Dünya İnsan Hakları İle İlgili Bazı Belgeler

HAMMURABİ YASALARI

MÖ. 1975’de Babil Devleti’nde Kral Hammurabi’nin hazırladığı kanunlardan alınmıştır. Bu kanunlar sonraki kanunlara örnek olmuştur. Az da olsa insan hakları gözetilmiştir.

1. Eğer bir yargıç, bir davaya bakar ve bir karara varırsa verdiği hükmü yazılı takdim eder. Daha sonra verdiği kararda bir hata ortaya çıkarsa, bu kendi hatasından kaynaklanmışsa o zaman davada onun tarafından kararlaştırılan para cezasının on iki katını öder. Halka duyurularak görevinden alınır.
2. Bir oğul babasına vurursa elleri balta ile kesilir.
3. Ameliyat sırasında hastayı öldüren doktorun elleri kesilir.
4. Eğer bir adam, bir adamı suçlayıp ona cinayet suçu atar ve ispat edemezse suçlayan kimse öldürülür.
5. Bir adam özgür bir insanın gözünü çıkarırsa onunda gözü çıkarılır.
6. Bir binanın inşaat kurallarına uyulmadan yapılan bir duvarı yıkılırsa, müteahhit bütün masrafları karşılayarak o duvarı sağlamlaştırır.

 

VEDA HUTBESİ

Hz. Muhammed’in 632 yılında binlerce kişiye hitaben söylediği konuşmadır. Hz. Muhammed bu konuşmasında insan haklarından da bahsetmiştir.

 

MAGNA CHARTA

1215 yılında İngiltere’de Kral John ile halkın zenginleri bir araya gelerek bir sözleşme imzalar. Bu sözleşmede sınırsız yetkiye sahip olan kral, yetkilerini soylularla paylaştı.  Bu sözleşme Manga Charta ( Büyük Şart) olarak tanınmış ve Avrupa’daki ilk kişi hak ve özgürlüklerini düzenleyen belgedir.

 

Maddeleri:

1. Genel meclisin izni olmadan hiç kimseden vergi alınmayacaktır.
2. Hiçbir yargıç, doğru ve güvenilir kanıtlar olmadan kimseye dava açmayacaktır.

Manga Charta ile;

1. Kralın dokunulmazlığına ve sınırsız yetkilerine son verildi.
2. Kimsenin yargılanmadan cezalandırılamayacağı ilkesi getirildi.
3. Halk temsilcileri meclisine büyük yetkiler verildi.

27 AĞUSTOS 1789 İNSAN VE VATANDAŞ HAKLARI BİLDİRGESİ

Fransız halkı eşitlik, özgürlük gibi düşüncelerle krala karşı ayaklanmış ve kralı tahttan indirerek cumhuriyet yönetimine geçmiştir. İhtilalden sonra ulusal meclis toplanarak bu bildirge kabul edilmiştir.

Maddeler:

1. İnsanlar özgür ve hukuk bakımından eşit doğarlar.
2. Egemenliğin özü esas olarak millete aittir.
3. Özgürlük başkasına zarar vermeyen her şeyi yapabilme gücüdür.
4. Yasa, yalnız toplum için zararlı olan hareketleri yasaklayabilir.
5. Yasaların gösterdiği durumlar dışında hiç kimse suçlandırılamaz.

 

KANUN-İ ESASİ ( 31 AĞUSTOS 1876)

Türk toplumunun batılı Tarzda hazırlanmış ilk Anayasasıdır. Osmanlı’da I. Meşrutiyet’i başlatan da Kanun-i Esasi’dir. İnsan hak ve hürriyetleri ilk defa bu Anayasa metninde yer almıştır. Fakat uygulanma şansı bulamamıştır. II. Meşrutiyet haklar düşüncesine halk unsurunu katan hareketlere sahne olmuştur.