Aile Tipleri
Çocuk gelişiminde aile tiplerinin önemi büyüktür. Davranışların biçimlenmesinde evliliklerin önemli bir rolü vardır. Bu nedenle yeni oluşan evlilik veya ailelerin çocukları üzerinde önemli etkileri vardır. Oluşan aileler ise, farklılıklar gösterebilirler. Bu aile tiplemelerinden hangi sınıfa dâhil oldukları aileler belirleyebilirler. Bir diğer ifade ile çocuk, ailesinin nasıl bir aile olduğunu tanımlayabilir. Genelde aile tiplerini şöyle sıralayabiliriz:
Etkili, düzenli
Sınırlayıcı, fazla kontrol, içten fazla destek, sakin, bağımsız. Çocuğu değerlendirme, kontrol etme ve ona yön verme eğilimindedirler.
Demokratik
Hoşgörü, az kontrol, içten, fazla destek, sakin, bağımsız. Pek çok davranış, olumlu veya olumsuz -hoş görülür.
Katı kontrollü
Sınırlayıcı, fazla kontrol, saldırgan, az destek, sakin, bağımsız. Bu tip aileler soğuk, katı, bazen de çocukları kurallara uymaları için zorlarlar.
İhmalkar
Sınırlayıcı, az kontrol, saldırgan, az destek, sakin, bağımsız. Bu tip aileler oldukça ilgisizdirler.
Aşırı koruyucu
Sınırlayıcı, fazla kontrol, içten, fazla destek, kaygılı, duygusal. Bu tip aileler kural koymakla birlikte destek de getirirler. Dışarıya karşı sürekli çocuklarını koruma altına alırlar.
Hoşgörülü
İzin verici, az kontrol, içten, fazla destek, kaygılı, duygusal. Bu tip aileler çocuklarını aşırı derecede şımartırlar.
Otoriter, saldırgan, nörotik
Sınırlayıcı, fazla kontrol, saldırganlık, az destek, kaygılı, duygusal. Bu tip aileler katı kurallar koyup zorlamada bulunur. Öfke, bağırma ve fiziki cezalandırma gibi davranışlar gösterirler.
Kaygılı, nörotik
İzin verici, az kontrol, saldırgan, az destek, kaygılı, duygusal. Bu tip anne ve babalar potansiyel olarak tahrip etme eğilimindedirler.
Tüm anne ve babalar bu tip aile tiplerinin hangisinde yer aldıklarını kendileri tespit edebilir. Çocuklarına yönelik gösterdikleri tutum ve davranışların, tepkilerin, çocuk eğitimindeki önemini kavramalıdırlar. Aile içinde barışık, dengeli, huzurlu ve birbirlerine karşı sevgi ve saygıya dayalı iletişimin çocuk üzerindeki önemini yeniden gözden geçirmeleri gerekir.
Aileler çocuklarına verecekleri terbiyenin ilkelerini çok iyi bilmelidir. Çocukluk ve ergenlik dönemleri de bu ilkelere göre çocuklara karış tavır almalı tepki göstermelidir. Gelişim ihtiyaçlarını dengeli bir şekilde karşılamak zorundadırlar. Bu nedenle oluşturdukları ve yaşadıkları aile tiplemelerini çok iyi tanımaları gerekir.
