, mezhep çatışmaları(Katolik * Protestan) yaşandı. Bu açıdan Osmanlılar reform hareketini- Luthercileri destekledi.
Kiliseden bağımsız laik eğitim kurumları açılmaya başladı.
Aydınlanma Çağı,
17. ve 18.yy.da Avrupa’da yaşanan, her konuda akıl ve bilimi esas alan bilim ve düşünce alanındaki atılım dönemidir. Bu çağda doğruya dinin rehberliğiyle değil aklın kullanılmasıyla, deney ve gözlem metoduyla, ulaşılabilineceği temel olarak kabul edilmiştir.
Bu dönemin önde gelen bilim-düşünce-sanat adamları; Newton (yerçekimi kanununu buldu), Pastör (hastalıkların mikroplardan meydana geldiğini ispatladı), Descartes, Voltaire, Jan Jak Ruso, Monteskiyü, Mozart, Bach…
Aydınlanma Çağı’nda bilim alanındaki gelişmeler, insan ihtiyaçlarını karşılayacak makineler icat edilmesine, üretimde kol gücü yerine makinelerin icadını – kullanılmasını yani Sanayi İnkılabı’nın ortaya çıkışını sağlayacaktır.
Sanayi İnkılâbı ile 1750’den sonra, üretimde kol gücünün yerini makine gücü alacaktır. Çok sayıda fabrika kuruldu. Birçok icad yapılarak, teknolojide alanında büyük gelişme sağlandı. Başta buhar makinası olmak üzere, ilk buharlı lokomotif, ilk petrollü araba, ilk elektrikli tramvay… bu dönemde yapıldı.
İngiltere’de başladı, zamanla Avrupa’ya ve dünyaya yayıldı. sosyal bilgiler
Şehirler hızla artan fabrikaların işçi ihtiyacı nedeniyle kırsaldan göç alarak büyüdü. İşçi olarak kadınlar hatta çocuklar kullanılmaya başlandı.
Sanayi İnkılabı, hammadde ve pazara ihtiyacı artırdı, bunun üzerine sanayileşmiş devletler, zengin hammadde kaynaklarına sahip, pazar olarak kullanabilecekleri ülkeleri zorla işgale edip, kaynaklarına el koydular ki buna sömürgecilik denilir.
Sömürgecilik faaliyetleri yapan devletler karşı karşıya gelince (İng. Fr. ↔ Alm. İt.) Birinci Dünya Savaşı ortaya çıkmıştır.
Sanayi İnkılabı Osmanlı Devleti’ni olumsuz etkiledi. Neden?
Avrupa’nın ucuza ve kaliteli fabrika ürünleri karşısında el tezgâhlarıyla üretim yapan Osmanlı üreticisi rekabet edemedi. Bu nedenle üretim azalırken atölyeler kapandı, işsizlik arttı. Osmanlı Devleti sanayileşen devletlerin açık pazarı hâline geldi. Rönesans ve Reform Nedir
Aydınlanma çağı düşünürleri(Voltaire, Montesqiu, J.J. Rousseau) Avrupa’daki sınıf farklılıklarına dayalı toplum yapısına ve krallık yönetimine karşı eleştiriler yapıp, insan hakları-eşitlik, özgürlük, cumhuriyet fikirlerini savundular, bu fikirlerden etkilenen kitleler harekete geçerek Fransız İhtilali’ni yapacaklardır.
Fransa’da kral yeni vergiler koymaya çalışırken, fakirlikten ve kralın baskısından bunalmış halk bu karar üzerine ayaklandı ve Krallık yönetimine son verdiler, cumhuriyet kuruldu. Bu olay dünyaya örnek oldu. Cumhuriyet, , özgürlük, eşitlik, insan hakları, milliyetçilik gibi kavramlar dünyaya yayıldı. Rönesans ve Reform Nedir
* Fransız İhtilali Osmanlı devletini nasıl etkiledi?
Çok milletli bir imparatorluk olan Osmanlı Devleti içinde yaşayan Yunanlılar, Sırplar gibi uluslar milliyetçilik düşüncesinin etkisiyle kendi devletlerini kurmak için ayaklandılar. Osmanlı devleti dağılmaya-parçalanmaya başladı.
(Milliyetçilik; her milletin kendi bağımsız devletini kurmaya hakkı olduğunu savunan düşüncedir.)
Osmanlı devleti hem dağılmayı-parçalanmayı önlemek hem de Fransız ihtilalinin yaydığı eşitlik, adalet, insan hakları, gibi fikirlerin etkisiyle Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı, Meşrutiyet yönetimine geçilmesi gibi yenilikler yaptılar. Ancak bu çabalar ayaklanmaları ve devletin parçalanmasını önleyemedi. Rönesans ve Reform Nedir
