2.ÜNİTE ÜLKEMİZDE NÜFUS
NÜFUS :Sınırları belirli alanda,belirli bir zamanda yaşayan insan sayısına nüfus denir.
NÜFUS YOĞUNLUĞU: Belirli bir alanda kilometre kareye düşen insan sayısına denir.
NÜFUS YOĞUNLUĞUNU ETKİLEYEN FAKTÖRLER
n Sanayi imkanları
n İklim şartları
n Maden-yer altı kaynakları
n Yer şekilleri-coğrafi yapı
n Yükselti
n Ulaşım imkanları
n Turizm
n Tarıma elverişlilik
n Su kaynakları
n Toprak yapısı
n Yaşam imkanları
NOT:Nüfus yoğunluğu insan çokluğu kadar yüzölçümüne de bağlıdır.
İnsan sayısı aynı olan iki yerleşim alanından yüz ölçümü küçük olan daha yoğundur.
Nüfus Yoğunluğu Nasıl Hesaplanır?
Verilen alanın nüfusu yine o alanın yüz ölçümüne bölünür.Bulunan sayı nüfus yoğunluğudur.
Nüfus
Nüfus yoğunluğu=_________________
Yüzölçümü
NİÇİN SAYILIYORUZ? NÜFUS SAYIMI İLE ÖĞRENİLENLER
► Belirtilen alandaki insan sayısı
► İşsizlik durumu
► Medeni durum
► Nüfus yoğunluğu
► Sağlık durumu
► Öğrenim durumu
► Yaş durumu
► Cinsiyet durumu
SAYIM SONUNDA ALINAN TEDBİRLER
– Sağlık alanında – Konut alanında
– Beslenme alanında – Askerlik alanında
– İş alanında – Belediye bütçesini hazırlamada
– Eğitim alanında – Milletvekili belirlemede tedbirler alınır.
NOT=İlk nüfus sayımı 2.MAHMUT zamanında 1831’de sadece erkek nüfusu sayılarak yapıldı.
Türkiye Cumhuriyeti devleti’nde ilk sayım 1927’de yapıldı.2006’dan sonra sistem değişti.
Sayım sonuçları TÜİK’ de değerlendirilir.
DİKKAT !!!
Nüfus sayısını aniden değiştiren etmenler
savaşlar,
salgın hastalıklar,
doğal afetler.
NÜFUS ARTIŞ HIZININ YÜKSEK OLUŞU İLE:
– Kalkınma hızı düşer
– İşsizlik geçim sıkıntısı artar
– Gelir dağılımında dengesizlik olur
– Gelişmemiş bir toplum olduğunu gösterir
– Doğal kaynaklar çabuk tükenir
NÜFUS ARTIŞ HIZININ DÜŞÜK OLUŞU İLE:
n Nüfusun çoğunluğu yaşlıdır
n – Ülkenin gelişmiş olduğunu gösterir
n – Çalışan nüfus tüketen nüfustan fazladır.
DEVLET-VATANDAŞ EL ELE
DEVLET;
Eğitim,çalışma,sağlık,sosyal güvenlik alanlarında vatandaşa hizmet götürmek zorundadır.
Bunun için:
– Eğitim-öğretim ihtiyacı doğrultusunda okullar açar(md-42)
– Çalışma şartlarını insanca yaşamak için en üst düzeyde tutmaya çalışır(md-49)
– Çalışma hayatındaki çocukların hayat ve bedenlerine uygun şartlarda çalışması sağlanır(32-md)
– Vatandaşın girişimlerini destekler
– Yeterli en üst düzeyde donatılmış sağlık kurumu açar,sağlık elemanı yetiştirir.
-Sosyal güvenlik kurumları açar.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARIMIZ=
n E.S (Emekli sandığı)
n SSK (Sosyal Sigortalar Kurumu)
n Bağ- kur (Bağımsız kuruluşlar)
n NOT=Hiçbir geliri ve malı olmayana sağlık gideri için YEŞİLKART uygulaması vardır.
– Devlet Sosyal güvenlik kurumları açarak hastalık yaşlılık, işsizlik, çocuk yetiştirme, kira ve yol giderlerini karşılama alanlarında vatandaşına destek olur.
MERHABA DOYDUĞUM TOPRAK
GÖÇ= İnsanların bulundukları yerden çeşitli sebeplerden dolayı geçici veya sürekli olmak üzere başka yerlere gidip yerleşmesine denir.
GÖÇ ÇEŞİTLERİ=
1-Dış göç
2-İç göçà Geçici(Mevsimlik işçi-Geçim)
à Kalıcı(Yerleşme amaçlı)
GÖÇÜN SEBEPLERİ=
– Ekonomik sebepler – Daha iyi yaşama arzusu
– Eğitim
– Sağlık sorunları – Töre
– Terör(Güvenlik) – Evlilik
-Savaş-iltica-mübadele -Doğal afetler
(günümüzde çok sık görülmez)
GÖÇÜN SONUÇLARI=
n – İş bulamama, iş gücünün ucuzlaması
n – Eğitim kalitesinin düşmesi
n – Sağlık kuruluşlarındaki yoğunluk ve uygunsuz yaşam koşulları sebepleriyle hizmette aksama,sağlığın bozulması
n – Alt yapı yetersizliği
n – Çarpık kentleşme(GECEKONDU)
YERLEŞME VE SEYAHAT ÖZGÜRLÜĞÜ
Herkes yerleşme ve seyahat özgürlüğüne sahiptir ancak;
1 àSuç işlenmesini önlemek
2 àSosyal ve ekonomik gelişmeyi sağlamak
3 àSağlıklı,düzenli kentleşmeyi sağlamak
4 àKamu mallarını korumak
5 à Suç soruşturması esnasında;
6 à Sağlık sorunu, salgın hastalık tehlikesi varsa sınırlandırılabilir.
7 à Ekonomik durum,vatandaşlık görevi(askerlik-vergi)ve ceza soruşturması sebebiyle yurt dışına çıkış yasaklanabilir.
Eğitimli insanların çalışmak için yurt dışına çıkışına beyin göçü denir, ve bilim-teknik alanında ilerlemeyi yavaşlatır.
Sevgi KOBYA
Sosyal Bil. Öğrt.
YERLEŞME YAPILAMAYAN YERLER=
– Devlet hazinesi ve başkalarına ait yerler,
– Tarihi eser alanları ve koruma altına alınan yerler(SİT ALANI)
– Halk güvenliğini tehdit eden yerler(Seyahat de yapılamaz)
Kaynak: Sevgi KOBYA
