ZARARLI CEMİYETLER
A. Azınlıklar Tarafından Kurulan Zararlı Cemiyetler
Mavri Mira Cemiyeti:
*İstanbul Fener-Rum Patrikhanesine bağlı olarak kurulmuştur.Amacı, Bizans İmparatorluğunu yeniden canlandırmaktır ( Megali İdea ).Çeteler kurarak Yunan hükümeti lehine Propaganda faaliyetlerinde bulunmuştur.
Pontus Rum Cemiyeti:
*Fener Rum Patrikhanesine bağlı olarak çalışmıştır.Batum’dan Sinop’a kadar olan Karadeniz kıyılarında bir Rum devleti kurmayı amaçlamıştır.
Hınçak- Taşnak Cemiyeti:
*Doğu Anadolu’da bağımsız bir Ermeni Devleti kurmayı amaçlamıştır.Faaliyet gösterdiği bölgede silahlı çeteler kurarak yurdun güvenliğini bozmaya çalışmıştır.
*Etnik-i Eterya Cemiyeti:
Rumların kurduğu cemiyettir.Yunanistan’ın bağımsızlığına kavuşmasını sağlamıştır.Türkleri en çok uğraştıran cemiyettir.
B.Bazı Türk ve Müslümanların Kurdukları Zararlı Cemiyetler
Kürt Teali Cemiyeti:
1919’da İstanbul’da kurulan bu cemiyetin amacı, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da sınırları tam olarak saptanmamış İngiliz mandası altında ayrı bir devlet kurmaktı.
Hürriyet ve İtilaf Cemiyeti:
1911 yılında İttihat ve Terakki Cemiyetine karşı kuruldu.Anadolu halkını Milli Mücadele’ye karşı kışkırtan bir cemiyettir
İngiliz Muhipler Cemiyeti:
İstanbul’da 1919 yılında halifenin etrafında bütünleşerek bir İngiliz mandası sağlamak amacıyla kurulmuşlardır.
İslam Teali Cemiyeti:
İstanbul medreselerinin bazı müderrisleri tarafından kuruldu.İngilizlerin desteğini alan bu cemiyet Saltanat ve Hilafeti koruyucu bir yol izledi.Anadolu’da başlayacak milli harekete cephe aldı. Halkın dini duygularını kullanarak amacına ulaşmaya çalıştı
Sulh ve Selameti Osmaniye Cemiyeti:
Vatanın kurtuluşunun padişah ve halifenin emirlerine bağlı kalmakla mümkün olabileceğini savunmuştur.
YARARLI CEMİYETLER
Anadolu Kadınları Müdafa-i Vatan Cemiyeti
1919 yılında Sivas’ta kurulan bu cemiyet memeleketin bağımsızlık ve bütünlüğünü savunmak ve Anadolu’nun birliği için çalışmak gayesiyle mitingler düzenledi.
Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti:
1918 yılında Mondros Ateşkesi’nden sonra kurulan ilk cemiyetlerdendir.Trakya’nın Yunanistan’a verilmesi tehlikesi karşısında kurulmuştur.
İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti:
1918 yılında kurulmuş olan bu cemiyet ,İzmir’in düşman işgaline girmesini engellemeyi amaçlamıştır.
Kuva-yı Milliye hareketinin oluşmasında etkili olmuştur. Kuva-yı Milliye birliklerine silah ve cephane sağlamıştır.İzmir’in işgali üzerine Reddi İlhak adını almış ancak etkinliğini kaybetmiştir
Vilayet-i Şarkıye Müdafa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti
Aralık 1918 de İstanbul’da kuruldu.Çıkardıkları Fransızca La Pays(Vatan) ve Türkçe Hadisat gazeteleri ile doğu illerimizin Türk yurdunun ayrılmaz bir parçası olduğunu savunmuştur.
Trabzon Muhafaza-i Hukuk-i Milliye Cemiyeti:
Şubat 1919 ‘daTrabzon ve çevresini Rum ve Ermenilere karşı korumak için Trabzon’da kurulmuştur.
Erzurum Kongresi’nin toplanmasına katkıda bulunmuştur.
Kilikyalılar Cemiyeti:
Aralık1918’de Fransız ve Ermenilerin Adana ve çevresine yönelik emellerine tepki olarak, o emelleri engellemek için İstanbul’da kurulmuştur.Daha sonra merkezini Adana’ya nakletti.
Milli Kongre Cemiyeti:
Kasım 1918’de İstanbul’da 70 kadar cemiyetten ikişer temsilcinin katılması ile cemiyetler üstü bir teşkilat olarak kuruldu.Amacı dünyada Türkler hakkında yapılan haksız ve yalan probagandalara yayın yoluyla cevap vermekti.
Milli Cemiyetlerin Özellikleri
*Milli cemiyetler faaliyet gösterdikleri bölgeleri kurtarma amacında idiler.
*İşgalcileri yurttan tamamen temizlemek için yeterli değildi.
*Bulundukları bölgelerin düşman işgaline uğramasını engellemişlerdir.
*Tüm bu cemiyetler Sivas Kongresi’nde ulusal bütünlüğün sağlanması amacıyla birleştirilmiş, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adını almıştır
