Burada akıllara şu soru gelmektedir. Acaba, iş başında Hakkı paşa hükümeti olmayıp da başka bir hükümet olsaydı, İtalya’yı bu işgal fikrinden vazgeçirebilir miydi? İtalya Trablusgarp da ki emellerinin son safhası olan işgalden vazgeçemezdi. Ancak belki kuvvetli bir hükümet olsaydı ve alınan tedbirler bu derece zayıf kalmasaydı, partiler birbirinin kuyusunu kazmakla meşgul olmasalardı ve memleket nifak içinde bulunmasaydı işgal daha ileriki bir tarihe kalabilirdi. Yani İtalya şu veya bu şekilde Trablusgarp’a yerleşmeyi planlamıştı. Ama bu hükümet işgal tarihinin 29 Eylül 1911 olmasını hazırladı. İtalya Türkiye’ye karşı silahlı mücadeleye girerken hedefinin sadece Libya’yı işgal etmek olduğunu ve ayrıca savaşı bu topraklardan ve bu toprakları ilgilendiren denizlerden ileri götürmeyeceğini ilan etmiş ancak sözünde durmamıştır. Savaş için tüm deniz kuvvetlerini seferber etmiş olmasına rağmen hiçbir yerden kesin başarı elde edememiştir.
Sadrazam Hakkı paşa İtalyan notasını aldıktan sonra kendi tedbirsizliğini itiraf eden şu sözleri söylemişti. “Eski zamanlarda benim vaziyetime düşen sadrazamların kafasını padişahlar binek taşında kestirirlerdi; ben o haldeyim” Hakkı Paşa hükümetinin savaş öncesi yaptığı en büyük hatalardan biride İtalyanların isteği üzerine Trablusgarp da vali ve komutan olarak İbrahim Paşa yı görevden almasıydı. İbrahim Paşa Trablusgarp da Osmanlı menfaatlerini koruduğu için İtalyanlar hep ondan şikayetçi olmuşlardı. Buradan alınması için Osmanlı hükümetine sürekli baskı yapmışlardır. İbrahim Paşa yerine tayin edilen Bekir Sami Bey ise nedense hemen Trablusgarp’a gitmedi. Ancak savaş başladıktan sonra gidebildi. Savaş başlayıncaya kadar Trablusgarp valisiz ve komutansız bırakılmıştı. Trablusgarp savunmasız işgale açıktı. Hakkı Paşanın İtalyan niyetlerinden habersiz olduğunu söyleyemeyiz. O halde Hakkı Paşa neden İtalyan niyetlerini bildiği halde Trablusgarp da bir tedbir almadı. Üstelik burada bulunan muntazam askeri birliklerden dört tabur çekilerek Yemen’e sevk edildi. Abdülhamit devrinde kuloğullarından oluşan hamidiye taburları dağıtıldı.Burada İtalyan isteklerine karşı Osmanlı hükümetini koruyan vali ve komutan İbrahim Paşa neden görevden alındı? Yerine tayin edilen Bekir Sami Bey neden savaş başlayana kadar görevine gitmedi? Trablusgarp neden savaş öncesi askersiz, cephanesiz, idarecisiz bırakıldı?
Hakkı Paşa İtalyanlarla iyi geçinirse ve dostluk münasebetlerini sürdürürse İtalyanların sebepsiz yere Trablusgarp’a saldırmayacaklarını düşünüyordu. Bunun içinde onları Trablusgarp da ekonomik yönden tatmin etmeye çalışıyordu. Fakat Hakkı Paşa ekonomik imtiyazların tümüde İtalya ya verilirse İtalya’nın işgalden vazgeçemeyeceğini çünkü bunun çok önceden planlandığını bu konuda kesin kararlı olduğunu anlayamamıştı Trablusgarp da savaş öncesi Osmanlı hükümetinin yanlış hareket ettiği İtalyanlarca da itiraf ediliyordu. İtalyanlar İttihat ve Terakki’nin Trablusgarp da yerli halk arasında İtalya aleyhine propaganda yaptıklarını fakat bu propagandaya paralel olarak askeri hazırlıklarını kuvvetlendiremediklerini bilakis buradan devletin ihtiyacı olan diğer bölgelere asker çektiklerini ifade ediyordu. İtalya’nın Osmanlıya alışılmamış tarzda savaş açması Osmanlı da bir şaşkınlık ve panik havası yaratmıştı. İttihat ve Terakki’ye karşı olanlar onun Trablusgarp ‘da ki yanlış politikasının savaşa yol açtığını ve savaşın Osmanlı devletine değil İttihat ve Terakki’ ye açılmış olduğunu söylüyorlardı oysa İtalyanlar da İttihat ve Terakki’den umduklarını bulamadıklarını söylüyorlardı.
Hakkı paşa ültimatomu alınca büyük bir ümitsizliğe kapılıp istifa etmek zorunda kalmıştı. Savaş patlak verdikten sonra İttihat ve Terakki cemiyetinin nüfuzu hızla azalmaya başladı. İtalyan saldırısı Avrupa’nın Türkiye’yi yalnız bırakması onun Türkiye’de ki Meşrutiyet yönetimine olumlu tavır takınmaması olarak yorumlanıyordu. Osmanlı hükümeti o kadar güç ve çaresiz durumdaydı ki açıktan hiçbir şey yapacak durumda görülmüyordu.
