ÖĞRENME STİLLERİ
Öğrenmek ve öğretmek için bir çok yol vardır. Herkes öğrenebilir ama herkes aynı şekilde öğrenmez. Bütün çocuklara uyan bir öğrenme stili yoktur. Herkesin en iyi öğrendiği yolu bulup o yolu açmalı ve orada ilerlemeyi kolaylaştırmalı.
Bir öğrencinin öğrenme stilini belirleyerek gerekli düzenlemeleri yapmak öğrenci başarısını arttırır.
Gerekli düzenlemelerin başında her öğrenme stiline uygun öğretim malzemesi ve öğretim stratejisi hazırlamak gelir.
Her öğrencinin en iyi öğrendiği yol, onun öğrenme stilidir. Bir öğrencinin algılamasını, çevredeki diğer insanlarla ilişkilerini ve öğrenme çevresindeki davranışlarına etki eden bilişsel, duyuşsal ve fizyolojik yapısı, onun öğrenme stilini belirler.
İyi veya kötü öğrenme stili yoktur. Önemli olan her öğrenciye en uygun şekilde öğreneceği stille öğretmektir.
İnsanların farklı öğrenme ve farklı bilgi işleme sistemlerine sahip olduğunu, dolayısıyla farklı öğrenme stillerine sahip olduğunu belirtiyor. Öğretmen, karşısındaki öğrencilerin farklı öğrenme stillerine sahip olduğunu bilecek, hatta hangi öğrencinin hangi stille daha iyi öğrendiğini bilecek ve ona göre ders sunumu yapacak.
Herkesin farklı düşünme ve öğrenme biçimi vardır. Bunu öğrenmek için öğrenme olgusundaki işlemlere bakmak gerekir: cognition (bilgi kazanma), kavramsallaştırma (bilgi işleme), motivasyon, karar verme stili, değerleri ve duygusal tercihleri…
Öğrenme stili olarak görülmeyen ama öğreticilerin hemen dikkat edecekleri bazı hususlar vardır.
İnsanlar genellikle dört yoldan bilgi edinirler:
Görsel: Görerek ve okuyarak öğrenmeyi tercih edenler. Kendi kendine okuyarak öğrenirler, renkli temsil, grafik ve haritaları tercih ederler;
İşitsel: İşiterek, dinleyerek ve tartışarak öğrenmeyi tercih ederler;
Kinestetik: Bazılarının aklında hareket enerjisi daha iyi kalır. Bunlar öğrenecekleri şeylerle fiziksel temas kurarak, yaparak öğrenirler; Tactil, kişinin el ile duyumsamasına dayanır. Kinestetik gezme, pandomim, dramatize etme vs yi kapsar.
Sosyal: Bazı öğrenciler de başkalarıyla sosyal etkileşim (interaksiyon) halinde daha iyi öğrenir
Öğrencilerin bu dört tip öğrenmeden hangisine yatkın olduğu (bilgi alma ve işleme yönünden) tespit edilirse, ona göre öğretim materyali hazırlanabilir
Bir öğrencinin bu tiplerden hangisine girdiğine karar vermek için basit gözlemler yapmalıdır: Öğrenci gün boyu şarkı söyleyerek dolaşıyor ise işitsel, öğrenci öğrendiği her şey hakkında sizinle konuşmak istiyorsa sosyal, parlak resimli kitaplar ilgisini çekiyorsa görsel, bütün bunların dışında çok hareketli bir çocuk ise kinestetik bir öğrenici olabilir.
Öğrenme stili; Türkiye’de ve Dünya’da, eğitim alanında önemli kavramlardan biri haline gelmiştir. Öğrenme stili kavramının bu derece popüler olmasının pek çok sebeplerinden bahsedilebilir.
Bunlardan bazılarını şu şekilde sıralamak mümkün olabilir:
Bireysel farklılıklara önem vermesi
Öğrenme farklılıklarının ortaya koyabilmesi
Yapılan pek çok araştırmada öğrenme stili kavramına yapılan atıflar
Pek çok araştırmacının öğrenme stili/ stilleri konusunda çalışması
Çok yönlü bir kavram olması
Eğitim sahasında pek çok öğrenme stili modelinin bulunması( Kesercioğlu, 2005 (ed.))
Öğrenme stili kavramı; bireyin bilgiyi alma, yorumlama, düzenleme ve düşünme biçimlerini ve özelliklerini ifade etmektedir. Bazı öğrenciler; grup çalışmalarında başarılı olurken, bazıları da bireysel çalışmayı tercih edebilirler. Öğrencilerin bir kısmı, bilgiyi okuyarak doğrudan özümleme yoluna giderken, bazıları da bilgiyi aktif olarak işlerler.
Herhangi bir öğrenme stilinin; diğerlerinden daha iyi olduğunu söylemek doğru olmaz ve iyi bir öğrenme için tek bir öğrenme stili de yeterli değildir. Öğrencilerin öğrenme stillerinin belirlenmesi; üç nedenden dolayı önemlidir. Birincisi; öğrencilerin öğrenme stillerinin belirlenmesi, öğrenciler arasında gözlenen bireysel farklılıkların anlamlandırılmasını ve anlaşılmasını kolaylaştırabilir. İkincisi; öğrenme stillerinin belirlenmesi sonucunda, öğretim sürecinde farklı yeteneklere sahip öğrenciler için uygun öğretim stratejileri kullanılabilir. Üçüncüsü ise; farklı öğrenme stillerinin varlığının bilinmesi, öğrencilerin bu öğrenme stillerine ilişkin bilgilerini arttırmalarına yardımcı olabilir.
(Özdemir; Yalın ve Sezgin, 2004)
Bu tanımlar öğrenme stillerinin farklı her bir boyutunu vurgulamaktadır. Her ne kadar öğrenme stillerinin bireyden bireye farklılaştığı ve öğrenmede önemli bir etken olduğu kabul edilse de, öğrenme stillerinin doğası konusunda çok farklı yaklaşımlar söz konusudur. Bunun temel nedeni, bireyin öğrenme stilinin farklı boyutlarının olması ve kuramcılarının bunlardan birisi üzerinde odaklanmasıdır. Bireyin etkin öğrenme stilinin boyutları farklı biçimlerde sınıflandırılmaktadır.
(Ekici, 2003)
Bilişsel Boyut: Bilgiyi alma, işleme, depolama, kodlama ve kodları çözme biçimini ifade eden öğrenme stili modelleri.
Duyuşsal Boyut: Güdü, dikkat, denetim odağı, ilgiler, risk almaya isteklilik, sebat, sorumluluk ve sosyal hayatta hoşlanma gibi alanlarla ilgili kişilik özellikleri ve heyecansal özellikleri vurgulayan öğrenme stili modelleri.
Fizyolojik Boyut: Duygusal algı(görsel, işitsel, kinestetik,dokunma ve tat alma ile ilgili), çevresel nitelikler(gürültü düzeyi, ışık, ısı ve oda düzeni), çalışma sırasında yiyecek ihtiyacı ve gün içinde optimum öğrenmenin gerçekleşeceği zaman dilimini vurgulayan öğrenme stili modelleri.
