Osmanlı-Fransız İlişkileri.
Osmanlılarla Fransızların ilk irtibatı,Mohaç Savaşı öncesinde Şarlken’e esir düşen Fransa Kralı I.Fransuva’nın,Kanuni’den yardım istemesi ile kurulmuştu.Kanuni,bu olayı Avrupa siyasetine aktif olarak karışmak ve Fransa’yı kendi yanına çekerek “Avrupa Hristıyan birliğini” bozmak için kullanmak istedi.Bu nedenle Fransa’ya şevkat gösterdi,sevecen davrandı.
Ancak,Mohaç zaferi’nden sonra zor duruma düşen Avrupa devletleri,bunun sebebi olarak Fransa Kralını görüyorlardı.Hristıyan Dünyasının kendisi ne cephe almasından çekinen Fransa,iki yüzlü bir politika geliştirdi.Bir yandan Avrupa ile iyi ilişkiler geliştirmeye çalışırken,diğer yanda Osmanlılarla da olan ilişkilerini kuvvetlendirmeye çalıştı.
Mohaç’tan sonra kuvvetlenen dostluk ortamı ile Osmanlılar,1535’te Fransızlarla Adli ve Ticari ayrıcalıklar tanıyan bir antlaşma imzaladılar: Buna, “İmtiyazat-ı Mahsusa ve Kapütilasyon” dendi.
Buna göre : a-Fransız gemileri ve tüccarları Osmanlı sularında serbestçe dolaşabilecekler,
b-Fransız tüccarlar,diğer milletlerin tüccarlarından daha az vergi ödeyecekler,
c-Osmanlı ülkesinde Fransız yargıç ve tercüman bulundurulacaktı.
d-Antlaşma iki hükümdarın sağlığı süresince geçerli olacak,yeni hükümdarlar isterlerse devam ettirilebileceklerdi.
İlk zamanlarda Osmanlılar da Fransız sularında aynı haklara sahiptiler.Ancak,daha sonraki padişahların gevşek ve hesapsız tutumları,Avrupa devletlerine verilen yeni imtiyazlar,ve en önemlisi 1740’dan sonra sürekli ve geniş kapsamlı hale getirilmesi devletin başına büyük dertler açtı.
Osmanlı ekonomisini kemiren,çökerten,dışa bağımlı hale getiren faktörlerin başında gelen Kapütilasyonlar,M.Kemal ATATÜRK tarafından 1923’de Lozan antlaşması ile kaldırılmıştır.
Denizlerdeki Faaliyetler.
Rodos’un Fethi.1522.Fatih zamanında alınamayan Rodos,Belgrad’ın fethinden sonra alındı.Yapılan antlaşma ile St.Jean Şövalyelerinin adadan ayrılmalarına müsaade edildi.
Barbaros’un Osmanlı Hizmetine girmesi.1533.Tunus’da bir kaleyi üs yaparak kardeşi ile birlikte korsanlığa başlayan Barbaros,Trablusgarb ve Cezayir’i ele geçirerek orada bir Türk Sultanlığı kurdular.İspanyollarla yapılan bir savaşta Oruç Reis şehit olunca yalnız kalan Barbaros,Yavuz Selim’den yardım istedi.Yavuz,onu emirlik beratı ile hizmetine aldı.1516.
Kanuni sultan olunca Barbaros’u Istanbul’a çağırdı.Kaptan-ı Deryalığa getirdi.Cezayir bir Beylerbeylik haline getirilerek,Barbaros’un yönetimine bırakıldı.1533.
Preveze Deniz Savaşı.1538.Andrea Doria yönetimindeki Haçlı donanması,Barbaros tarafından yenilgiye uğratıldı.Böylece Akdenizdeki üstünlük sona erdi.Venedik,Mora ve Dalmaçya kıyılarını Osmanlılara terk etti.Ayrıca savaş tazminatı ödedi.
Hind Deniz Seferleri.1538-1551.
Nedenleri : a-Portekizlilerin Hindistan’a ulaşması ile Osmanlıların elindeki Baharat Yolu’nun önemini yitirmesi.
b-Osmanlıların Akdeniz ticaretini yeniden canlandırmak istemeleri.
c-Hindistan’daki müslüman Gücerat Sultanlığı’nın Osmanlılardan yardım istemesi.
Dört sefer yapıldı.Sefere katılan kaptanlar:Hadım Süleyman Paşa,Piri Reis,Murat Reis ve Seydi Ali Reis’dir.
Sonuç : a-Gücerat Sultanlığı Portekizliler ile anlaştığı için Osmanlılar,Hindistan’da tutunamadı.
b-Osmanlı Donanması’nın okyanus şartlarına uygun olmadığı anlaşıldı.
c-Seferlere gereken önem verilmedi.
d-Aden,Maskat ve Habeşistan alındı.
Fransa’ya Yardım.1543.Fransa,Nis’i almak için Osmanlılardan yardım istedi.Barbaros komutasındaki donanma ile Nis alındı.Ancak Fransa kralı I.Fransuva,Şarlken ile anlaşıp Osmanlılara karşı tavır alınca,buna kızan Barbaros da Tulon’u işgal etti.
Trablusgarb’ın Fethi.1551.Turgut Reis,Trablusgarb’ı St.Jean Şövalyelerinden alarak buranın Beylerbeyi oldu.
Cerbe Savaşı ve Cerbe adası’nın Fethi.1559.Turgut Reis ve Piyale Paşa,Andrea Doria’ya karşı kazandıkları zaferle bu ada’yı aldılar.Bu zafer, Preveze’den sonra Akdeniz’de kazanılan en önemli zaferdir.Böylece Batı Akdeniz üstünlüğü Osmanlılara geçti.
Malta Kuşatması.1565.Piyale Paşa komutasındaki bir donanma ile Malta kuşatıldı.Yardıma gelenTurgut Reis şehit düşünce kuşatma kalktı.
