19. YY OSMANLI SİYASİ OLAYLARI
19. yy’ da Osmanlı Devletinin en büyük sorunu Milliyetçilik düşüncesinden dolayı Balkanlarda çıkan azınlık isyanlarıdır.( Sırp, Romen, Yunan, Bulgar, Karadağ)
Sırasıyla;
Yunanistan 1829 Edirne Anlaşması
Sırbistan-Karadağ 1878 Berlin Antlaşması
Romanya 1878 Berlin Antlaşması
Bulgaristan 1908 II. Meşrutiyetin İlanı Sırası
Arnavutluk 1913 I. Balkan Savaşı sırası
bağımsızlıklarını ilan ediyorlar.
19. yy’ da Osmanlı Devletinin en çok mücadele ettiği devlet Rusya’ dır. Bu mücadelenin nedeni; Rusya’nın sıcak denizlere inme politikasından kaynaklanmaktadır.
Rusya’nın bu politikası Akdeniz’de çıkarları olan İngiltere ve Fransa tarafından uzun yıllar engellenmiştir.(1878 Berlin Antlaşmasına kadar)
Rusya bu düşüncesini gerçekleştirmek amacıyla ‘’Panslavizm’’ düşüncesini ortaya atmıştır.
PANSLAVİZM: Balkan uluslarını Osmanlıya karşı kışkırtarak Osmanlıyı balkanlarda parçalama politikasıdır.
19. yy boyunca Osmanlı Denge Politikası izlemiştir. Yani güçlü olan devletlerin çıkar çatışmalarından yararlanarak ayakta kalmaya çalışmıştır.
19. yy’ da Osmanlı Devletinin uğraştığı bir diğer sorun ise Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa’ nın isyanıdır. Bu isyan sırasında imzalanan Kütahya Antlaşmasıyla Mısır Sorunu uluslar arası bir sorun haline dönüşmüştür. Yine bu isyan sırasında imzalanan Hünkar İskelesi Antlaşmasıyla Boğazlar Sorunu ortaya çıkmıştır.
NOT : 1840 Londra Konferansıyla Mısır Sorunu tamamen çözümlenmiştir.
NOT: 1841 Londra Boğazlar Konferansıyla da Boğazlar sorunu geçici olarak çözümlenmiştir. Bu konferans Boğazlarla ilgili toplanan ilk uluslar arası konferanstır.
NOT: BOĞAZLAR SORUNUNUN SÜRECİ
1856 Paris Antlaşması
1917 Wilson İlkeleri
1918 Mondros Antlaşması
1919 Paris Barış Konferansı
1920 Serv Barış Antlaşması
1922 Mudanya Ateşkes Antlaşması
1923 Lozan Antlaşması
1936 Mötro Boğazlar Antlaşması (kesin çözüm)
1838 yılında İngiltere ile imzalanan Balta Limanı Ticaret Atlaşması (İngiliz Ticaret Sözleşmesi) ile Osmanlı ekonomisi çökmüş, Osmanlı Devleti Avrupa’nın açık pazarı haline gelmiştir.
1853-1856 yıllarında Rusya ile yapılan KIRIM SAVAŞI’ nda Osmanlı Devleti İngiltere ve Fransa’ nın desteğini alarak Rusya’yı yendi. Savaş sonunda imzalanan 1856 Paris Barış Antlaşması Osmanlı Devletinin Islahat Fermanı’ nı ilan etmesinde etkili olmuştur.
NOT: Abdülmecit döneminde yapılan bu savaş sırasında Osmanlı İlk Dış Borcunu İngiltere’ den aldı.
1871 yılında Almanya’ nın birliğini tamamlaması dünyanın dengesini bozdu. Almanya’ nın bu tarihten sonra sömürge arayışına girmesi I. Dünya Savaşı sürecini başlatmıştır.
1877-1878 (93 Harbi) Osmanlı-Rus savaşında Osmanlı ağır bir yenilgi almıştır. Osmanlı Savaş sonunda imzalamış olduğu Berlin Antlaşması ile; Sırbistan, Karadağ ve Romanya’ nın bağımsızlığını tanımış, Kars, Ardahan ve Batum’ u Rusya’ ya bırakmıştır.
Ermeni meselesi de ilk kez bu savaş sırasında ortaya çıkmıştır.
NOT: Bu Antlaşmadan sonra İngiltere Osmanlı’ yı koruma politikasını terk etti. Bu durum Osmanlı Almanya yakınlaşmasını hızlandırdı.
NOT:
İngiltere; 1878 yılında KIBRIS’ ı,
1882 yılında MISIR’ ı,
Fransa; 1881 yılında TUNUS’ u
İşgal ettiler.
