DEVLET YÖNETİMİ:
İlk İslam devleti Hz. Muhammed tarafından Hicret olayından sonra Medine’de kurulmuştur. İlk devlet başkanı Hz. Muhammed’dir. Hz. Muhammed’in ölümünden sonraki yöneticilere halife denir. İlk dört halife seçimle iş başına gelmiştir. Daha sonra saltanat şekline dönüşmüştür.
Hz. Ömer döneminde ülke birimlere ayrılarak valiler tayin edilmiştir. Emeviler illeri birleştirerek eyaletler oluşturmuşlardır.
Abbasi döneminde ilk vezir ataması yapılarak yönetimde Divan Örgütü oluşturuldu. İslam Devletinde sırasıyla Medine, Küfe, Şam ve Bağdat şehirleri başkent olmuştur.
ORDU:
İlk zamanlarda İslam ordusu SERİYYE denilen gönüllü birlikler oluşturuldu. Hz. Ömer zamanında düzenli ordular kuruldu.
İlk İslam donanması Hz. Osman zamanında oluşturuldu. Donanma komutanına Emir-ül Ma denilmiştir.
MALİYE:
Hz. Muhammed zamanında oluşturulan Beyt-ül Mal (hazine) Hz. Ömer zamanında yeniden düzenlendi. Vergi memurları atandı. Hazineden sorumlu Hazinedar göreve getirildi.
Hazinenin gelirleri şunlardır:
- Savaş ganimetlerinin 1/5’i
- ÖŞÜR: Müslüman çiftçilerden alınan tarım ürünleri vergisi.
- HARAÇ: Müslüman olmayanlardan alınan toprak ürünleri vergisi.
- CİZYE: Müslüman olmayan gençlerden askere gitmemeleri karşılığında alınan kafa vergisi.
- Maden, tuzla, orman ve gümrük vergileri.
- Bağlı devletlerden gelen vergiler.
İlk İslam parası Emeviler tarafından bastırıldı. Daha önce Sasani ve Bizans parası kullanılıyordu.
SANAT:
İslam sanatı dinin emir ve yasaklarına göre gelişmiştir. Hz. Muhammed ileride putperestliğe dönüşebilir düşüncesi ile resim ve heykeli yasaklamıştır. Daha çok Hat (güzel yazı), Minyatür, Tezhip, Ebru, Oymacılık ce çinicilik gibi sanatlar gelişmiştir. Mimari Emeviler zamanında gelişti.
EĞİTİM:
İslam dini eğitime büyük önem vermiştir. İlk İslami eğitim kurumları Hz. Muhammed zamanında kurulmuş Ashab-ı Suffa denilen öğretim kadroları oluşturulmuştur. Temel eğitim kurumları Medreselerdir. Tıp, Astronomi, Matematik, Kimya gibi pozitif bilimlerle birlikte dini bilimlerde okutulmuştur.
Dini Bilimler Şunlardır:
TEFSİR: Kur’an’ın yorumlanması.
FIKIH: İslam Hukuku
KELAM: İslam Felsefesi
HADİS: Hz. Muhammed’in sözleri
SİYER: Hz. Muhammed’in hayatı
AKAİD: İman esasları.
