7. Sınıf Sosyal Bilgiler Rönesans ve Reform Nedenleri ve Sonuçları

7. Sınıf Sosyal Bilgiler Rönesans Nedenleri ve Sonuçları

Rönesans: Kelime anlamı “Yeniden Doğuştur “tur 15. ve 16. yy’da Avrupa’da( özellikle de İtalya’da). Bilim, sanat ve edebiyat alanlarındaki büyük gelişmelere denilmektedir. İnsanın kendisini keşfettiği, insancıl dü­şünce ve özgür düşüncenin geliştiği, sevgi, gü­zellik, tutku gibi düşüncelerin ortaya çıktığı bu dönem insan ve insan sevgisini ön plana çıkar­mıştır. Rönesans’la birlikte eski Yunan kültürü canlılık göstermeye başlamıştır.

Nedenleri:

1. Coğrafi Keşiflerle birlikte ekonomik refaha ka­vuşan halkın (Mesen.sınıfının) bilim ve sanata önem vermeye başlaması.
2. Eski Helen ve Roma dönemine ait eserlerin incelenmesi.
3. Kağıt ve Matbaanın öğrenilmesiyle birlikte okuma-yazma oranının artması, düşüncelerin geniş alanlara yayılması.
4. İstanbul Fethinden sonra İtalya’ya kaçan bilginlerin orada yapmış oldukları çalışmalar.
5. Avrupa’nın İslami bilimsel eserleri kendi dil­lerine çevirmeleri.
6. Bilim adamlarını destekleyen “mesen” sınıfı­nın varlığı.
7. Antik yunan-Roma kültürüne ait eserlerin ( Eski Yunan kültürü ) incelenmesi.

UYARI: Rönesans’ın İtalya’da başlama nedeni, coğrafi konumu, ekonomik refahı ve eski Ro­ma antik eserlerinin burada bulunmasıdır.
Bu dönemde insan ve insana ait değerlere ön palana çıkaran Hümanizm akımı ortaya çıkmıştır.Bu dönemde edebiyat alanında Dante, Petrark ve Makyavel(yönetim) ,resim alanında Leonardo Da Vinci,  heykeltıraşlık alanında Mikelanj  ve Rafael , önemli sanatçılardır ve bilim adamları yetişmiştir.İtalya’da başlayan Rönesans hareketleri, bütün Avrupa’ya yayılmıştır. Rönesans hare­ketleri Fransa ve Polonya’da bilim, Hollanda’da resim, İngiltere’de edebiyat alanında gelişme sağlanmasında etkili olmuştur

( Giovanni Boc caccio, Nikola Makyevel, Francesko Petiark, Ciyovanni Bellini, Albert Dürer, Francis Bacon, Misel Monteyn, VVilliam Shakespeare)

Sonuçları:

1. Dine dayalı ve pozitif bilimlere kapalı olan Skolastik düşünce önemini yitirmiştir.
2. Bu dü­şüncenin yerine özgür düşünce anlayışı önem kazanmıştır.pozitif düşünce: deney ve gözleme dayalı düşünce
3. Avrupa’yı baskı altında tutan din adamları ve kiliselere karşı, eleştiriler başlamış bu durum, Reform hareketlerine zemin hazırlamıştır.
4. Edebiyat, sanat ve bilimsel alanlarda çalış­malar hız kazanmıştır.
5. Avrupa’da bilim ve teknik alandaki gelişmelerin önünü açtı.

RÖNESANSIN OMANLIYA ETKİLERİ:

• Osmanlı Devleti ise geleceği göremeyip bu gelişmeler sadece seyirci kalmakla yetindi bilim ve sanat alanında Avrupa’nın gerisinde kaldı ve olumsuz etkilendi
• Avrupa’da bilim anlamında yapılan keşifler, icatlar, buluşlar Osmanlı Devleti tarafından yalnız seyretmekle kaldığından, Osmanlı ve Avrupa arasındaki medeniyet farkı hızla kapanmaya başlamıştır.
• İlerleyen zaman içerisinde de Osmanlı Devleti bu konularda Avrupa’nın gerisinde kalmaya başlamış ve açılan farkı kapatma çabaları başlatılmıştır. Fakat yapılan Islahatlar ve Tanzimatlar bu farkı kapatmada yetersiz kalmıştır.

REFORM

Kelime anlamı yeniden düzenleme anlamına gelir,. Orta Çağ Avrupa’sında 16.yy’da  bütün dini, si­yasi ve ekonomik gücü elinde bulunduran Katolik kili­senin kendi çıkarları doğrultusunda hareket et­mesi ve bozulması sonucunda aydınlar ve hal­kın tepkisiyle Reform hareketleri başlamıştır.

Nedenleri:

1. Kağıt ve matbaayla birlikte okur yazar oranı­nın artması.
2. İncil’in farklı dillere çevrilmesi sonucu İncil’in asıl içeriğinin öğrenilmesi, din adamlarının yalan söylediğinin anlaşılması ve din adamlarına olan güvenin azalması.
3. Kilisenin Endülüjans (cennetten arazi) yetkisini kullanarak zen­ginleşmesi ve halkın buna
4. Rönesans hareketleriyle birlikte düşünce öz­gürlüğünün oluşması.
5. Kilisenin Aforoz (dinden atma ) ve Enterdi (kral ile beraber topluca dinden atma) gibi olumsuz hareketleri,

 

UYARI: Reform hareketleri, Martin LUTHER öncülü­ğünde Almanya’da ortaya çıkmıştır.  Martin luther  bir din adamı ve 84 maddelik bildiriyi Kilisenin kapısına astı ve isyanı başlattı

 

• Martin Luther kilisenin uygulamalarına karşı çıkmıştır. Buna karşılık kilise, Martin Lut-her’i dinden çıkarmış ve ölüme mahkum etmiş­tir. Almanya’daki bazı prensler tarafından koru­nan Martin Luther, İncil’i Latince’den Almanca-‘ya çevirmiştir. Martin Luther, Katolik kilisesine karşı, Protestanlık mezhebini kurmuştur.

UYARI: Protestanlık mezhebi 1555 Ogsburg Antlaşması ile Almanya’da tanınmıştır.
UYARI: Fransa’da başlayan Reform hareketleri sonucu Kalvenizm 1598’de Nant Fermanı ile serbest bırakılmıştır. İngilterde ise Anglikanizm mezhebi yayılmaya başladı

Sonuçları:

1. Avrupa’da yeni mezhepler ortaya çıkarak Mezhep birliği bozulmuştur.
2. Katolik kilisesine ve din adamlarına olan gü­ven azalmıştır.
3. Kilisenin elinde bulunan eğitim sistemi Protestanların yaşadıkları yerlerde Laik.bir şekle dönüştürülmüştür.
4. Kilisenin elinde bulunan topraklar, mallar halk tarafından yağmalanmış ve paylaşılmıştır.
5. Bilimsel çalışmalar önündeki en büyük engel olan kiliseler, eski önemini kaybetmiştir.
6. Katolikler ve Protestanlar arasında Mezhep savaşları başladı(yüzyıl Savaşları 116 yıl).

UYARI: Osmanlı Devleti Reform hareketlerinden etkilenmemiştir. Çünkü Osmanlı toprakları içerisinde yaşayan bütün vatandaşlara din ve vicdan özgürlüğü tanınmıştı. Bunun yanında Reformla birlikte, Avrupa’nın mezhep birliği­nin bozulması ve mezhep çatışmalarının baş­laması Osmanlı’nın Balkanlarda ilerleyişini kolaylaştırdı bundan dolayı olumlu etkilendiği söylenebilir.

Hazırlayan: Mehmet ÖZDURAK