7.ÜNİTE:
ATATÜRK’TEN SONRA TÜRKİYE -II.DÜNYA SAVAŞI VE SONRASI
I.Dünya Savaşı’ndan sonra imzalanan barış antlaşmaları devletler arasında kalıcı barışı sağlayamadı. Bu antlaşmalardan biri de Almanya ve İtilaf Devletleri arasında imzalanan VERSAY antlaşması idi.(28 Haziran 1919)
*Versay antlaşması ile Almanya egemenliği altındaki toprakları kaybetti ve ordusu silahsızlandırıldı.
İçinde bulunduğu bu durumdan kurtulmak isteyen Almanya sanayisini yeniden güçlendirmek için hammadde arayışına girdi.Kendisi ile benzer amaçları güden İtalya ve Japonya ile ittifak yaptı.
*Almanya’nın 1 Eylül 1939 tarihinde Polonya’ya girmesi üzerine II. Dünya Savaşı başlamış oldu.
*II.Dünya Savaşı’nda devletler ikiye ayrıldı;
1-MİHVER DEVLETLER:ALMANYA, JAPONYA, İTALYA
2-MÜTTEFİK DEVLETLER:İNGİLTERE, SSCB, FRANSA, ABD
***Türkiye II.Dünya Savaşı süresince barışçı dış politika ve denge siyaseti gereğince tarafsızlığını korumaya çalıştı. Müttefik Devletlerin savaşa girme konusunda ısrarlarına rağmen tarafsızlığını devam ettirdi.
*1945’te Kırım’ın Yalta şehrinde ABD, İNGİLTERE, SSCB devlet başkanları dünyanın savaş sonrası durumunu görüşmek üzere bir araya geldiler.
TÜRKİYE’NİN SAVAŞA GİRİŞİ
*Yalta konferansında alınan kararlar gereğince Türkiye’nin savaştan sonra kurulacak Birleşmiş Milletler’e katılabilmesi için 1 Mart 1945 tarihinden önce Almanya’ya savaş ilan etmesi gerekiyordu. Bu gelişmeler karşısında Türkiye, izlediği savaş dışı kalma politikasını terk ederek Almanya ve Japonya’ya savaş ilan etti.(23 Şubat 1945) Savaşın sonucunun belli olduğu bir dönemde bu savaş ilanı, Türkiye’nin fiilen savaşa girmesi anlamını taşımıyordu.
***Türkiye’nin II.Dünya Savaşı sonunda aldığı bu karar Birleşmiş Milletlere kurucu üye olarak katılmasını sağladı.
*ABD 6 ve 9 Ağustos 1945 ‘te Japonya’ya ilk atom bombasını attı. Kısa bir süre sonra Japonya’nın müttefik devletler ile barış antlaşması imzalaması ile savaş sona erdi.
*II.Dünya Savaşı Mihver Devletlerin yenilgisi ile sonuçlandı.
*Almanya ve Japonya’nın sömürgeci yönetimleri son buldu.
*Türkiye II.Dünya Savaşı’na fiilen katılmamasına rağmen savaşın sosyal ve ekonomik yönden olumsuz etkilerini yaşadı.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLERİN KURULMASI(24 EKİM 1945)
*BM II.Dünya Savaşı sonrasında barış ve güvenliği korumak için kuruldu. BM dünyadaki barış ve insan haklarını koruyucu kuruluşların en önemlisidir.
*İnsan hak ve özgürlükleri 10 Aralık 1948 tarihinde ilan edilen BM İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ile güvence altına alındı.
*Türkiye İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi esas alınarak hazırlanan ve uluslar arası bir belge olan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesini 1954’te imzaladı.
DEMOKRASİ YOLUNDA TÜRKİYE
*1945 yılında Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nde iktidar partisinin karşısında başka bir parti yoktu. Böyle bir ortamda çok partili hayata geçiş yanlısı haberler çoğaldı.Ve çok partili hayata geçiş döneminin ilk siyasi partisi olan Milli Kalkınma Partisi Nuri Demirağ tarafından kuruldu.(18 Temmuz 1945)
*1946 yılında CHP içinde görüş ayrılıkları yaşandı ve Celal Bayar-Adnan Menderes-Fuat Köprülü-Refik Koraltan partiden ayrılıp Demokrat Parti’yi kurdular.(7 Ocak 1946)
*1946 yılında çok partili siyasi hayatın ilk genel seçimleri yapıldı. CHP iktidarı seçimleri kazandı.1950 yılında yapılan genel seçimleri ise Demokrat Parti kazandı. Böylece çok partili siyasi ortamda mecliste farklı görüş ve düşünceler temsil edilme imkanı buldu. Ancak demokratik süreç 27 Mayıs 1960, 12 Mart 1971, 12 Eylül 1980 tarihlerinde yapılan askeri müdahalelerle zaman zaman kesintiye uğradı .Demokrasiye zarar veren bu müdahalelerin etkileri; anayasa değişiklikleri, anayasal düzenlemeler ,yeni siyasi partilerin kurulması ve özgürlüklerin genişletilmesi ile aşıldı.
çokk güzel emeğe saygi