İNKILÂBIN TANIMI
İnkılap, değiştirme eskisinin yerine yenisini getirme anlamına gelmektedir.Kullanım olarak ise,geçerliliğini yitirmiş durumdaki eski kurumların ortadan kaldırılarak yerine daha modern ve çağdaş kurumların getirilmesi olayıdır.
Bir başka deyişle inkılâp, mevcut düzenin zor kullanarak yıkılıp yerine yeni bir düzen kurulması hareketidir.
İnkılâp, gerekirse bütün alanlarda kökten değişiklikleri öngörür. Ekonomik, sosyal, hukuki ve siyasi değişikliklerin yanında rejim değişikliklerini de kapsayan bir anlamı vardır.
Osmanlı Devleti,17.yüzyıldan itibaren önceleri eski gücüne ulaşabilmek için,daha sonra ise toprak bütünlüğünü ve siyasi varlığını devam ettirebilmek amacıyla çeşitli alanlarda ıslahatlar yapmış fakat bu ıslahatlar ancak Osmanlı Devleti’nin bir süre daha ayakta kalabilmesini sağlayabilmiştir.Bu nedenle,her alanda köklü değişiklikler içeren bir inkılap hamlesine ihtiyaç duyulmuştur.
Türk İnkılabı’nda Osmanlı Devleti’nin yerine Türkiye Cumhuriyetinin kurulması rejim değişikliğine bir örnektir.Kılık kıyafet alanında yapılması sosyal bir inkılaptır.Aşar vergisinin kaldırılması ekonomik,halifeliğin kaldırılması ve saltanat rejimine son verilmesi ise siyasi alanda yapılan inkılaplardır.
İnkılap kelimesine benzer anlam taşıyan bazı kavramlar şunlardır:
İhtilal:Silah zoruyla gerçekleştirilen yönetim değişikliğidir.İhtilal sonrasında yönetimdeki kişiler ve kadrolar değişir.Yeni bir yönetim şeklini gerektirdiği kurumlaşmalar ihtilal için gerekli değildir.Bu yönüyle ihtilal sadece eski düzeni yıkma faaliyetini ifade eder.İnkılabın sadece bir safhasını oluşturur.
Islahat:Reform kelimesinin karşılığıdır.İşlevini yitirmiş olan bazı kurumların üzerinde değişiklikler yapılmasıdır.fakat eski kurumları tamamen ortadan kaldırmayı öngörmez.Bu nedenle kökten bir değişimi ifade etmez.Reformlar,rejime karşı bir hareket içermezler.Hukuk,eğitim sosyal ve çeşitli alanlarda gerçekleştirilen düzenlemelerdir.
İNKILABIN ÖZELLİKLERİ
1. İnkılap,bir halk hareketidir.Aniden ortaya çıkan bir olay değil,uzun bir süreç içinde yavaş yavaş oluşan,ihtiyaçların ve aydınların yönlendirdiği,toplumsal bir halk hareketidir.Bir kişiye,bir zümreye yada ayrıcalıklı bir sınıfa dayandırılarak yapılan inkılaplar halk tarafından kabul görmez ve destek bulamazsa gerçek anlamda inkılap olma özelliğini kaybeder.Bu tür düzenlemeler kısa sürede geçerliliğini yitirir.Türk İnkılabı’nda yaşam düzeyi daha yüksek bir toplum kurmak amaç edinildiği için akıl ve irade ön plandadır.Ayrıca;genelge ve kongreler yoluyla inkılabın halka maledilmesi,Türk İnkılabı’nın bir halk hareketi olduğunu gösterir.
2. İnkılap mevcut düzeni yıkma olayıdır. Daha yüksek bir medeniyet seviyesine ulaşabilmek amacıyla geçerliliğini yitirmiş, ihtiyaçlara cevap veremeyen, iktidardakilerin zorla devam ettirmeye çalıştıkları düzenin yıkılmasıdır. Genellikle çok uzun bir zaman diliminde ezilmiş olan halkın istekleri göz ardı edildiği için son çare olarak eski düzenin yıkılmasıdır.
3. İnkılap yıkılan eski düzenin yerine yeni bir düzen kurmayı amaçlar: eski düzenin yerine yeni bir düzen getirir. Her alanda köklü değişiklikleri içerir.
