Anadolu’da İlk Beylikler Saltuklular

1-Siyasi Tarih :
Beylik. Malazgirt Savaşından sonra Büyük Selçuklu Sultanı Aıparslan tarafından Anadolu’nun fethiyle görevlendirilen komutanlardan Ebul Kasım Saltuk Bey tarafından kuruldu
Büyük Selçuklular’a bağlı olarak kurulan Beyliğin toprakları Erzurum, Kars, Bayburt, Oltu, İsplr ve Tercan’ı kapsamaktaydı.
Ebul Kasım’ın ölümünden sonra yerine oğlu Emir Ali geçti.Emir Ali, Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah’ın ölümü üzerine ortaya çıkan saltanat kavgalarına karıştı. Bu sırada Gürcülerle yaptığı savaşı kaybedince Tiflis ve Ani kaleleri Gürcülerin eline geçti.
Emir Ali’nin ölümünden sonra ortaya çıkan saltanat kavgaları sonucu Beylik zayıfladı. 1132’de 8eyliğın başına geçen II.İzzettin Saltuk Beyliği yeniden toparladıktan sonra Gürcülerle mücadeleye girişti.II.Saltuk’un 1168’de ölümüyle birlikte, Beylik’te yeniden iç karışıklıklar çıktı.Bu durumdan yararlanan Anadolu Selçuklu Sultanı I.Rüknettin Süleymanşah Erzurum’u :ele geçirerek Saltuklulara son verdi(1202
Kültür ve Uygarlık :
a)-Devlet Yönetimi :
Hükümdarlar ilk önce ”Melik” .daha sonra ise ”Sultan” ünvanını kuııandııar.
Danışma kurulu niteliğinde ”Divan” bulunurdu.
Devl’et örgütlenmesınde AnadoLu Serçuklularını örnek aldılar
b)-Ordu :
Saltuklu Ordusu Türkmen “Boylarından oluştuğu için düzensizdi. Atlılardan oluşurdu.
Ha:ssa Ordusu ise düzenliydi.Atlı ve yaya olmak üzere iki kısımdan Oluşurdu.
c)-Dil ve Yazı :
Beyliğin resmi yazışma dili Farsça. halk dili ise Türkçedir.
d)-Toplumsaı ve Ekonomik Yaşam :
Yerleşik yaşama geçilmesine rağmen göçebe yaşam ağırlık taşımaktaydı.Ana geçim kaynaklarını hayvancılık.tarım ve ticaret oluşturuyordu .
Beylik Doğu Anadolu ve Türkistan Ticaret Yolları .üzerinde kurulduğu için ticarete önem verilmiş ve bir çok ”Kervansaray” yaptırılmıştır
e)-Güzel Sanatlar ve Mimari :
Bina ve duvar süslemelerinde bitki ve hayvan
motiflerinin yanında geometrik motifler de kullanıldı.
En önemli eserleri içinde Erzurum Kalesi, Çifte minareli Cami, Bayburt Kalesi bulunur.