nüfus türkiye

Türkiye nüfusunun yapısal özellikleri hakkında bilgi

Türkiye nüfusunun yapısal özellikleri hakkında bilgi

NOT! 1927 yılı sayımı ilk nüfus sayımı olma özelliğinin yanı sıra başka bir özelliğe de sahiptir. Sadece bu sayımda nüfus artış hızı bulunamamıştır. Daha önce herhangi bir sayım olmadığı için nüfus artış hızı tespit edilememiştir.

  • İkinci nüfus sayımı 1935 yılında yapılmıştır. Bu tarihten sonra nüfus artış hızı hesaplanabilmiştir.
  • 1935 yılından 1990 yılına kadar her 5 yılda bir 1990 yılından itibaren her 10 yılda bir nüfus sayımı yapılması kararlaştırılmıştır.
  • Türkiye nüfusunun yapısal özellikleri hakkında bilgi
    Türkiye Nüfus Pramidi
    Türkiye Nüfus Pramidi

UYARI! 1997 yılında bu karar ile çelişen bir nüfus sayımı yapılmıştır. Ancak bu sayım tüm yaş gruplarını kapsamamıştır. Ara seçim yapılacağından ve seçmen kütükleri belli olmadığından yalnızca oy kullanacak nüfus sayılmıştır. Nüfusun tamamına ilişkin bir yapısal özellik tespiti yapılmamıştır.

  • Son evde sayım yöntemi 2000 yılında uygulanmıştır.
  • 2007’de ADNKS’ye ( Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi )geçilmiştir.

UYARI! 2007’de ADNKS’ye geçilmesi ile birlikte 2010 yılında yapılması gereken evde sayım yapılmamıştır.

  • 31 Aralık 2014 itibariyle Türkiye nüfusu 77,7 milyon olarak bulunmuştur.
  • Türkiye nüfusunun yapısal özellikleri hakkında bilgi

UYARI!

Nüfus artış hızını artırmaya yönelik bütün bu çalışmalara rağmen nüfus artış hızı 1940 – 1945 yılları arasında cumhuriyet tarihinin en düşük seviyesi olan ‰10’a düşmüştür. Bu düşüşte etkili olan iki önemli faktörden birincisi II. Dünya savaşının patlak vermesi nedeniyle erkek nüfusun silâhaltına alınması nedeniyle evlilik çağı nüfusun azalması ikincisi ise sağlık ve beslenme koşullarının kötü olmasından dolayı ölüm oranlarının artmasıdır.

UYARI! Nüfus artış hızında azalma veya artışın yaşanması o dönemde nüfusun miktarca en az veya en fazla olduğunu göstermez. Grafiklerde hiç eski değer yoksa nüfus hep artmış demektir. Türkiye’de dönemler boyunca nüfus artış hızı düşse dahi nüfus hep artmıştır.

Türkiye nüfusunun yapısal özellikleri hakkında bilgi

NOT! Gerçek ve doğal nüfus artışının fazla olduğu yerler şu şekilde kodlanabilir.

  • 3D — Doğal nüfus artışı fazla ise Doğum fazladır o da Doğuda yüksektir.
  • 3GGerçek nüfus artışı fazla ise Gelişmiş yerdir o da Göç alır.

NOT! Türkiye’de kentleşmenin bu denli yüksek olmasında etkili olan durumlardan biri de büyükşehir yasasıdır. Bu yasa kapsamında 750 bin nüfusu aşan iller büyükşehir belediyesine dönüştürülmüştür. Mevcut 16 belediyeye eklenen 14 yeni belediye ile 30 ilde köyler merkeze bağlanmıştır.

Türkiye nüfusunun yapısal özellikleri hakkında bilgi

NOT! Büyükşehir Belediyesi bulunan ve bu nedenle köy statüsü kalmayan iller şunlardır:

ü  Adana

ü  Ankara

ü  Antalya

ü  Bursa

ü  Diyarbakır

ü  Erzurum

ü  Eskişehir

ü  Gaziantep

ü  Mersin

ü  İstanbul

ü  İzmir

ü  Kayseri

ü  Kocaeli

ü  Konya

ü  Samsun

ü  Sakarya

ü  Şanlıurfa

ü  Hatay

ü  Manisa

ü  Balıkesir

ü  Kahramanmaraş

ü  Van

ü  Aydın

ü  Denizli

ü  Tekirdağ

ü  Muğla

ü  Mardin

ü  Malatya

ü  Trabzon

ü  Ordu

UYARI! Okuryazarlık 6 yaş üzeri nüfusta hesaplanır. Bu neden %95 olan okuryazarlık Türkiye’nin toplam nüfusunun değil 6 yaş üzerindeki nüfusunun okuryazarlık oranıdır.

NOT! Türkiye’de çalışma çağındaki nüfus 2012 yılında 51 milyondur. Ancak bu kişilerin ancak %46,2’si katılmaktadır. Erkeklerin işgücüne katılım oranı kadınlardan daha yüksektir. Türkiye’de 1970’li yıllarda nüfusun %70’i tarım sektöründe çalışmaktayken günümüzde nüfusun yaklaşık %24’ü tarım sektöründe çalışmaktadır. Sanayi sektöründe çalışanların oranı % 26 civarındadır.

nüfus türkiye

 Türkiye nüfusunun yapısal özellikleri hakkında bilgi

UYARI! Çalışanların yarısının hizmet sektöründe çalışması Türkiye nüfusunun yarısının hizmet sektöründe çalıştığı anlamına gelmez. Çünkü çalışanlar içindekilerin yarısı hizmet sektöründedir. Türkiye nüfusunun tamamı çalışmamaktadır.

UYARI! Aritmetik nüfus yoğunluğu ülkelerin gelişmişliği hakkında bilgi vermez. Çünkü bu yoğunlukta Türkiye’nin her yerinde kişi yaşadığı var sayılır. Ayrıca nüfusu az olduğu halde bir alanın yüz ölçümü çok küçük ise yoğunluk fazla çıkar.

NOT!   Aritmetik nüfus yoğunluğu ile fizyolojik nüfus yoğunluğu arasındaki oransal farkın fazla olduğu yerlerin eğim ve engebesi daha yüksektir.

Türkiye nüfusunun yapısal özellikleri hakkında bilgi

NOT!   Tarımsal nüfus yoğunluğu ile fizyolojik nüfus yoğunluğu arasındaki oransal farkın fazla olduğu yerlerin gelişmişliği daha yüksektir. Çünkü tarımsal nüfus yoğunluğunun fazla olduğu yerlerde genellikle nüfus geçimini daha çok tarımdan sağlamaktadır. Bu da bu yörelerin geri kalmışlığını gösterir.

 Türkiye nüfusunun yapısal özellikleri hakkında bilgi

UYARI! İç göçler ülkelerin toplam nüfus miktarını değiştirmez.

NOT! İyi eğitim almış kişilerin yaşadıkları yerlerde aldıkları eğitime uygun iş bulamadıkları için daha gelişmiş ülkelere yaptıkları göçlerdir. Türkiye’nin gelişmekte olan yapısı hem beyin göçü alması hem de vermesine neden olmuştur.

Türkiye nüfusunun yapısal özellikleri hakkında bilgi

NOT! Türkiye’de göçün ve göç eden nüfusun temel özellikleri şunlardır:

  • Göçe katılanların büyük bölümü çalışma çağındadır.
  • Göç edenler içinde erkek oranı daha fazladır.
  • Göç edenlerin büyük bir bölümünün eğitim düzeyi düşüktür.
  • Vasıfsız işçi olarak çalışanların oranı fazladır.
  • Göç alan yerlerde erkek nüfus oranı ve miktarı göç veren yerlerde kadın oranı daha yüksektir.
  • Göçün en temel nedeni ekonomik sıkıntılardır.
  • Göçlerin yönü en fazla kentlerden kentleredir.
  • Göçler daha çok doğudan batıya ve iç kesimlerden kıyılara doğrudur.
  • Doğal afetler zorunlu göç nedenidir.
  • Kamulaştırma adı verilen istimlak çalışmaları zorunlu göçe neden olur.

UYARI! Erozyon ve işsizlik hem göç nedeni hem de göç sonucudur. Göç nedeniyle kırsalda toprağın boş bırakılması erozyona neden olur ( Göç Sonucu ) veya erozyon nedeniyle toprağın veriminin düşmesi kırdan kente göç nedenidir. Ayrıca kırsaldan dışarı olan göçün nedeni işsizlik olurken aynı şekilde kentlere gelen binlerce kişi kentte işsizliğe neden olur.

Türkiye nüfusunun yapısal özellikleri hakkında bilgi

NOT! Akdeniz’de Toros dağları kuşağı Anadolu’nun eski yaşam izlerinin görüldüğü yerlerdir. Bu durumun oluşmasında en etkili faktörler, karstik arazi yapısı nedeniyle yaşam için elverişli mağaraların fazla olması ve iklimin ılıman olmasıdır.

Türkiye nüfusunun yapısal özellikleri hakkında bilgi

UYARI! Türkiye’de en son yerleşime açılan alan Doğu Karadeniz’dir.

UYARI! Büyükşehir yasası ile birlikte 30 ildeki köyler merkez ilçe veya diğer ilçelere mahalle olarak bağlanmıştır. Bu köylere kırsal mahalle adı verilmektedir.

NOT! Yaylaların ortaya çıkışının temeli Akdeniz’de serinlemek ve hayvan otlatmak Karadeniz’de hayvan otlatmaktır. Ancak günümüzde yaylalar turizm amaçlı da değerlendirilen alanlara dönüşmüştür.

NOT! İç Anadolu’da küçükbaş hayvan beslenen ağıllar zaman içinde sürekli yerleşim yeri haline gelmekte ve köylere dönüşebilmektedir.

UYARI! Çiftlik yerleşmeleri arazinin düz olduğu geniş tarım parselleri içinde kurulan yerleşmeleridir. Bu nedenle Güneydoğu Anadolu’da, İç Anadolu’da Konya çevresinde, Akdeniz’de Çukurova’da, Ege’de grabenler bölgesinde ve Marmara’da Çatalca bölümünde yaygındır. Ancak arazinin oldukça engebeli olduğu Karadeniz’de en azdır.

Türkiye nüfusunun yapısal özellikleri hakkında bilgi

UYARI! Türkiye’de arazinin eğimli olduğu yerlerden olan Hakkari ve Menteşe çevresinde de kırsak kesim yerleşmeleri toplu dokudadır. Buralarda önemli olan su kaynağın yine yetersiz olmasıdır.

UYARI! Marmara Bölgesi’nin kırsal kesimindeki meskenlerde belirgin bir yapı yoktur. Bu alanda kerpiç, ahşap, taş veya hımış mesken tiplerine rastlanır. Asıl dikkati çeken betonarme meskenlerin fazlalığıdır. Bu durum kırsal kesim insanının gelir düzeyinin arttığını gösterir.

Türkiye nüfusunun yapısal özellikleri hakkında bilgi

NOT! Türkiye’nin en büyük kargo havalimanı olan Şanlıurfa Havalimanı bu proje kapsamında inşa edilmiştir.

UYARI! Bir Akdeniz ili olan Kilis bölgede olmamasına rağmen projeye dahil edilmiştir.

UYARI! Gümüşhane ve Bayburt illeri hem DAP hem de DOKAP’taki illerdendir. Nedeni iki ilin sınırları ile proje bölgelerinin sınırlarının

UYARI! Samsun ili hem YHGP hem de DOKAP’ta yer almaktadır.

NOT! Konya Ovası’nda KOP öncesinde sulama amaçlı yoğun olarak açılan artezyen kuyuları yer altında boşlukların oluşmasına neden olmaktaydı. Bu durum sonucunda çöken kısımlarda obruklar oluşmaktaydı. Sulama ile dışarıdan bölgeye su geldiğinde yer altı suları eskisi kadar çekilmediği için obruk oluşumu azalacaktır.

Türkiye nüfusunun yapısal özellikleri hakkında bilgi

NOT! Seracılık: Bir İntansif tarım yöntemidir. Kışların ılık geçtiği yerlerde ısıtma maliyeti düşük olduğundan rahatlıkla yapılabilir. Karadeniz’de kış ılıklığı olmasına rağmen güneşlenme süresi az olduğundan gelişememiştir. Ege’de seracılık ısıtmada jeotermal suların kullanılması ile birlikte artış göstermiştir. İç Anadolu ve doğu Anadolu bölgelerinde kışların soğuk olmasına bağlı olarak ısıtma maliyetinin çok yüksek olması sebebiyle en az yapılan etkinliktir.

Türkiye nüfusunun yapısal özellikleri hakkında bilgi

NOT! Güneydoğu Anadolu’da kuraklık İç Anadolu’dan daha fazla olmasına rağmen GAP’ın devreye girmesi ile gelen sulama nadası daha az yapmıştır.

UYARI! Nadas, verimi artırmak için uygulanan yöntem olmasına rağmen erozyona neden olduğundan toprağın verimli kısmının süpürülmesine ve veriminin düşmesine neden olur.

NOT! Nöbetleşe ekimin yapılması nadası azaltır. Ayrıca toprak üzerinde daima bitki olduğundan erozyonda da azalma yaşanır.

Hakkımızda Sosyal Bilgiler

Belki Bunlar İlginizi Çekebilir.

ortacag donemi

Orta Çağ’da Ekonomi Özet

ORTA  ÇAĞ’DA EKONOMİ A)TARIM Feodalizm (Derebeylik): Batı Roma’nın yıkılmasıyla güvenlik ve geçim ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla …

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir