İnkılap Tarihi Kavramların Cümle İçinde Açıklaması
1- Selanik, Rumeli’de yer alan bir Osmanlı kentiydi.
Selanik, Avrupa’nın güneyinde Balkanlarda yer alan bir Osmanlı kentiydi.
2- Osmanlı Devleti bir imparatorluktu.
Osmanlı devleti çok uluslu bir yapıya sahipti.
3- Emperyalist devletlerin kışkırtmaları ile Osmanlı İmparatorluğu’na bağolmayan milletler ayaklanmışlardır.
4- Balkanlarda ortaya çıkan ayrılıkçı fikirler Osmanlı’daki Aydınlar arasında yeni arayışlara neden oldu.
Balkanlarda ortaya çıkan ayrılıkçı fikirler Osmanlı’daki bilgili ve topluma yön veren insanlar arasında yeni arayışlara neden oldu.
5- Osmanlıcılık fikri etrafında birleşen Osmanlı aydınları zamanla güçlenerek sultan II. Abdülhamit’e meşrutiyeti ilan ettirdiler.
Osmanlıcılık fikri etrafında birleşen Osmanlı aydınları zamanla güçlenerek sultan II. Abdülhamit’e padişah yönetiminin yansıra halkın seçtiği bir meclisi kabul ettirdiler.
6. Mustafa kendi kararıyla Selanik Askeri Rüştiyesi sınavlarına girdi ve kazandı.
Mustafa kendi kararıyla Selanik Askeri Ortaokulu sınavlarına girdi ve kazandı.
7- Mustafa Kemal’in okuduğu dönemde Medreseler eğitimde önemli bir yere sahipti.
Mustafa Kemal’in okuduğu dönemde ağırlıklı olarak dini eğitim veren üniversiteler eğitimde önemli bir yere sahipti.
8- Mustafa Kemal 1896 yılında Manastır Askeri İdadisi ’ne başladı.
Mustafa Kemal 1896 yılında Manastır Askeri Lisesi’ne başladı.lı azınlıklar ayaklanmışlardır.
Sömürgeci ve yayılmacı devletlerin kışkırtması ile Osmanlı İmparatorluğu’na bağlı Müslüman
9- Mustafa Kemal Manastır askeri İdadisi’nde arkadaşı Ömer Naci edebiyata ve hitabete ilgi duydu.
Mustafa Kemal Manastır askeri İdadisi’nde arkadaşı Ömer Naci edebiyata ve etkili konuşma sanatına ilgi duydu.
10- Mustafa kemal İstanbul Harp Akademisi’nden kurmay yüzbaşı olarak mezun oldu.
Mustafa kemal İstanbul Harp Akademisi’nden generalliğe yükselebilecek rütbeyle yüzbaşı olarak mezun oldu.
11- Mustafa Kemal deha sahibi bir insandır.
Mustafa Kemal üstün zekalı ve üstün yetenekli bir insandır.
12- Mustafa Kemal başkumandanlık Meydan Muharebesi’ni kazanmıştır.
Mustafa Kemal başkumandanlık Meydan Savaşı’nı kazanmıştır.
13. Çanakkale Cephesi’ndeki Anafartalar’da tarihin en büyük siper savaşı yapıldı.
Çanakkale Cephesi’ndeki Anafartalar’da tarihin en büyük korunma hendeği savaşı yapıldı.
14. Kafkas Cephesi’nde Mustafa Kemal Muş ve Bitlis’in Ruslardan geri alınmasını sağladı.
Kafkas Savaş Bölgesinde Mustafa Kemal Muş ve Bitlis’in Ruslardan geri alınmasını sağladı.
15. Mustafa Kemal, Kafkas Cephesi’nde ordunun yiyecek ve giyecek ihtiyacını temin etti.
Mustafa Kemal, Kafkas Cephesi’nde ordunun yiyecek ve giyecek ihtiyacını sağladı.
16- Osmanlı Devleti, Kanal Cephesi’nde İngilizlerin işgali altında bulunan Süveyş Kanalı ve Mısır’ı yeniden topraklarına katmak istedi.
25- Sakarya Savaşı’nda Mustafa Kemal yeni bir taktik uyguladı. Dünya askerlik literatürüne yeni bir kavram giriyordu: “topyekûn” savaş. Mustafa Kemal “Hattı müdafaa yoktur sathı müdafaa vardır, o satıh bütün vatandır…” emriyle her asker vatan topraklarını sonuna kadar savunmaya başladı.
Sakarya Savaşı’nda Mustafa kemal yeni bir taktik uyguladı. Dünya askerlik biliminde yazılmış yapıtlara yeni bir kavram giriyordu: “hep birlikte” savaş. Mustafa Kemal “çizgisel savunma yoktur yüzeysel savunma vardır, o yüzey bütün vatandır…” emriyle her asker vatan topraklarını sonuna kadar savunmaya başladı.
26- Memleketimizi muasır medeniyetler seviyesine çıkaracağız.
Memleketimizi çağdaş uygarlıklar seviyesine çıkaracağız.
27- Sakarya Savaşı’ndan sonra düşman orduları Eskişehir ve Ankara yakınlarındaki birçok yeri bize virane
halinde bıraktı.
Sakarya Savaşı’ndan sonra düşman orduları Eskişehir ve Ankara yakınlarındaki birçok yeri bize yıkılmış
halde bıraktı.
28- Sakarya Savaşı’nı başkomutan olarak yöneten ve attan düşerek yaralanmasına rağmen büyük fedakârlık göstererek idareyi elinden bırakmayan Mustafa Kemal Paşa’ya 18 Eylül 1921 tarihinde TBMM tarafından “mareşal” rütbesi ve “gazi” unvanı verilmiştir.
Sakarya Savaşı’nı başkomutan olarak yöneten ve attan düşerek yaralanmasına rağmen büyük kendini fedakârlık göstererek idareyi elinden bırakmayan Mustafa Kemal Paşa’ya 18 Eylül 1921 tarihinde TBMM tarafından “en büyük askerlik ” rütbesi ve “savaşa katılan kişi” unvanı verilmiştir.
29- Kurtuluş Savaşı’nın her safhasında Türk milletinden destek alan Mustafa Kemal, karşılaştığı bu engelleri de yine TBMM’den aldığı güçle aştı.
Kurtuluş Savaşı’nın her aşamasında Türk milletinden destek alan Mustafa Kemal, karşılaştığı bu engelleri de yine TBMM’den aldığı güçle aştı.
30- 30 Ağustos günü düşman ana kuvvetleri Dumlupınar’da imha edildi.
30 Ağustos günü düşman ana kuvvetleri Dumlupınar’da yok edildi.
31- Başkomutanlık Meydan Muharebesi’nin kazanılmasıyla Kurtuluş Savaşı’nın askeri safhası bitmiş oldu. Sonraki süreçte diplomatik ilişkiler önem kazandı ve bu savaşı bitiren Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı.
Başkomutanlık Meydan Muharebesi’nin kazanılmasıyla Kurtuluş Savaşı’nın askeri safhası bitmiş oldu. Sonraki süreçte uluslararası ilişkiler önem kazandı ve bu savaşı bitiren Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı.
32- Mudanya Ateşkes Antlaşması hürriyet ve bağımsızlık düşüncesinin ölümsüz bir abidesidir. Bu eseri yaratan bir milletin evladı, bir ordunun başkomutanı olduğumdan bahtiyarlığım sonsuzdur.
Mudanya Ateşkes Antlaşması hürriyet ve bağımsızlık düşüncesinin ölümsüz bir anıtıdır. Bu eseri yaratan bir milletin evladı, bir ordunun başkomutanı olduğumdan mutluluğum sonsuzdur.
33- Mudanya Ateşkes Antlaşması’na göre Trakya, 15 gün zarfında tahliye olunacak, bu tahliyeden itibaren 30 gün zarfında, Türk memurlarına devrolunacaktı.
Mudanya Ateşkes Antlaşması’na göre Trakya, 15 günlük sürede boşaltılacak, bu boşaltmadan itibaren 30 gün zarfında, Türk memurlarına bırakılacaktı.
34- Mudanya Mütarekesi’nin imzalanmasından sonra İstanbul ve boğazlar Türk mülki idaresine teslim olunacaktı.
Mudanya Mütarekesi’nin imzalanmasından sonra İstanbul ve boğazlar Türk yönetimine teslim olunacaktı.
41- Sevk ve İskân, diğer adıyla Tehcir Kanunu’nun çıkmasından sonra Ermeniler, ülkenin güvenli bölgeleri olan, Suriye ve Irak’ın kuzey vilayetlerine göç ettirilmişlerdir.
Sevk ve İskân, diğer adıyla Tehcir Kanunu’nun çıkmasından sonra Ermeniler, ülkenin güvenli bölgeleri olan, Suriye ve Irak’ın kuzey illerine göç ettirilmişlerdir.
42- Özellikle Anadolu’nun doğusunda ikamet eden Ermenilerin tehciri sırasında iaşe ve emniyeti için büyük harcamalar yapıldı.
Özellikle Anadolu’nun doğusunda oturan/yaşayan Ermenilerin tehciri sırasında yiyecek–içecek ve güvenliği için büyük harcamalar yapıldı.
43- Mondros Ateşkes Antlaşmasını imzalayan heyetin başında Bahriye Nazırı Rauf (Orbay) Bey bulunmaktaydı.
Mondros Ateşkes Antlaşmasını imzalayan heyetin başında Deniz Bakanı Rauf (Orbay) Bey bulunmaktaydı.
44- 1. Dünya Savaşı’nın sonuna doğru Osmanlı Devleti’nin müttefiki Bulgaristan savaştan çekildi.
- Dünya Savaşı’nın sonuna doğru Osmanlı Devleti’nin bağlaşığı Bulgaristan savaştan çekildi.
45- Mondros Ateşkes Antlaşması’nın 1. Maddesine göre Çanakkale ve İstanbul Boğazları açılacak ve bu yerlerdeki istihkâmlar İtilaf devletleri tarafından işgal edilecektir.
Mondros Ateşkes Antlaşması’nın 1. Maddesine göre Çanakkale ve İstanbul Boğazları açılacak ve bu yerlerdeki düşmana karşı savunma hazırlığı yapılmış kısımlar İtilaf devletleri tarafından geçici bir süre için ele geçirilecektir.
46- Mondros Ateşkes Antlaşması’nın 5. Maddesine göre sınırların korunması ve iç güvenliğin temini için ayrılacak birlikler dışında Osmanlı ordusu derhal terhis edilecektir.
Mondros Ateşkes Antlaşması’nın 5. Maddesine göre sınırların korunması ve iç güvenliğin sağlanması için ayrılacak,
birlikler dışında Osmanlı ordusu derhal bölgeden ayrılacaktır.
47- Mondros Ateşkes Antlaşması’nın 7. Maddesine göre İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit edecek bir durumun ortaya çıkması halinde herhangi bir stratejik noktayı işgal etme hakkına sahip olacaktı.
Mondros Ateşkes Antlaşması’nın 7. Maddesine göre İtilaf Devletleri güvenliklerini tehlikeye sokacak bir durumun ortaya çıkması halinde herhangi bir askeri bakımdan önemli noktayı işgal etme hakkına sahip olacaktı.
48- Mondros Ateşkes Antlaşması’nın 24. Maddesine göre Vilayat-ı Sitte ’de (Erzurum, Van, Elazığ, Diyarbakır, Sivas, Bitlis ) karışıklık çıkarsa, İtilaf Devletleri bu illerin herhangi bir yerini işgal etme hakkına sahip olacaktır.
Mondros Ateşkes Antlaşması’nın 24. Maddesine göre altı ilde (Erzurum, Van, Elazığ, Diyarbakır, Sivas, Bitlis ) karışıklık çıkarsa, İtilaf Devletleri bu illerin herhangi bir yerini işgal etme hakkına sahip olacaktır.
49- Mondros Mütarekesi aslında savaş durumuna son veren geçici bir antlaşmadır. Kesin durum barış Antlaşması’nın imzalanması ve hükümetler tarafından onaylanması ile belli olur ve antlaşma maddeleri yürürlüğe girer.
Mondros Ateşkes Antlaşması aslında savaş durumuna son veren geçici bir antlaşmadır. Kesin durum barış Antlaşması’nın imzalanması ve hükümetler tarafından onaylanması ile belli olur ve antlaşma maddeleri yürürlüğe girer.
50- Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra barış antlaşmalarının hazırlanması amacıyla Paris’te 32 devletin katılımıyla bir Konferans gerçekleştirildi.
Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra barış antlaşmalarının hazırlanması amacıyla Paris’te 32 devletin katılımıyla bir toplantı gerçekleştirildi.
51- 8 Ocak 1918 tarihinde açıklanan Wilson ilkelerine göre yenilen devletler yenen devletlere savaş tazminatı ödemeyecekti.
51- 8 Ocak 1918 tarihinde açıklanan Wilson ilkelerine göre yenilen devletler yenen devletlere savaş tazminatı ödemeyecekti.
8 Ocak 1918 tarihinde açıklanan Wilson ilkelerine göre yenilen devletler yenen devletlere savaş sonucunda oluşan zarar için para ödemeyecekti.
52- Wilson ilkelerine göre Türk egemenliği altında bulunan milletlere kendini yönetme hakkı verilmelidir.
Wilson ilkelerine göre Türk yönetimi altında bulunan milletlere kendini yönetme hakkı verilmelidir.
53- İngiltere ve Fransa coğrafi keşifler sonrası oluşturdukları sömürge düzenini devam ettirmek istiyordu. Bu amaçla “ manda ve himayecilik” adı verilen yeni bir sömürgecilik sistemi ortaya koydular.
İngiltere ve Fransa coğrafi keşifler sonrası oluşturdukları sömürge düzenini devam ettirmek istiyordu. Bu amaçla “ yönetme yetkilerini alma ve koruma altına alma ” adı verilen yeni bir sömürgecilik sistemi ortaya koydular.
54- Rum azınlıklar tarafından kurulan bir cemiyet olan Mavri Mira, Bizans’ın canlandırılması konusunda propaganda yapıyordu.
Rum azınlıklar tarafından kurulan bir olan dernek olan Mavri Mira, Bizans’ın canlandırılması konusunda düşüncesini yayma çalışması yapıyordu.
55- Samsun’da kurulan Pontus Cemiyeti Rum Patrikhanesi tarafından destekleniyordu.
Samsun’da kurulan Pontus Cemiyeti Rum Ortodoks başpapazının bulunduğu büyük kilise tarafından destekleniyordu.
56- İngiliz Muhipleri Cemiyeti İngiliz mandası olmak amacıyla kuruldu.
İngiliz Hayranları/Sevenleri Cemiyeti İngiliz himayesine/korumasına girmek amacıyla kuruldu.
57- İslam Teali Cemiyeti, İstanbul medreselerinin bazı müderrisleri tarafından kuruldu. Saltanat ve hilafeti koruyucu bir yol izledi.
İslam yükselme/yücelme Derneği, İstanbul dini eğitim veren okulların bazı öğretmenleri tarafından kuruldu. Sultanlık/padişahlık makamını ve halifelik makamını koruyucu bir yol izledi.
58- Wilson Prensipleri Cemiyeti mensupları Amerikan mandası olmayı savunuyordu.
Wilson Prensipleri Cemiyeti üyeleri Amerikan mandası olmayı savunuyordu.
59- İstanbul Hükümeti, işgaller karşısında halkı sükûnete davet ediyordu.
İstanbul Hükümeti, işgaller karşısında halkı sakin olmaya davet ediyordu.
60- Mondros Mütarekesi’nden sonra işgallerin başlamasıyla yerel direnişler müdafaa-i hukuk cemiyetleri aracılığıyla gerçekleştirildi.
Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra işgallerin başlamasıyla yöresel direnişler hakları savunma cemiyetleri aracılığıyla gerçekleştirildi.
61- Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti, bütün Anadolu’nun birliğini sağlamak gayesiyle mitingler düzenledi.
Anadolu Kadınları Vatanı Savunma Cemiyeti, bütün Anadolu’nun birliğini sağlamak amacıyla açık hava toplantısı düzenledi.
62- Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Trakya’da muhtemel Yunan saldırılarına karşı silahlı mücadele hazırlıkları yaptı.
Trakya-Paşaeli Haklarını Koruma Derneği Trakya’da olası/olabilecek Yunan saldırılarına karşı silahlı mücadele hazırlıkları yaptı.
63- Milli cemiyetler işgalleri önce protesto ediyor sonra silahlı direnişte bulunuyorlardı.
Milli cemiyetler işgallere önce karşı çıkıyor/tepki veriyor sonra silahlı direnişte bulunuyorlardı.
64- Resmi makamlara yapılan protestolar sonuç vermeyince işgallere karşı silahlı direniş başladı. İşte bu direniş hareketlerine Kuvayımilliye denir.
Devlet kurumlarına yapılan protestolar sonuç vermeyince işgallere karşı silahlı direniş başladı. İşte bu direniş hareketlerine milli kuvvetler denir.
65- Kuvayımiliye hareketi Osmanlı Devleti’ne bağlı tek bir kuvvet değil, Türk milletine dayanan bir direniş hareketidir. Bu hareket topyekûn Türk milleti tarafından gerçekleştirilmiştir.
Kuvayımiliye hareketi Osmanlı Devleti’ne bağlı tek bir kuvvet değil, Türk milletine dayanan bir direniş hareketidir. Bu hareket toplu olarak/hep birlikte/tüm Türk milleti tarafından gerçekleştirilmiştir.
66- Milli Mücadele’nin yayın organı olan Hâkimiyet-i Milliye Gazetesi’nde Kuvayımilliye’nin hiçbir zaman yok edilemeyeceği haberi yapılmıştır.
Kurtuluş Savaşı’nın yayın organı olan Milli egemenlik Gazetesi’nde Kuvayımilliye’nin hiçbir zaman yok edilemeyeceği haberi yapılmıştır.
67- Yörük Ali Efe Kurtuluş Savaşı’nda milis kuvvetleriyle düzenli orduya katıldı.
Yörük Ali Efe Kurtuluş Savaşı’nda, silahlı halk kuvvetleriyle düzenli orduya katıldı.
68- Mondros Mütarekesi’nin ardından İstanbul’un İşgali sırasında İstanbul’da bulunan Mustafa Kemal yaverine dönerek, “geldikleri gibi giderler” dedi. Bu söz onun, düşmanı yurttan atma konusunda kararlı olduğunu gösterir.
Mondros Mütarekesi’nin ardından İstanbul’un İşgali sırasında İstanbul’da bulunan Mustafa Kemal emir subayına dönerek, “geldikleri gibi giderler” dedi. Bu söz onun, düşmanı yurttan atma konusunda kararlı olduğunu gösterir.
69- Mustafa Kemal işgaller karşısında milli bilinci uyandırmak için genelgeler yayımladı, mitinglerle İzmir’in işgalinin kınanmasını istedi.
Mustafa kemal işgaller karşısında ulusal değerler sahip çıkmak için bilgilendirme yazıları yayımladı, mitinglerle İzmir’in işgalinin kınanmasını istedi.
70- Kurtuluş Savaşı’nın gerekçesi: Ülkenin (vatanın) bütünlüğü ve milletin (devletin) bağımsızlığı tehlikededir. İstanbul Hükümeti (Yönetimi/yürütme organı) üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirememektedir. Bu durum milletimizi yok olmuş gibi göstermektedir.
71- Kurtuluş Savaşı’nın amacı: Ülkenin(vatanın) bütünlüğünü, milletin (devletin) bağımsızlığını korumak.
72- Kurtuluş Savaşı’nın yöntemi: Milletin istiklalini (bağımsızlığını) yine milletin azim (bir işteki engelleri aşma kararlılığı) ve kararı kurtaracaktır.
73- Mustafa Kemal, Vilayat-ı Şarkiye Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin Doğu Anadolu’da alınması gereken tedbirlerle ilgili olarak düzenleyeceği kongreye davet edildi.
Mustafa Kemal Doğu İllerinin Haklarını Koruma Derneği’nin Doğu Anadolu’da alınması gereken tedbirlerle ilgili olarak düzenleyeceği kongreye davet edildi.
74- Mustafa Kemal Erzurum Kongresi’nin açılış konuşmasında gücünü milli iradeden alacak hükümetin kurulması gerektiğini açıkladı.
Mustafa Kemal Erzurum Kongresi’nin açılış konuşmasında gücünü milletin kararından alacak hükümetin kurulması gerektiğini açıkladı.
75- Erzurum Kongresi’nde alınan karara göre Hristiyan azınlıklara siyasi hâkimiyetimizi ve sosyal dengemizi bozacak imtiyazlar verilemez.
Erzurum Kongresi’nde alınan karara göre Hristiyan azınlıklara Devletin güç kullanma yetkisini ve toplumsal dengemizi bozacak ayrıcalıklar verilemez.
Kaynak: Samet Katipoğlu
