Eski Mezopotamya Tarihi: Paleolitik çaðdan itibaren kuzeyde insanlar görülür. Musul civarý, Zap vadisinde BARDA-BALKA ve ÞANÝDAR maðarasý bölgedeki paleolitik çað merkezleridir.
• Mezolitik-Epipaleolitik çaðda(ara-orta taþ çaðý) buzul iklimi sona erince bitki ve hayvan türleri çoðalmýþ ve insanlar bunlarý tanýmaya baþlamýþtýr. Besin kaynaklarýna yakýn basit barýnaklar yapmaya baþlamýþlardýr.
• Neolitik çaðda(Yeni Taþ-Cilalý Taþ), ilk köyler kurulur. Üretim baþlar(buðday, arpa, bezelye, mercimek). Hayvanlar evcilleþtirilmeye baþlanýr(koyun, keçi, sýðýr, köpek, domuz). Ticaret baþlar, ticaretle ilgili ilk baský mühürler görülür.