Anadolu Medeniyetleri Nelerdir Maddeler Halinde Bilgi

Anadolu Uygarlıkları

Başkentleri Hattuşaş’tır (Çorum).
Devletin bilinen ilk kralı I. Hattuşil’dir (Labarna)
Ülke kral tarafından yönetilirdi. “Pankuş” adı verilen meclisleri vardır. Bu meclis ülke yönetiminde krala yardımcı olurdu.
Hititlerde kraliçe kraldan sonra gelen en yetkili kişiydi ve “Tavananna” adı verilirdi.
Çok tanrılı inanışları olduğu için “Bin tanrılı il” diye anılır. Diğer uygarlıkların tanrılarına da inanırlardı.
Halk, köylüler, sanatçılar, tüccarlar ve köleler olarak ikiye ayrılmıştır.
Hititlerde tarım, hayvancılık, ticaret ve madencilik geçim kaynaklarıdır.
Bahar Bayramı ve Antahşum (Çiğdem çiçeği) Bayramları vardır.
Anal adını verdikleri yıllıklarına (Tablet) bir yıl boyunca yaptıklarını yazarlardı. Bu yıllıklarda olumlu ve olumsuz olayları yazarlardı, objektif tarih yazıcılığının başlangıcı olarak kabul edilir.
Su ihtiyacını karşılamak için taştan baraj yapmışlar.
Hititler ile Mısırlılar arasında yıllarca süren savaş sonunda tarihte bilinen ilk yazılı antlaşması olan Kadeş Antlaşması imzalanmıştır.
Tarihin ilk medeni kanunu yapmışlar
Güneş kursları, Yazılıkaya ve İvriz Kabartmaları önemli eserlerindendir.
Atlı savaş arabalarını ilk kez kullanmışlar.
Hititler altın bakır, gümüş ve demir madenlerini işleyerek yaşamlarını kolaylaştıran araç gereçler yapmışlardır.

Frigler, Sakarya Irmağı’nın çevresinde kurulmuştur.
Başkentleri Gordion’dur. (Ankara)
Krallarına Midas adı verilirdi.
Devletin ilk kralı Gordios’tur.
Temel geçim kaynakları tarım ve hayvancılıktır.
Çok tanrılı inanca sahiptirler. En önemli tanrıları bereket tanrıçası “Kibele”dir.
Dokumacılık ve ahşap işçiliğinde çok gelişmişlerdir.
Çivi kullanmadan yaptıkları ahşap masaları vardır.
Krallarını “Tümülüs” adını verdikleri tepelerin içine oda şeklindeki mezarlara gömerlerdi.
Fibula denilen çengelli iğneleri kullanmışlar.
Tarım alanında uyguladıkları ağır cezalar ile tanınırlar. Öküz öldürene, saban kırana idam cezası uygularlardı.
Tapates denilen halı ve kilimleri dokumuşlardır.
Mozaiği mimaride ilk kez kullandılar.
Kendilerine ait alfabeleri vardır.
Kuyumculuk ve kaya oymacılığında gelişmişler.
Megaron tipi ev mimarisi yaygındır.

Anadolu Medeniyetleri Nelerdir Maddeler Halinde Bilgi

Batı Anadolu’da Gediz ve Menderes Vadileri arasında kalan bölgede kurulmuştur.
Başkentleri Sardes’tir.
Tarihte ilk defa” Parayı” kullanan uygarlıktır. Parayı icat etmeleri ile birlikte takas usulü sona ermiştir.
Lidyalıların parayı kullanmaları madencilik ile uğraştıklarının göstergesidir.
Çoktanrılı inanca sahiptirler.
Dünyanın bilinen ilk “Serbest pazarı” Sard şehridir.
Fenike alfabesini kullanmışlar.
Altın işlemeciliği gelişmiştir.
Orduda paralı asker kullanmışlar bu da yıkılmalarına zemin hazırlamıştır.
Anadolu’dan Mezopotamya’ya kadar uzanan Kral Yolu’nu yaptılar. Yaptıkları bu yol sayesinde zenginleştiler. Lidyalılar aynı zamanda Mezopotamya ile kültürel etkileşime girmişlerdir.
En çok bilinen kralları Karun’dur.
Karun ticaret sayesinde çok zenginleşmiş ve hazinesinin büyüklüğü ile bilinir. “Karun kadar zengin” sözünün ortaya çıkmasını sağlamıştır.

Anadolu Medeniyetleri Nelerdir Maddeler Halinde Bilgi

Hurriler tarafından kurulan uygarlığın kurucusu I. Sardur’dur.
Urartular Doğu Anadolu Bölgesi’nde Van Gölü çevresinde kurulmuşlardır.
Urartular Başkentleri Tuşpa’dır.
Urartular Yaşadıkları bölge dağlık olduğu için taş işçiliğinde dönemlerine göre oldukça ileri gitmişler. Van Kalesi. Madencilik konusunda da gelişmişler.
Urartular Tarımda sulama ihtiyacını karşılamak için sulama kanalı ve barajlar inşa etmişler. (Şamran sulama kanalı)
Urartular Kralları için oda şeklinde yaptıkları kaya mezarlarına ahiret inancı gereği değerli eşyalarını da koymuşlar.
Urartular Çok tanrılı inanca sahiptirler. “Tanrı Haldi, Teişaba, Şivini” önemli tanrılarıdır.
Urartular, eyaletlere ayrılarak yönetilirdi. Eyaletleri En-nam denilen valiler yönetirdi.
Urartular Yazı olarak çivi yazısını ve az da olsa resim yazısını kullanmışlar.
Urartular İlk defa şehirlerin etrafını duvar ile çevirmişlerdir.

Akadlar tarafından Milet, Efes, Bergama, Foça ve İzmir çevresinde kurulmuştur.
İyonlar Akdeniz ve Karadeniz’de ticaret kolonileri kurmuşlar.
Anadolu’daki diğer uygarlıklardan farklı olarak başkentleri yoktur, şehir devletleri şeklinde yaşamışlar. Şehir devletlerine polis adı verilirdi.
Ege Denizi kıyısında kurulduğu için deniz ticareti ile uğraşmışlar. Bu sayede çok zengin olmuşlar.
Özgür düşünce ortamı İyonların bilim, astronomi, sanat, tıp ve felsefe alanında ilerlemelerine zemin hazırlamıştır.
İyonlar Büyük tiyatrolar inşa etmişler.
Fenike alfabesini geliştirerek günümüzde kullandığımız Latin alfabesinin oluşumuna katkı sağlamışlar.
Efes’te zamanında 14.000 kitaplık Celsus Kütüphanesi’ni kurmuşlar.
Mimaride İyon Nizamı denilen yapı tarzını oluşturmuşlar.
Artemis tapınağı, Celsus Kütüphanesi ve Efes Antik Tiyatrosu İyonlardan günümüze kalan önemli eserlerdir.
İyonlar da çok tanrılı bir din anlayışı hâkimdir.
Tales ve Pisagor = Matematik- astronomi
Hipokrat = Tıp
Homeros = Edebiyat
Heredot = Tarih
Diyojen = Felsefe
Anaksimenes = Doğa bilimi
Hippodamos = Mimarlık alanında önemli çalışmalar yapmışlar.

Kaynak:Mehmet ÇELİK