TOPLUMSAL ALANDA YAPILAN İNKILAPLAR
1.ŞAPKA KANUNU (KILIK,KIYAETTE YENİLİK) 25 KASIM 1925
Bu inkılabın amacı şunlardır:
*Toplumda modern(çağdaş) bir görüntü oluşturma
*Kılık kıyafette birlik,beraberlik sağlama
M.Kemal şapkayı ilk kez gezi düzenlediği Kastamonu’da tanıtmış,kıyafetin değişmesiyle zihinlerin değişmeyeceğini anlatmış,toplumu bu değişikliğe hazırlamıştır.
Bu kanunla Türk toplumu çağdaş bir görüntüye kavuşmuş,kıyafet birliği sağlandığı için milli birlik ve beraberlik güçlenmiştir.
1934’te çıkarılan bir kanunla da din adamlarının ibadet yerleri dışında dini kıyafetleri ile dolaşmaları yasaklanmıştır.Ancak her dinin en yetkili kişisi bu kapsam dışında tutulmuştur.Diyanet İşleri Başkanı, Rum patriği,Ermeni hahambaşı gibi
2.TAKVİM,SAAT VE ÖLÇÜLERDE YENİLİK
Bu inkılabın amacı şunlardır:
**Çağdaş(batılı) devletlerle uyum sağlamak
**Batılı devletlerle ticari ilişkileri geliştirmek,uluslar arası ticareti daha düzenli hale getirmek
**Ülke içerisinde standartları olmayan ölçü birimlerini standart hale getirmek
Bunun için:
-1 Ocak 1926’da miladi takvime kullanılmaya başlanmıştır.
-Uluslar arası saat dilimine geçilmiştir.
-Uluslar arası rakamlar kullanılmaya başlanmıştır.
-Hafta sonu tatili cumadan pazara alındı.
-Arşın,endaze gibi uzunluk ölçüleri yerine metre;okka gibi ağırlık ölçüsü yerine kilogram kullanılmaya başlanmıştır.
3.DİN KURUMLARININ YENİDEN DÜZENLENMESİ (TEKKE VE ZAVİYELERİN KAPATILMASI) 30 KASIM 1925
Tarikatların dini faaliyetlerini yürüttükleri yerlere tekke,küçüklerine zaviye denir.Bu kurumlar özelikle Osmanlının son dönemlerinde İslamiyet’le ilgisi olmayan uygulamalar yaptıkları için kapatılmıştır.Ayrıca şeyh,derviş,mürit,dede,baba gibi unvan ve sıfatların da kullanılması yasaklanmıştır.
Laiklik ilkesi doğrultusunda yapılan bir inkılaptır.
4.SOYADI KANUNU 21 HAZİRAN 1934
Osmanlı döneminde kişilerin soyadı yoktu.Bu durum askere alma işlemlerinde,miras işlemlerinde,mahkeme ve diğer resmi işlemlerde karışıklıklara sebep oluyordu.Ayrıca dini,ailevi,ırk belirten unvanlar kullanılması toplumda ayrıcalıklara sebep oluyordu.u sorunları ortadan kaldırmak için Soyadı Kanunu çıkarılmış,herkesin bir soyadı olması zorunlu hale gelmiştir.
Soyadı Kanunu ile ayrıcalık belirten unvanlar ve lakaplar(ağa,şeyh,hazret,hafız,molla) yasaklanmış,toplumda çağdaşlaşma sağlanmıştır.
Soyadı Kanunu ile ayrıcalık belirten unvanların yasaklanması ile toplumda eşitlik sağlanmıştır.Bu nedenle Soyadı Kanunu Halkçılık ilkesi doğrultusunda yapılan bir inkılaptır.
5.KADINLARA SEÇME SEÇİLME HAKLARININ VERİLMESİ
—1930’da belediye seçimlerine katılma hakkı verilmiştir.
—1933’te muhtarlık seçimlerine katılma hakkı verilmiştir.
—1934’te milletvekili seçme ve seçilme hakkı verilmiştir.***Verilen bu haklar siyasal haklardır.
Toplumda eşitlik sağladığı için halkçılık ilkesi doğrultusundadır.
HUKUK ALANINDA YAPILAN İNKILAPLAR
Hukuk:Toplumsal ilişkileri düzenleyen kurallar bütünüdür.
Anayasa:Bir devletin temel kanunudur.Anayasa;devletin yönetim biçimi,yasama,yürütme,yargı görevlerinin işleyişi,vatandaşların temel hak ve özgürlükleri ile ilgili düzenlemelerin bulunduğu temel kanundur.
Anayasalar toplumun ihtiyaçlarını karşılayamaz duruma geldiklerinde değiştirilebilirler.
Türklerin bugüne kadar kullandığı anayasalar şunlardır:
**1876 Kanuni Esasi / Osmanlı Devleti
**1921Anayasası(Teşkilatı Esasiye): TBMM’nin onayından geçen ilk anayasadır.Bu anayasada savaş şartlarından dolayı hızlı kararlar alıp uygulayabilmek için demokrasiye aykırı olmasına rağmen Güçler Birliği ilkesi uygulanmıştır.
**1961 Anayasası
**1982 Anayasası
1.MEDENİ KANUNUN KABULÜ 17 ŞUBAT 1926
Medeni Kanun evlenme,miras,mülkiyet,boşanma gibi konularla ilgili hukuk branşıdır.
Osmanlı döneminde 19.yy’da Ahmet Cevdet Paşa tarafından Mecelle adı verilen bir medeni kanun yapılmıştı.Mecellede hem dini hükümler hem de batılı devletlerin kanunlarından alınan hükümler yer alıyor bu nedenle çoğu kez birbiriyle çelişen kararlar veriliyordu.Kısaca Osmanlı İmparatorluğunda hukuk birliği yoktu.
Bu durumu ortadan kaldırmak için 17 şubat 1926’da Türk Medeni Kanunu kabul edilmiştir.
Türk Medeni Kanunu ile getirilen düzenlemeler şunlardır:
**Hukuk alanındaki ikilik ortadan kalkmış hukuk birliği sağlanmıştır.
**Vatandaşlar hak ve ödevler bakımından eşit kılınmıştır.(Halkçılık)
**Eşitlik sağladığı için Avrupalı devletlerin iç işlerimize karışması engellenmiştir.
**Türk kadınına ekonomik ve sosyal haklar(çalışma,boşanma mirastan eşit pay alma,şahitlik,tek eşlilik,velayet hakkı) verilmiştir
Türk Medeni Kanunu hazırlanırken İsviçre Medeni Kanunu örnek alınmıştır.Nedenleri:
-Avrupa’da hazırlanmış en yeni medeni kanun olması
-Akılcı ve pratik çözümler içeriyor olması
-Türk Milletinin kültürüne uyması,kadın-erkek eşitliğine yer vermesi
-Toplumsal(sosyal) ve ekonomik yaşam bakımında çağın gereksinimlerini karşılayacak nitelikte olmas
NOT1925’te Ankara’da Hukuk Mektebi açıldı.1948’de okul Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi adını aldı.
Türk Medeni Kanunundan sonra toplumun ihtiyaçları doğrultusunda Borçlar Kanunu, Türk Ceza Kanunu, Türk Ticaret ve Deniz Ticareti Kanunu,Ceza Muhakemeleri Kanunu yapılmıştır.
Nutuk ,M.Kemal’in Cumhuriyet Halk Fırkasının ikinci kurultayında 15-20 Ekim 1927 tarihleri arasında okuduğu bir metindir.Nutuk’ta 19 Mayıs 1919 ile 1927 yılları arsında meydana gelen olaylar anlatılmıştır.Nutuk, “1919 senesi mayısının 19.günü Samsun’a çıktım.”sözleriyle başlar ve “Gençliğe Hitabe” ile sona erer.
Nutuk,bir çok dile çevrilmiştir.Nedeni Türk Kurtuluş Savaşını anlatması ve bu mücadelemizin diğer milletlere örnek olmasıdır. Bu nedenle Nutuk evrensel bir özellik taşır.
