1991 yılında Sovyetler birliğinin dağılması ve “ Soğuk Savaş” döneminin sona ermesi, dünyada yeni bir dönemin başlangıcı oldu. ABD dünya siyasetinin en önemli gücü haline geldi. Varşova Paktı ortadan kalktı. NATO dünyaya barış ve güvenliği sağlama görevini üstlendi.
21 Aralık 1991 tarihinde eski Sovyet cumhuriyetlerinden Azerbaycan, Ermenistan,
Beyaz Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova, Rusya Federasyonu, Tacikistan, Türkmenistan,
Özbekistan ve Ukrayna siyasi ve ekonomik işbirliği amacıyla Bağımsız Devletler Topluluğu’nu kurdular.
Sovyetler Birliği’nden ayrılan Cumhuriyetler zengin yer altı ve yer üstü kaynaklarına sahiptiler. Özellikle Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’nde zengin petrol ve doğalgaz yataklarına sahipler. Bu kaynakların çıkarılarak ihtiyacı olan ülkelere ulaştırılması için ham petrol ve doğalgaz boru hatları projeleri faaliyete geçirilmeye başlanmıştır. Türkiye’nin bu hatların geçiş güzergâhında yer alması ülkemizin önemini artırmıştır. Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ile tarihi ve kültürel bağlarının da bulunması Türkiye’nin önemini daha da artırmıştır.
Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra ayrılan ülkelerle Türkiye arasında her alanda işbirliği çalışmaları başlatmıştır.
1992 yılında Türk Cumhuriyetleri ile Türkiye arasında her alanda işbirliği ve ortak hareket etme kararı alınmıştır.
Kafkaslar; Hazar Denizi, Karadeniz, İran ve Rusya’nın güney toprakları arasında kalan bir bölgedir. Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra etnik çeşitliliğe sahip bu bölgede çatışmalar baş göstermiştir. Türkiye Kafkaslarda barışın sağlanması için bu ülkelerle işbirliğini geliştirmektedir. Orta Asya ve Hazar Havzası’ndaki petrol ve doğalgazın geçiş güzergâhı olduğu için bu bölgede kalıcı barışın sağlanması oldukça önemlidir.
SSCB’nin dağılması Balkanları da olumsuz etkiledi. Yugoslavya’nın parçalanması ile Slovenya, Sırbistan-Karadağ, Makedonya ve Bosna-Hersek bağımsızlıklarını ilan ettiler. Karadağ ve Kosova’nın bağımsızlığının kazanmasıyla sona eren iç savaş birçok insanın ölmesine neden oldu. Yüzlerce yıllık tarihi geçmişe sahip olan Türkiye ile bölge ülkelerinin birleşmeleri yönünde çaba ve gayret göstermektedir.
1992 yılında Orta Asya, Kafkasya, Karadeniz ve Balkanlarda ortaya çıkan yeni bağımsız devletlerle Afrika’da yeni gelişmekte olan ülkelerin kalkınmasına destek olmak amacıyla Ankara’da “Türkiye İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı” TİKA kuruldu. TİKA faaliyet sahasında ülkelerle her alanda işbirliği çalışmaları yürütmektedir. Ayrıca ortak kültür mirasının korunması, Türkçenin ve Türk kültürünün geliştirilerek yaşatılması gibi kültürel projeleri de yürütmektedir.
Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ): 1992 yılında İstanbul’da, Karadeniz’de dostluk barış ve her alanda etkin işbirliğini geliştirmek için kurulmuştur. Üyeleri; Arnavutluk, Azerbaycan, Bulgaristan, Ermenistan, Gürcistan, Moldova, Romanya, Rusya, Türkiye, Ukrayna ve Yunanistan kurucu üyeler olarak yer almaktadırlar.
ALINTI
