LEVHA TEKTONİĞİ
Bu teoriğe göre, karaları meydana getiren ve okyanus altında da devam eden yerkabuğu bir bütün halinde değil parçalardan oluşur. Bu parçaların her birine levha adı verilir. Üst mantoda meydana gelen konveksiyonel akımlardan dolağı hareket eder. Bu sırada levhalar bir birinden uzaklaşır,birbirine çarpar veya birbirine sürtünür.
Levha hareketleri yerkürenin oluşumundan beri devam etmektedir. Zamanımızda 225 milyon yıl önce dünyamız Pangea denilen tek bir kıtadan oluşmaktaydı. Levha hareketleri sonucu bugünkü şeklini aldı. Ama bu hareket devam etmektedir. Amerika kıtası her yıl ortalama 1 cm Avrupa kıtasından uzaklaşmaktadır. Levhaların üç farklı hareketi vardır.
1- Uzaklaşan – Ayrılan Levhalar
Bir birinden ayrılan veya uzaklaşan levhalar yerkabuğunda yırtılmalara neden olur. Yırtılan bu kısım üst mantodan gelen eriyik tarafından doldurulur. Örneğin Amerika levhası ile Avrasya levhasının ayrıldığı yerde volkanik adaların meydana gelmesi.
2- Yakınlaşan- Çarpışan Levhalar
Üç farklı şekilde olur.
a) Okyanusal ve kıta levhalarının karşılaşması
Bu karşılaşmada daha yoğun olan okyanusal kabuk kıtasal kabuğun altına dalar. Bu sırada okyanus tabanında ki tortullar sıkışarak kıvrılır ve kıvrım dağları oluşur.(Amerika kıtasındaki Kayalık ve And dağları böyle oluşmuştur)
b) Okyanusal levhaların karşılaşması
İki okyanusal levhanın karşılaşmasında levhalın biri diğerini altına dalar. Bu daimi batma bölgesinde derin deniz çukurları oluşur.(Mariana Çukuru)
Bu alanlarda volkanik olaylar hız kazanır. Aynı zamanda bu alanlarda önemli deprem faaliyetleri meydana gelir.
c) Kıtasal Levhaların karşılaşması
İki kıtasal levha karşılaştığında arada kalan jeosenklinal alanlar kıvrılarak kıvrım dağlarını oluşturmuştur. (Alp ve Himalayalar böyle medya gelmiştir)
3- Yanal yer değiştirme
İki levhanın birbirini sıyırarak yer değiştirmesi sırasında litosferde bir değişme meydana gelmez. Bu sırada bir direnç meydana gelir ve buda depremlerin oluşmasına neden olur.
