6 Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Ülkemizin Kaynakları

4.ÜNİTE: ÜLKEMİZİN KAYNAKLARI

Doğal kaynak: İnsan eli değmemiş, doğada Allah tarafından yaratılmış kaynaklara doğal kaynak denir.

Doğal kaynaklarımız: Toprak, su, orman ve madenler.

6 Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Ülkemizin Kaynakları

DOĞAL KAYNAKLARIMIZ:

1- Topraklarımız:

Sanayide (hammadde), tarım ve hayvancılıkta kullanılır.Hammadde olarak toprak, Seramik, fayans, kiremit, tuğla ve çimento üretiminde kullanılır. Ülkemizin topraklarının % 33’ü tarım alanıdır. Tarım, verimli toprakların bulunduğu alanlarda yapılır.

Ülkemize hayvan yetiştiriciliği de önemli bir faaliyettir. Makilerin olduğu yerde kıl keçisi, bozkır alanlarda koyun, çayır alanlarda sığır yetiştiriciliği, dut ağacı olan yerlerde ipekböcekçiliği, çiçekli bitki ve çam ormanları alanında arıcılık yapılır.

6 Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Ülkemizin Kaynakları

Tarımı Destekleyen Kuruluşlar:

Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü: Bitki ve hayvan üretimini artırmayı ve kaliteyi yükseltmek için uğraşır.

Tarım Kredi Kooperatifi: Üretici ürünlerini değerlendirir, destek sağlar.

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO): Tahıl ürünlerinin alım ve satışını yapar.

Ziraat Bankası: Üreticiye kredi verir.

Devlet Su İşleri (DSİ): Göl, baraj ve kanallar yaparak sulama desteği sağlar.

6 Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Ülkemizin Kaynakları

2- Sularımız:

Üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizde deniz ulaşımı önemlidir. İstanbul ve Çanakkale boğazları Karadeniz ve Akdeniz arasındaki ulaşımı sağlar.

Deniz, göl ve akarsularda su ürünleri elde edilir. Balık avcılığı en çok Karadeniz’de yapılır.

Ülkemizde su sporları yapılmaktadır. Çoruh Nehri su sporları bakımından uygundur.

Denizli, Balıkesir, İzmir, Afyonkarahisar, Ankara illerimizin ilçelerinde sıcak su kaynakları vardır, kaplıca olarak hastalıkların tedavisinde ve ısınmada kullanılır.

Ülkemizde en fazla güneşi gören, (güneşlenme) süresi Akdeniz’dedir. Deniz turizmi, Akdeniz’de gelişmiştir.

Ülkemizde akarsulardaki barajların üzerinde hidroelektrik enerji üretimi üretilmektedir. Ülkemizde hidroelektrik potansiyeli en yüksek bölge Doğu Anadolu Bölgesidir.

6 Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Ülkemizin Kaynakları

3- Madenlerimiz:

Yeraltı kaynakları sanayide ve enerji üretiminde kullanılırlar. Taş kömürü, linyit, petrol, doğalgaz, enerji üretiminde hammadde olarak kullanıldığı için enerji kaynağı olarak da adlandırılır.

Dünyada en çok Bor madeni ülkemizdedir, dünyada 1. Sıradadır.

6 Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Ülkemizin Kaynakları

MADENİN ADI	ÇIKARILDIĞI YER	KULLANILDIĞI YER
PETROL (Tamamı Güneydoğu’da çıkarılır.)	Batman, Adıyaman, Siirt ve Diyarbakır	Kimya, Plastik, İzolasyon, Ulaşım araçları
TAŞ KÖMÜRÜ (Sadece Zonguldak’ta çıkarılır.)	Zonguldak ve çevresi	Demir-çelik sanayinde, madenleri eritmede
DOĞALGAZ	Kırıkkale, Mardin	Konut ısıtmasında, Elektrik enerji üretiminde, Sanayi tesislerinde
LİNYİT	Kütahya, Seyitömer, Manisa, Soma, Muğla, Yatağan, Kahramanmaraş, Elbistan	Konutların ısınmasında, Termik santrallerin enerji üretiminde

6 Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Ülkemizin Kaynakları

 4- Ormanlarımız:

Ülkemizin % 27’si ormandır. En fazla orman Karadeniz Bölgesindedir.

Ormanlardan yakacak, kereste (mobilya), ilaç, gıda, kozmetik, kağıt sanayinde yararlanılır.

Ormanların Faydaları:

• Sel, erozyon ve heyelanı önler.
• Canlılar için oksijen sağlar.
• İklimi dengeleyerek aşırı ısınma ve soğumayı önler.
• Hava kirliliğini önler.
• Milli Park, dinlenme ve eğlenme yeridir.

BİLGİ NOTU: Orman yangınlarının en çok olduğu bölgeler Akdeniz ve Ege Bölgeleridir.

6 Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Ülkemizin Kaynakları

Ekonomi ile ilgili kavramlar:

Pazar: Ekonomide her türlü mal ve hizmetin alınıp satıldığı veya takas yoluyla el değiştirdiği yerdir. Sermaye: Mal üretmek için kullanılan makine fabrika ve para gibi araçlardır.
Yatırım: Belirli bir kaynağın ya da değerin gelir sağlamak amacıyla kullanılmasıdır.
Vergi: Devletin hizmetleri yapmak amacıyla vatandaşlardan gelirine göre aldığı paraya denir.

Vergi Çeşitleri:

Katma Değer Vergisi (KDV): Alınan ürünlerin fiyatı üzerinden alınan paradır.
Kurumlar Vergisi: Kamu kurumları, şirket ve kooperatif, dernek ve vakıflara ait kazançların vergisidir.
Emlak Vergisi: Ev sahibi olan insanların ödediği vergidir.
Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV): Motorlu kara taşıtları, uçak ve helikopterler için ödenen vergidir.
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV): Lüks ürünlerden alınan vergilerdir: Cep telefonu, otomobil, akaryakıt ürünleri.
BİLGİ NOTU: Vergi vermek, vatandaşlık görevidir. Verilen vergilerle devlet ülkemizin ihtiyacı olan hizmetleri en iyi şekilde yapar.
Nitelikli insan: İlgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda iyi eğitim alarak kendini yetiştiren ve ülkesine katkı sağlayan insanlara denir.

6 Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Ülkemizin Kaynakları

            Nitelikli İnsanların Ortak Özellikleri:

• Yeniliklere ve gelişmelere açıktır.
• İşinde başarılı olurlar.
• Üretken olurlar.
• İşini iyi yaparlar.
• Eleştirilere açık olurlar.
• Çevresindekilere örnek olurlar.
• Zamandan, enerjiden, malzemeden, emekten tasarruf ederler.
• Alanında uzmandırlar.

6 Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Ülkemizin Kaynakları

Nitelikli insan örnekleri:

Zihni Derin                                         (Ülkemize çay bitkisini kazandıran)

Muhsin Ertuğrul                                (Çağdaş Türk tiyatrosunun kurucusu)

Ahmet Adnan Saygun                   (Ulusal Türk müziğinin kurucusu)

Gazi Yaşargil                                     (İlk cerrahi beyin ameliyatı yapan Profesör)

Kaynak: Mustafa Karakuş -* eğitimhane