Sınıfta ve Okulda Bulundurulması Gereken Araç-Gereçler

Sınıfta ve Okulda Bulundurulması Gereken Araç-Gereçler

• • Eğitim-öğretim, amacı gerçekleştirecek biçimde düzenlenmiş fiziki ortamlarda yapılmalıdır. Olanaklar ölçüsünde
  • bu ortamları hazırlamak öğretmen için eğitsel bir gereklilik olduğu kadar, aynı zamanda ilgili yasal düzenlemelerle kendisine verilmiş bir görevdir. Öğretmen çalıştığı okulda derslik ve diğer bölümleri ilgili mevzuatta yer alan şekliyle düzenlemelidir.
  • Dershanelerde yazı tahtasının üst kısmına Atatürk’ün portresi, onun üstüne ay yıldız sağa bakacak şekilde Türk Bayrağı, Atatürk’ün portresinin duruşuna göre sağına İstiklâl Marşı, soluna Atatürk’ün Gençliğe Hitabesi asılır. Okulda kullanılan kaynaklar
  • Öğretim yılı süresince öğrenci-öğretmen iş birliği ile geliştirilen ve güncelleştirilen Atatürk Köşesi oluşturulur.
  • Dersliklerde duyuru ve öğrenci etkinlikleri panosu yer alır. Kulüp etkinlikleri panosu, ünite/tema köşeleri, sanat etkinlikleri köşesin eve diğer ihtiyaç duyulan ilgi köşelerine yer verilebilir.
  • Öğrenme-öğretme etkinlikleri için sınıfa materyal (haritalar,kesir tabloları, yerküre, pus

    

    ula vb.) getirilir, etkinlik süresince sınıfta bulundurulur. Konulara ilişkin olarak getirilen araç gereçler etkinlik sonrasında kaldırılmalıdır. Bazı sınıfların ve konuların özelliğine göre sınıfta uzun süreli bulundurulacakaraç/gereçler olabilir.

  • İlk okuma-yazma öğretiminin bitimine kadar sesler ve metinler, doğal sayılar ve saymalar ile ilgili beceriler gelişinceye kadar yüzlük sayma tablosu, zaman kavramının kazandırılması ve geliştirilmesi için zaman şeritleri uzun süreli olarak sınıfta yer alabilir.
  • Her sınıfta sınıf kitaplığı bulundurulur. MEB İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nde geçen kitapların yanı sıra, öğrenci gelişim düzeyleri ve 100 temel eser dikkate alınarak kitaplık düzenlenir. Kitaplıkta sınıf kitaplık defteri ve kitap izlemedefteri/formu/kartları tutulur. Öğretmenin kişisel çabasıyla sağlanmış kitap, CD, disket, kaset vb. araçlar sınıfın malı sayılır.
  • Öğretmenin okul veya sınıf değiştirmesi durumunda bu kitap ve diğer kaynaklar aynı sınıfta bırakılır.
  • Birleştirilmiş sınıf uygulaması yapılan dersliklerde A ve B grubu bir arada ise etkinlik köşeleri ayrı ayrı düzenlenmelidir. Okulda kullanılan kaynaklar
  • Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin 149. ve diğer mevzuatın ilgili hükümleri doğrultusunda okul koridorları düzenlenmelidir. Okul koridorları Atatürk’ün eğitim ve diğer konularla ilgili düşüncelerini açıklayan söz, yazı ve resimlerle Talim ve Terbiye Kurulunca önerilmiş Türk büyüklerine ait resimler ile Türk tarih ve kültürüne ait levhâlar ve haritalar, eğitici ve sanat değeri olan resimler, saat ve takvim ile okul gazetesi bulundurulur. Öğrencilerin, resim, şiir, kompozisyon gibi etkinlikleri ile tiyatro, müzik, hâlk dansları, bayram törenleri ve kutlama günlerine ait çekilmiş fotoğrafları okul koridorlarındaki panolarda uygun sürelerde sergilenir. Öğretim programlarında belirtilen ders araç/ gereci, imkân bulunduğu takdirde ayrı bir odada düzenli bir şekilde bulundurulur ve kullanılmaya hazır tutulur. Okulda kullanılan kaynaklar
  • Olanaklar ölçüsünde okullarda, öğrencilerin gezip oynamaları ve sportif faaliyetlerde bulunmaları için çevre mimkânlarından yararlanılarak kum havuzu, voleybol, basketbol sahâları gibi yerler ile asılma, tırmanma, denge, atlama gibi araçlar sağlanır. Bu araçların düzenli olarak bakımı ve onarımı yapılır. Bahçesi elverişli okullara uygulama bahçesi düzenlenir, bu alanlarda tarım çalışmaları ve denemeleri yapılır.

• Tüm bu düzenlemelerin temiz derslik ve bölümlerde anlamlı olacağı unutulmamalıdır. Sınıflarda programların öngördüğü eğitim materyallerine de yer verilmelidir. Birleştirilmiş sınıflarda A ve B grubu için ayrı ayrı düzenlenir.
• Boya-badana: Sınıfın tertip, düzen ve temizliği ile hijyeninin sağlanması sınıf iklimi açısından çok önemli bir unsurdur.
• Temiz, düzenli ve bakımlı bir sınıf ortamı; “Burada bulunan insanlar değerlidir, burada önemli işler görülmektedir.” mesajını içerir.
• Ayrıca sınıfta hangi renk boya kullanılacağına öğretmenin öğrencileriyle beraber karar vermesi öğrencilere; “Sen değerlisin, sen önemlisin, senin fikrinden yararlanmak istiyorum” mesajı verebilir. Renk seçiminde, küçük yaş grupları için çok parlak renklerin, daha ileri yaş grupları için de pastel tonların, bozkır bölgelerinde yeşil ve mavi gibi renklerin ormanlık ve yeşil bölgeler için de sarı ve tonları gibi sıcak renklerin tercih edilmesi kuralına uygun davranılabilir.
• Dikkat edilmesi gereken bir başka nokta da duvarların yaklaşık olarak yerden bir metre kadar yükseklikteki kısmının koyu renklerle boyatılmasıdır. Bunun “Burası kirletilebilir alandır.” gibi olumsuz bir algı yarattığını söyleyebiliriz. Bununyerine evlerimizdeki uygulamanın aynısının sınıflarda da tercih edilmesi, yani duvarın aynı renkte boyanması daha uygun olabilir.
• Köşe, pano ve zaman şeritleri: Sınıfın duvar, köşe, pano ve zaman şeritlerinin, oluşturulması ve değiştirilmesi konusu da sınıf ikliminin olumlu olmasına etki edebilir. Yeni bir sınıf alan öğretmen önce sınıfında bulunan eski materyalleri kaldırarak işe başlamalıdır. Öğretmen sınıflarda zorunlu olarak bulunması gereken Atatürk Resmî, İstiklal Marşı ve ençliğe Hitabe gibi taşınır dayanıklı malların yanında dersin ve konunun özelliğine göre sınıfına hangi araç/gereçlerle hangi materyalleri getireceğine ve ne kadar süre sınıfta bulunduracağına karar vermelidir. Özellikle köşe, pano ve zaman şeridi gibi eğitimsel araçların öğretmen tarafından hazırlanması sınıf için daha anlamlı olabilecektir. Örneğin pano, köşe ve zaman şeritlerine, öğrencilerin yaptığı ve öğretmen tarafından seçilerek asılan resim, şiir, yazı gibi çalışmaların, belirli gün ve haftalar ve millî bayramlar nedeni ile yapılan sınıf içi süslemelerin çok uzun süre buralarda asılı durması belli bir zaman sonra öğrenciler tarafından kanıksanacağı için eğitsel değerini yitirecek ve biranlam taşımayacaktır. O nedenle bu tür çalışmalar belli zaman aralıklarında yenileri ile değiştirilmelidir.
• Bazı okullarda da duvarlara, “Lüzumsuz ise söndür, sağdan yürüyünüz, yerlere çöp atmayınız!” gibi uyarı levhaları asılmaktadır. Bu uyarı levhalarının genel olarak yapılması istenmeyen davranışları teşvik eden bir yönü olduğu ve aslında bir işe yaramadığı bilinmektedir.O nedenle bu uyarı levhalarını köşelere asmak okulun temizliğinin sağlanması ve bunun sürekli hâle getirilmesi amacına hizmet etmemektedir. Okulda kullanılan kaynaklar
• Kimi araç-gereç ve materyaller sadece belirli ders saatlerinde sınıfa getirilmeli ve dersten sonra tekrar araç odasına  kaldırılmalıdır. Dolapların üzerinde bulunan küreler, sınıfta üst üste asılı duran haritalar, duvarlara asılan değişik materyaller sınıfı hantallaştırmaktan ve görsel kirlilik oluşturmaktan başka bir işe yaramayacağı gibi sınıfın ikliminin de bozulmasına neden olabilir. Örneğin projeksiyonun olduğu bir sınıfta öğretmenin tepegöz bulundurması uygun olmayacaktır. Sınıflarda bulundurulacak araç/gereçler eğitimsel amaçlara hizmet etmesi gerekir.
• Bazı öğretmenler ne kadar çok çalıştıklarını, ne kadar çok ürettiklerini göstermek istercesine sınıfının bütün duvarlarını yapılan etkinliklerle doldurmaktadırlar. Bu uygulama öğretmenin performansı hakkında bir fikir vermeye yönelik bir uygulama olsa da aslında sınıf yönetimi konusundaki bir yetersizliği de ortaya koymaktadır.
• Bazen de öğrencilerin özenerek hazırladıkları, emek harcadıkları çalışmalar,  onların göremeyeceği, okuyamayacakları kadar yükseğe asılarak öğrencilere “Üretilen ürünün görülmesi çok da önemli değildir.” gibi bir olumsuz mesaj verilmektedir.
• Kimi öğretmenlerimiz neredeyse bulabildikleri bütün kitap, dergi ve diğer materyalleri masalarının üzerine yığmaktadır. Öğretmen bu davranışı ile belki işinin ne kadar yoğun olduğu mesajını vermek istemektedir.
• Oysa bu davranışın verdiği bir başka olumsuz mesaj da öğretmenin “düzen ve estetik konusunda ne kadar yetersiz olduğu” şeklindedir. Okulda kullanılan kaynaklar

Okulda kullanılan kaynaklar

Oturma düzenleri:

Oturma düzenleri tek düze ise ve sürekli aynı yapı korunuyorsa, öğrenciler arka arkaya dizilen sıralarda oturuyor ve sadece birbirlerinin enselerini görebiliyorlarsa böyle bir ortamda sınıf ikliminin olumlu olması beklenemez. Çünkü bu ortam çocukların sağlıklı iletişim kurabilecekleri bir ortam değildir. Böyle bir durumda öğretmenin yapacağı şey, zaman zaman dersin, konunun, yöntemin özelliğine göre oturma düzenlerini değiştirmektir. Burada herhangi bir oturma düzenini ön plana çıkarmak yerine öğretmenin hangi oturma düzenlerini kullanacağına yaratıcılığı oranında karar vermesini beklemek daha sağlıklı olabilir.Bunların yanında sınıfın, öğrencilerin etkinlikler esnasında akran öğrenmelerini gerçekleştirebilecekleri eğitsel gezilere imkan sağlayacak şekilde düzenlenmesi sağlanabilir.

Tablo 8: Sınıf İçi Etkinliklerle İlgili Değişik Oturma Düzenleri “ U ” Şeklinde oturma düzeni Çok farklı amaçlar için kullanılabilecek bir yerleşim şeklidir. Öğrenciler rahat çalışabilecekleri bir çalışma alanı bulurlar.Okulda kullanılan kaynaklar

Perdeye yansıtılan her türlü görüntü rahatlıkla izlenebilir. Öğrenciler birbirleri ile kolaylıkla yüz yüze iletişim kurabilirler. Kısa süreli grup çalışmaları yapılabilir.Bu oturma düzeninde münazara, deney gibi etkinlikler yapılabilir. Ekip çalışması oturma düzeni Karşılıklı oturan öğrenciler birbirleri ile kolaylıkla iletişim kurabilirler. Bu yerleşimde gerektiğinde bazı öğrenciler sandalyelerinin yönünü değiştirerek tahtayı veya perdeyi rahatlıkla izleyebilirler .Bu oturma düzeninde özellikle Sosyal Bilgiler-Hayat Bilgisi derslerinde tartışma etkinlikleri yapılabilir. Konferans masası oturma düzeni Bu yerleşimde öğretmenin önemi minimuma inerken sınıfın önemi ön plana çıkar.

Öğretmenin masanın ortasında oturduğu yerleşimde ise öğrenciler öğretmen ile daha kolay iletişim kurabilirler. Bu yerleşimin en önemli dezavantajı ise daha resmî bir iletişim ortamı yaratmasıdır Bu oturma düzeninde tartışma, fikir paylaşımı ve beyin fırtınası gibi etkinlikler yapılabilir. Daire şeklinde oturma düzeni Sadece sandalyeler kullanılarak çabuk ve kolaylıkla oluşturulabilir.

Grup tartışmaları için ideal bir yerleşim şeklidir. Bir ders içinde birkaç defa kısa süreli tartışma grupları oluşturulduktan sonra eski hâline kolaylıkla dönüştürülebilir .Bu oturma düzeninde gözlem becerilerinin arttılmasına yönelik etkinlikler yapılabilir.Örnek olarak resim dersinde obje çizimi yaptırılabilir. Grupların gruplanması oturma düzeni Bu yerleşim şekli, rol yapma, münazara veya grup çalışmalarını gözlemleme gibi etkinliklerde kullanılabilir.

En fazla uygulanan biçimi ortada birleştirilen masaların çevresinde ikişer grubun yerleştirilmesi, diğer kenarlara da grup çalışmasını gözlemleyecek grupların yerleştirilmesidir. Bu oturma düzeninde sosyal faaliyet etkinliklerine ve tartışma-münazara gibi etkinliklere yer verilebilir.Çalışma istasyonu oturma düzeni Aktif laboratuar çalışmaları için uygun bir yerleşimdir. Her çalışma istasyonu çevresine iki öğrenci yerleştirilir. Öğretmen nelerin yapılması gerektiğini uygulama ile gösterdikten sonra öğrenciler işbirliği yaparak verilen çalışmayı yapar.

Proje veya özel çalışma grupları oturma düzeni Bu yerleşim oldukça büyük alanı bulunan sınıflar için veya toplantı salonlarında uygulanabilecek bir yerleşimdir. Ders dışı etkinlikler için de kullanılabilir. Grup projelerinin hazırlanarak tartışmaya açılacağı çalışmalar için ideal bir yerleşimdir. Klasik sınıf oturma düzeni Eğer yukarıda önerilen yerleşim şekilleri sınıfların büyüklük, donanım, kalabalık öğrenci gibi sınırlıklar nedeniyle uygulanamıyorsa klasik sınıf oturma düzeni uygulanabilir.
Teknolojik donanım: Önemli olan sınıfa ne kadar çok teknolojik donanım sağlandığı değil bu donanımın ne kadar etkin ve verimli kullanıldığıdır. Öğretmen sınıfının gereksinimi olan teknolojiyi temin etmek için okulun ve çevrenin olanaklarından yararlanmalıdır. Ancak, teknolojinin sınıfta aksesuar olarak durması kaynakların israf edildiği ve akılcı kullanılmadığı anlamına gelir. Teknolojinin iyi bir planlama ile en uygun kullanımı sağlanmalıdır.Okulda kullanılan kaynaklar

Bazı sınıflarımızda üzerleri kenarı dantelli bezlerle örtülü bilgisayarlar, projeksiyonlar, yazıcılar vs. yanında bazı okullarımızda duvara monte edilen demir kafesler, bu kafeslerin içine kilitlenmiş televizyonlar bulunmaktadır. Bazı sınıflarda da bu demir kafeslerin altında bir de biraz daha küçük demir kafesler mevcuttur. Onlarında film oynatıcılarını tehlikelere karşı korumak gibi bir amaçla yapıldığını söylenebilir. Oysa sınıflarda öğrenci sağlığı ve yaşamı açısından tehlikeli olabilecek araç gereçler saklanabilir ya da dolaplara kilitlenebilir. Bunun dışında hiçbir araş gereç saklanmamalıdır. Kitaplar dolaplara kilitlenmemelidir. Bazı şeyleri saklamak, kilitlemek çocuklara, “Sen bunlara zarar verebilirsin, sende böyle bir potansiyel var.” mesajı verebilir. Böyle bir uygulama da sınıf iklimi olumsuz olarak etkileyebilir. Ders araç/gereçleri ve diğer materyaller; Ders araç/gereci ders etkiliğinde kullanılan, bu amaçla üretilen ve piyasada bulunabilen materyaller akla gelmektedir. Aslında doğada bulunan her şey bu amaçla kullanılabilir. Önemli olan, bu tip materyaller kullanmanın yanında doğada ve çevrede bulunan materyalleri de kullanabilmektir. Köy koşullarında ise, eğer temini mümkün olmayan materyallerin kullanılması durumunda doğada ve çevrede bulunan materyallerle bu gereksinimleri karşılanabilir.

Doğada ve çevrede bulunabilecek kil, değişik amaçlarla ve çeşitli etkinliklerde kullanılabilir. İlaç kutuları, karton kutular geometrik şekillerin tanıtımında, karpuz ve portakal gibi materyaller küre ve geometrik şekillere örnek olarak gösterilebilir. Dereceli maşrapa ve sürahilerin hacim ölçüleri için, iplerin de standart olmayan uzunluk ölçülerinin kavratılması amacıyla kullanılması mümkündür. Erozyon fikrinin verilmesi için eğer varsa yakın ölgede meydana gelen sel ya da toprak kayması yerinde inlenebilOkulda kullanılan kaynaklar