Akarsu Aşındırma Şekilleri

AKARSULARIN BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ

Akarsuyun biriktirme yapabilmesi için

a)      eğiminin azalması

b)      akarsuyun akış hızının azalması

c)      akarsuyun taşıdığı yükün artması gerekir.

1-      Biriktirme konisi ve yelpazesi: Sıradağların yamaçlarından inen sel suları ve akarsuların taşıdıkları malzemeleri, yamaç boylarındaki eğimin azaldığı yerlerde biriktirmesiyle oluşan şekillerdir. Birden fazla birikinti konisinin oluşturduğu şeklede birikinti yelpazesi denir.

1-      Dağ içi ovası: dağ içlerinde, eğimin azaldığı yerlerde akarsuların taşıdığı malzemelerin birikmesiyle oluşmuştur.

1-      Taban seviyesi ovası: Akarsuların denize yaklaştıkları yerlerdeki düzlüklerde akış hızları ve taşıma güçleri azalır. Ayrıca bu düzlüklerde akarsuların yana aşındırması arttığından vadisi geniş tabanlı olur. Bu vadilerin tabanlarının akarsuyun getirdiği materyallerle dolması sonucu oluşur.

2-      Delta ovası: Akarsuların taşıdığı malzemelerin deniz ve göl kıyılarında birikmesiyle oluşmuş ovalardır. Delta ovası oluşması için;

a)      denizin sığı olması

b)      gel-git akıntılarının olmaması

c)      denizde akıntının fazla olmaması gerekmektedir.

1-      Kum adası: Akarsu yatağının genişlediği yerlerde, akış hızının azaldığı dönemlerde oluşan geçici şekillerdir.

a)      Menderes: Akarsuların yatak eğimlerinin azalması sonucu S şeklinde akmaya başladığı şekillerdir.

b)      Seki (Taraça): Daha önceden akarsuyun getirdiği alüvyonlarla doldurulmuş geniş vadi tabanlarının, akarsuyun akımında meydana gelen yükselmeler sonucu tekrar aşındırması sonucu oluşan basamaklı şekildir.