İLKÖĞRETİM 7 34 SOSYAL BİLGİLER
ÜNİTE : TÜRKİYE’NİN COĞRAFÎ BÖLGELERİ
KONU : Güneydoğu Anadolu Bölgesi
ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ
1. 1. Kapladığı alan bakımından en küçük coğrafi bölgemizdir.
2. Kuzey ve doğudan Doğu Anadolu , batıdan da Akdeniz bölgeleri ile çevrilidir.
3. Orta Fırat ve Dicle Bölümleri olmak üzere iki bölüme ayrılır.
4. Karacadağ volkanik kütlesi bölümleri birbirinden ayırır.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile ilgili olarak yukarıda verilenlerden kaç tanesi doğrudur?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
Çözüm:
Güneydoğu Anadolu Bölgesi coğrafi bölgelerimiz içinde kapladığı alan bakımından en küçük olanıdır.
Kuzeyinde ve doğusunda Doğu Anadolu, batısında Akdeniz bölgeleriyle, güneyinde Suriye ve
güneydoğusunda Irak vardır.Bölgenin en önemli yüksekliği Karacadağ volkanik kütlesidir.
Karacadağ volkanik kütlesi bölgeyi Orta Fırat ve Dicle bölümleri olmak üzere iki bölüme ayrılır.
Buna göre soruda verilenlerin dördü de doğrudur.
2. Aşağıda verilen petrol rafinerilerinden hangisi hammaddeye en yakındır?
A) Orta Anadolu rafinerisi (Kırıkkale) B) Ataş rafinerisi (Mersin)
C) Batman rafinerisi (Batman) D) İpraş rafinerisi (İzmit)
Çözüm:
Türkiye petrol ihtiyacının büyük bir bölümünü dış ülkelerden karşılar.
Türkiye’de çıkartılan petrolün hemen hemen tamamı Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden elde edilir.
Batman rafinerisi de bu bölgede olduğundan hammaddeye en yakın rafinerimizdir.
3. Orta Fırat Bölümü’nde yazlar sıcak ve kurak, kışlar fazla sert değildir. Akdeniz iklim özellikleri etkilidir.
Aşağıda Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yetiştirilen dört tarım ürünü verilmiştir.
Hangisi bölgede Akdeniz iklim özelliklerinin görüldüğünü kanıtlar?
A) Buğday B) Zeytin C) Pamuk D) Pirinç
SOSYAL BİLGİLER 35 İLKÖĞRETİM 7
Çözüm:
Buğday ve pamuk; yetişme dönemi olan ilkbaharda yağış, olgunlaşma dönemi olan yaz mevsiminde kuraklık
ve sıcaklık isteyen tarım ürünleridir. Bu yüzden bu bitkiler hem Akdeniz iklim alanlarında hem de step iklimi
alanlarında yetişebilir. Yani Akdeniz iklimine özgü bitkiler değildir.
Pirinç yetişme ve olgunlaşma dönemini, su içinde geçiren bir bitkidir. Suyun bol olduğu iklim tiplerinde yetişir.
Zeytin Akdeniz iklimine uyum sağlamış bir kültür bitkisidir.
Güneydoğu Anadolu’da Gaziantep çevresinde zeytinin yetişmesi bu yörede Akdeniz iklim özelliklerinin
varlığını kanıtlar.
4. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yetiştirilen tarım ürünlerinden, hangi ikisinin payı Türkiye
üretiminde diğerlerinden daha fazladır?
A) Karpuz – zeytin B) Pamuk – zeytin
C) Antep fıstığı – mercimek D) Mercimek – tütün
Çözüm:
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yetiştirilen antep fıstığı ( Gaziantep ve Urfa çevresinde) ile mercimek
Türkiye üretiminde payları çok fazladır. Antep fıstığının tamamı, mercimeğin de büyük bir bölümü bu
bölgemizden elde edilir.
5. Tarım ürünleri içinde kuraklığa en fazla uyum sağlayan tarım ürünü mercimektir.
Mercimeğin bu özelliği göz önüne alındığında üretimine en elverişli coğrafi bölgemiz
hangisidir?
A) Doğu Anadolu Bölgesi B) İç Anadolu Bölgesi
C) Akdeniz Bölgesi D) Güneydoğu Anadolu Bölgesi
Çözüm:
Türkiye’de yaz kuraklığının en çok hissedildiği coğrafi bölge Güneydoğu Anadolu’dur. Bu yüzden kuraklığa
en fazla uyum sağlayan mercimek bu bölgemizde rahatlıkla yetiştirilebilir.
6. Aşağıda verilenlerden hangisi Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne ait bir özellik değildir?
A) Yaz kuraklığının en fazla hissedildiği coğrafi bölgemizdir.
B) Türkiye’de üretilen petrolün tamamına yakını bu bölgemizden elde edilir.
C) Coğrafi bölgelerimiz içinde ortalama yükseltisi en az olanıdır.
D) Yaz mevsiminde en yüksek sıcaklık değerlerine bu bölgede rastlanır.
İLKÖĞRETİM 7 36 SOSYAL BİLGİLER
Çözüm:
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yaz mevsiminde sıcaklık çok yüksektir. Buna bağlı olarak buharlaşma fazla
olduğu için kuraklığın da en çok hissedildiği coğrafi bölgemizdir.
Türkiye’de üretilen petrolün tamamına yakını bu bölgemizde üretilir. Coğrafi bölgelerimiz içinde ortalama
yükseltisi en az olanı Güneydoğu Anadolu değil, Marmara Bölgesi’dir.
7. Raman, Garzan, Kurtalan ve Ulaşlı’dan hangi maden çıkartılır?
A) Krom B) Fosfat C) Petrol D) Linyit
Çözüm:
Raman, Garzan, Kurtalan ve Ulaşlı’dan Türkiye petrol üretiminin tamamına yakını elde edilir.
8. Aşağıda verilen ekonomik faaliyetlerden hangisi bakımdan Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin
Türkiye ekonomisine katkısı en azdır?
A) Turizm B) Hayvancılık C) Madencilik D) Tarım
Çözüm:
Güneydoğu Anadolu’da hayvancılık önemlidir. Canlı hayvan ticareti ve hayvan ürünleri bölümün önemli gelir
kaynağıdır.
Türkiye’de üretilen petrolün tamamına yakını bu bölgeden elde edilir. Bunun dışında fosfat , linyit ve krom
bölgede çıkarılan diğer madenlerdir.
Bölgede tarım önemli bir ekonomik faaliyettir. Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) ile birlikte tarım alanları
sulama imkanına kavuşacağından tarımsal gelir daha da çok artacaktır.
Bölgenin ülke turizmine katkısı çok azdır. Turizm bölgede önemli bir ekonomik faaliyet değildir.
SOSYAL BİLGİLER 37 İLKÖĞRETİM 7
1. Aşağıdakilerden hangisi Güneydoğu
Anadolu Bölgesi’nin genel özelliklerinden
biri değildir?
A) Bölge kuzey ve doğudan Doğu Anadolu
Bölgesi, batıdan da Akdeniz Bölgesi ile
çevrilidir.
B) Kapladığı alan bakımından Türkiye’nin
en küçük bölgesidir.
C) Tarıma elverişli alanlar çok sınırlıdır.
D) Bölge, Orta Fırat Bölümü ve Dicle
Bölümü olmak üzere iki bölüme ayrılır.
2. Aşağıdakilerden hangisi Güneydoğu
Anadolu Bölgesi’ nin dağlarından biri
değildir?
A) Tahtalı B) Raman
C) Mazıdağ D) Karacadağ
3. Aşağıdaki barajlardan hangisi
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndedir?
A) Atatürk B) Sarıyar
C) Karakaya D) Hirfanlı
4. Aşağıdakilerden hangisi Güneydoğu
Anadolu Bölgesi’ nin başlıca ekonomik
faaliyetlerinden birisi değildir?
A) Petrol
B) Otomotiv
C) Hayvancılık
D) Dokuma
5. Aşağıdakilerden hangisi Orta Fırat
Bölümü ile Dicle Bölümü arasındaki
farklardan biri değildir?
A) Orta Fırat Bölümü, Dicle Bölümü’ne göre
daha dağlıktır.
B) Dicle Bölümü, Orta Fırat Bölümü’ne göre
deniz etkisinden daha uzaktır.
C) Dicle Bölümü, Orta Fırat Bölümü’ne göre
petrol rezervi bakımından zengindir.
D) Orta Fırat Bölümü, Dicle Bölümü’ne göre
daha sıcaktır.
6. Aşağıda verilen kentlerden hangisi iş
olanakları nedeniyle çevresinden daha
çok göç alır?
A) Batman B) Mardin
C) Şırnak D) Şanlı Urfa
7. Aşağıdaki devletlerden hangisi Güneydoğu
Anadolu Bölgesi’nin güney komşusudur?
A) Irak
B) İran
C) Ermenistan
D) Suriye
8. Aşağıdakilerden hangisi Orta Fırat
Bölümü’nün fiziki özelliklerinden biri
değildir?
A) Bölüm, bölgenin batı kesimini içine alır.
B) Bölümün batısında Karacadağ volkanik
kütlesi yer alır.
C) Şanlı Urfa ve Gazi Antep platoları
bölümde geniş yer kaplar.
D) Fırat nehri, bölümü ikiye ayırır.
İLKÖĞRETİM 7 38 SOSYAL BİLGİLER
9. Orta Fırat Bölümü’nün, aynı zamanda
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin en
önemli yükseltisi olan volkanik kütle
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Karacadağ
B) Erciyes Dağı
C) Melendiz Dağı
D) Hasan Dağı
10. Aşağıdakilerden hangisi Orta Fırat
Bölümü’nde yer alan ovalardan biri
değildir?
A) Altınbaşak
B) Ceylanpınar
C) Suruç
D) Diyarbakır
11. Orta Fırat Bölümü’nün en önemli akarsuyu
Fırat’tır. Fırat ve kolları derin vadiler içinde
aktığından sulamada bunlardan güçlükle
yararlanılır. Ancak Fırat nehri üzerinde
kurulan baraj gerek sulamada, gerekse
elektrik üretiminde bölüme büyük yarar
sağlamaktadır.
Orta Fırat Bölümü’nde Fırat nehri
üzerinde kurulan barajın ismi
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Keban B) Atatürk
C) Karakaya D) Demirköprü
12. Orta Fırat Bölümü ile ilgili olarak aşağıda
verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) Tarımdan elde edilen gelir Dicle
Bölümü’ne göre fazladır.
B) Gaziantep ve Şanlı Urfa en büyük
merkezleridir.
C) Turizm önemli ekonomik bir faaliyettir.
D) Dicle Bölümü’ne göre tarım alanları
geniştir.
13. Orta Fırat Bölümü’nde tarım ekonominin
temelini oluşturur.
Orta Fırat Bölümü’nün iklim özellikleri
aşağıda verilen ürünlerin hangisinin
yetiştirilmesine uygun değildir?
A) Antep fıstığı
B) Portakal
C) Pamuk
D) Kırmızı mercimek
14. Aşağıdakilerden hangisi Orta Fırat
Bölümü’nde petrol çıkartılan önemli
yörelerden biridir?
A) Gaziantep
B) Adıyaman
C) Diyarbakır
D) Batman
15. Orta Fırat Bölümü’nün önemli
kentlerinden biri olan ve Milli
Mücadele’de yöre halkının gösterdiği
kahramanlık nedeniyle TBMM tarafından
Gazi unvanı verilmiş kentin adı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Antep
B) Maraş
C) Urfa
D) Adıyaman
16. Aşağıdakilerden hangisi Orta Fırat
Bölümü’nün önemli gelir kaynaklarından
biri değildir?
A) Canlı hayvan ticareti
B) Demir yatakları
C) Hayvan ürünleri
SOSYAL BİLGİLER 39 İLKÖĞRETİM 7
D) Tarımsal faaliyetler
17. Aşağıda Dicle Bölümü ile ilgili olarak
verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Türkiye’de üretilen petrolün hemen
hemen tamamı buradaki kuyulardan
elde edilmektedir.
B) Hayvancılık önemli bir geçim ve gelir
kaynağıdır.
C) İklimi oldukça kuraktır.
D) Turizm faaliyetlerinin ülke ekonomisine
katkısı oldukça fazladır.
18. Aşağıdakilerden hangisi Dicle
Bölümü’nün iklim özelliklerinden biri
değildir?
A) Kışlar oldukça sert geçer.
B) Don olaylarına sık rastlanır.
C) Denizin ılıtıcı etkisi iç kesimlere kadar
sokulabilmektedir.
D) Yaz aylarının sıcaklığı çok yüksek
olması nedeniyle buharlaşma fazladır.
19. Aşağıdakilerden hangisi Dicle
Bölümü’nün doğal bitki örtüsüdür?
A) Maki B) Orman
C) Bozkır D) Tundra
20. Aşağıdakilerden hangisinde Dicle
Bölümü’nün tarım faaliyetleri ile ilgili
yanlış bilgi verilmiştir?
A) İklimin kurak olması, tarım ürünlerinin
çeşidini azaltmıştır.
B) En çok tahıl ve mercimek üretilir.
C) Pamuk, tütün, kırmızı mercimek ve
karpuz önemli tarım ürünleridir.
D) Turunçgil tarımı yaygındır.
21. Aşağıdakilerden hangisi Dicle
Bölümü’nün nüfus özelliklerinden biri
değildir?
A) Başlıca kentleri, Diyarbakır, Mardin, Siirt
ve Batman’dır.
B) Diyarbakır, yoğun göç alan bir kenttir.
C) Batman petrol sanayi sayesinde kısa
zamanda gelişmiş ve nüfusu artmıştır.
D) Kentleşme oranı yüksektir.
22. I. Bölümün en büyük yerleşim birimidir.
II. Tarihi ve kültürel merkezidir.
III.Yoğun göç alan bir kentimizdir.
Yukarıda özellikleri verilen, Dicle
Bölümü’nde yer alan kent
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Diyarbakır B) Mardin
C) Siirt D) Batman
23. Aşağıda dört merkez ve bu merkezlerdeki
önemli ekonomik faaliyetler eşleştirilmiştir.
Hangi eşleme yanlıştır?
A) Gazi Antep – Dokuma
B) Adıyaman – Metal işleme
C) Siirt – Petrol merkezi
D) Batman – Rafineri
24. Diyarbakır ve Siirt çevresi petrol yataklarının
bulunduğu alanlardır.
Aşağıdakilerden hangisi Dicle
Bölümü’ndeki önemli petrol
kuyularından biri değildir?
A) Raman B) Garzan
C) Kahta D) Ulaşlı
25. Aşağıdakilerden hangisi Dicle Bölümü’-nün
önemli yer altı kaynaklarından biri değildir?
A) Petrol B) Fosfat
C) Linyit D) Demir
İLKÖĞRETİM 7 40 SOSYAL BİLGİLER
ÜNİTE: TÜRKİYE’NİN COĞRAFÎ BÖLGELERİ
KONU : Doğu Anadolu Bölgesi
ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ
1. Doğu Anadolu Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi’yle yaklaşık aynı paralel arasında yer almasına
rağmen kış mevsiminin, daha sert ve daha uzun olmasının temel nedeni aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Daha doğuda olması
B) Kapladığı alanın daha büyük olması
C) Doğusunda büyük bir kara parçasının olması
D) Ortalama yükseltinin fazla olması
Çözüm:
1. Yükselti
2. Enlem
3. Denize uzaklık
4. Güneşlenme süresi gibi faktörler sıcaklığı etkiler.
İç Anadolu Bölgesi ile Doğu Anadolu Bölgesi yaklaşık aynı paraleller arasındadır. Yani ekvatora yaklaşık
uzaklıkları aynıdır (Enlemleri yaklaşık aynı demektir). Her iki bölge de denize uzaktır.
Güneşlenme süresi de enlemle ilişkilidir.
Bu durumda bu iki bölgede sıcaklık ortalamalarının farklı olmasının nedeni yükseltilerinin farklı olmasıdır.
Doğu Anadolu Bölgesi’nin ortalama yükseltisi daha fazla olduğu için İç Anadolu Bölgesi’ne göre ortalama
sıcaklığı daha düşüktür.
2. Doğu Anadolu Bölgesi, coğrafi bölgelerimiz içerisinde kapladığı alan bakımından en büyüğü, yükseltisi
en fazla olanıdır.
Doğu Anadolu Bölgesi; yeryüzü şekilleri, beşeri ve ekonomik özellikleri bakımından dört bölüme ayrılır.
Aşağıdakilerden hangisi Doğu Anadolu Bölgesi’nin bölümlerinden biri değildir?
A) Yukarı Fırat Bölümü
B) Erzurum – Kars Bölümü
C) Yukarı Murat – Van Bölümü
D) Orta Fırat Bölümü
Çözüm:
Doğu Anadolu Bölgesi dört bölüme ayrılır.
Bunlar; Yukarı Fırat, Erzurum – Kars, Yukarı Murat – Van ve Hakkari bölümleridir.
Orta Fırat Bölümü, Doğu Anadolu Bölgesi’nde değil, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndedir.
3. Coğrafi bölgelerimizin hepsinde az çok sebze tarımı yapılmaktadır.
Güneydoğu ve Doğu Anadolu’da aynı dönemde dikilen aynı tür sebzeden Doğu
Anadolu’dakinin daha geç olgunlaşmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sulamanın yetersiz olması
B) Doğu Anadolu Bölgesi’nin daha geniş olması
C) Yaz mevsiminin kısa, sıcaklığın düşük olması
D) Arazinin engebeli olması
SOSYAL BİLGİLER 41 İLKÖĞRETİM 7
Çözüm:
Sebze yetişme döneminde su, olgunlaşma döneminde su ve sıcaklık ister. Doğu Anadolu’da yaz mevsiminin
kısa ve sıcaklığının düşük olması sebzenin geç olgunlaşmasına neden olur.
4. Doğu Anadolu Bölgesi’nde iklimin sert ve tarım alanlarının dar olması nedeniyle tarım etkinlikleri
kısıtlıdır. Tarımsal faaliyetler daha çok bölgenin güneyindeki tektonik çöküntü ovalarında yoğunluk
kazanmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi bu çöküntü ovalarından birisi değildir?
A) Elazığ ovası
B) Muş ovası
C) Develi ovası
D) Malatya ovası
Çözüm:
Doğu Anadolu’nun güneyindeki tektonik çöküntü ovaları Elbistan, Malatya, Elazığ, Muş Ovalarıdır.
Kuzeyde Erzincan, Tercan, Aşkale, Erzurum, Kağızman ve Iğdır Ovaları yer alır.
Develi Ovası Doğu Anadolu’da değil, İç Anadolu Bölgesi’ndedir
5. Atatürk ve Karakaya hidroelektrik santralleri hangi ırmak üzerindedir?
A) Dicle
B) Fırat
C) Kızılırmak
D) Aras
Çözüm:
Atatürk ve Karakaya hidroelektrik santralleri Fırat Irmağı üzerindedir.
6. Aşağıda verilen tarım ürünlerinden hangisi Doğu Anadolu ‘da yetiştirilemez?
A) Pamuk
B) Zeytin
C) Elma
D) Çavdar
Çözüm:
Elma ve çavdar Doğu Anadolu Bölgesi’nde yetişir. Pamuk kuzeyde Iğdır ovasında özel konumu nedeniyle,
güneyde Elbistan, Malatya , Elazığ ve Muş ovalarında yetiştirilir.
Zeytin Akdeniz iklimine uyum sağlamış bir kültür bitkisidir. Kış mevsiminde sıcaklığın 0oC’nin altına düştüğü
yörelerde yetişmez. Doğu Anadolu Bölgesi’nde kış mevsimi çok soğuk ve kar yağışlı olduğu için bu bölgede
zeytin yetiştirilemez.
İLKÖĞRETİM 7 42 SOSYAL BİLGİLER
7. Aşağıdakilerden hangisi Yukarı Fırat Bölümü’nü Doğu Anadolu Bölgesi’nin diğer
bölümlerinden ayıran özelliklerinden biri değildir?
A) Nüfus ve nüfus yoğunluğu diğer bölümlerden daha fazladır.
B) Maden yatakları ve çeşitleri bakımından diğer bölümlerden daha zengindir.
C) Diğer bölümlere göre yıllık yağış miktarı fazladır.
D) Ortalama yükseltisi diğer bölümlerden daha azdır.
Çözüm:
Yukarı Fırat Bölümü ; Doğu Anadolu Bölgesi içinde ortalama yükseltisi en az, iklimi en elverişli, tarım alanları
en geniş nüfus ve nüfus yoğunluğu en fazla, yeraltı kaynakları bakımından en zengin bölümü’dür. Yukarı
Fırat Bölümü aynı zamanda ülkemizin de yer altı kaynaklarının çeşitliliği bakımından en zengin bölümüdür.
Diğer bölümlere göre yağış miktarı fazla değil, azdır. Bunun nedeni ortalama yükseltisinin az olmasıdır.
8. Doğu Anadolu Bölgesi’nde bazı merkezler ve bu merkezler çevresindeki en önemli ekonomik
faaliyetler eşleştirilmiştir.
Hangi eşleme yanlıştır?
A) Hakkari – Arıcılık
B) Kars – Büyükbaş Hayvancılık
C) Maden – Bakır
D) Malatya – Turizm
Çözüm:
Hakkari’de arıcılık ve hayvancılık,
Kars, Ardahan ve Erzurum ile Ağrı’da büyükbaş hayvancılık,
Madende bakır işletmeleri önemli ekonomik faaliyetlerdir.
Malatya’da turizm değil tarımsal faaliyetler en önemli ekonomik faaliyettir.
Son yıllarda Erzurum çevresinde (Palandöken) ve Sarıkamış’ta kış turizmi gelişmektedir.
SOSYAL BİLGİLER 43 İLKÖĞRETİM 7
1. Aşağıdakilerden hangisi Doğu Anadolu
Bölgesi’nin genel özelliklerinden biri
değildir?
A) Kapladığı alan bakımından, İç Anadolu
dan sonra ikinci büyük bölgemizdir.
B) Yeryüzü şekilleri, beşeri ve ekonomik
özellikleri bakımından dört bölüme
ayrılır.
C) Ortalama yükseltisi diğer coğrafi
bölgelerimizden daha fazladır.
D) Güneydoğuda Irak devletiyle sınırı
vardır.
2. Aşağıdakilerden hangisi Doğu Anadolu
Bölgesi’nin komşu bölgelerinden biri
değildir?
A) Ege Bölgesi
B) Karadeniz Bölgesi
C) Akdeniz Bölgesi
D) Güneydoğu Anadolu Bölgesi
3. Doğu Anadolu Bölgesi, Türkiye’nin doğu
sınırlarından İç Anadolu’ya doğru daralarak
uzanır. Doğuda birçok devlet ile sınırı
vardır.
Aşağıdakilerden hangisi Doğu Anadolu
Bölgesi ile sınırı olan devletlerden biri
değildir?
A) Gürcistan
B) Suriye
C) Ermenistan
D) İran
4. I. Doğu Anadolu Bölgesi’nin batısını
kaplar.
II. Bölümün kuzeyinde Tercan ve Erzincan
ovaları yer alır.
Yukarıda özellikleri verilen bölüm
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Erzurum – Kars Bölümü
B) Hakkari Bölümü
C) Yukarı Murat – Van Bölümü
D) Yukarı Fırat Bölümü
5. Aşağıdakilerden hangisi Yukarı Fırat
Bölümü’nde yer alan dağlardan biri
değildir?
A) Mercan
B) Tunceli
C) Tahtalı
D) Allahuekber
6. Aşağıdakilerden hangisi Yukarı Fırat
Bölümü’nün iklim özelliklerinden
değildir?
A) Doğu Anadolu’da diğer bölümlere göre
kışlar kısa sürer ve çok sert geçmez.
B) Deniz etkisinden uzaktır.
C) Bitki örtüsünü genelde ormanlar
oluşturur.
D) Bölgenin doğu kesimlerine göre daha
sıcaktır.
7. Karasu ve Murat akarsuları Keban
yakınlarında birleşerek hangi akarsuyu
oluşturur?
A) Fırat B) Dicle
C) Aras D) Çoruh
8. Fırat devamlı bol su taşıyan bir akarsudur.
Üzerinde büyük barajlar kurulmuştur.
Barajlar üzerine kurulmuş olan hidro elektrik
santrallerinden, önemli ölçüde elektrik
enerjisi üretilmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi Fırat nehri
üzerinde kurulan barajlardan biri
değildir?
A) Keban B) Karakaya
O
İLKÖĞRETİM 7 44 SOSYAL BİLGİLER
C) Hirfanlı D) Atatürk
9. I. Yukarı Fırat Bölümü’nün sanayi, ticaret
ve kültür merkezidir.
II. Kayısı önemli bir tarım ve ticaret
ürünüdür.
III. Yem, süt ürünleri fabrikaları ve et
kombinası önemli sanayi kuruluşlarıdır.
Yukarıda özellikleri verilen kent
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Elazığ B) Malatya
C) Erzincan D) Tunceli
10. Aşağıda dört merkez ve bu merkezlerde
kurulmuş sanayi kolları eşleştirilmiştir.
Hangi eşleme yanlıştır?
A) Malatya – Pamuklu dokuma
B) Elazığ – Çimento
C) Erzincan – Şeker
D) Bitlis – Ferro-Krom
11. Yukarı Fırat Bölümü’nde zengin linyit
yataklarından elde edilen kömürden,
elektrik enerjisi elde etmek amacıyla
aşağıda verilen yerlerden hangisinde
termik elektrik santrali kurulmuştur?
A) Afşin – Elbistan
B) Çemişgezek
C) Kemah
D) Pötürge
12. Erzurum – Kars Bölümü, Doğu Anadolu
Bölgesi’nin kuzeydoğusunu oluşturur.
Yüksek platolar ve ovalar ile bunlar
üzerinde yükseklikleri 3000 m’yi geçen
dağlar bölümün yeryüzü şekillerinin esasını
oluşturur.
Aşağıdakilerden hangisi Erzurum – Kars
Bölümü’nün dağlarından biri değildir?
A) Kaçkar
B) Kargapazarı
C) Allahuekber
D) Kısır
13. Aşağıdakilerden hangisi Erzurum – Kars
Bölümü’nün iklim özelliklerinden biri
değildir?
A) Kışlar uzun ve karlıdır.
B) Yüksekliği sebebiyle Türkiye’nin en
soğuk yeridir.
C) Sıcaklığın –40 dereceye kadar düştüğü
olur.
D) En az yağış yaz mevsiminde düşer.
14. I. Erzurum – Kars Bölümü’nün en çukur
yerini oluşturur.
II. Sulama ile tarım yapılır.
III. Pamuk, buğday, şeker pancarı yetiştirilir.
Yukarıda özellikleri verilen ova
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Iğdır B) Erzurum
C) Muş D) Erzincan
15. Aşağıdakilerden hangisi Erzurum – Kars
Bölümü’nün ekonomik özelliklerinden
biri değildir?
A) Çayır ve meraların çokluğu, bölümde
ekonominin daha çok hayvancılığa
dayanmasını sağlamıştır.
B) Başlıca yeraltı kaynakları; manganez,
linyit ve oltutaşıdır.
C) Tahıl, şeker pancarı, patates, baklagil
başlıca tarım ürünleridir.
D) Erzurum ve Kars’ta otomotiv ve demir
çelik sanayi kuruluşları vardır.
16. Aşağıdakilerden hangisi Erzurum – Kars
Bölümü’nün yeraltı kaynaklarından biri
değildir?
A) Manganez B) Bor
SOSYAL BİLGİLER 45 İLKÖĞRETİM 7
C) Linyit D) Oltutaşı
17. Aşağıdakilerden hangisi Erzurum – Kars
Bölümü’nün turistik yerlerinden
değildir?
A) Çıldır Gölü’nün doğal güzellikleri
B) İshak Paşa Sarayı
C) Palandöken’deki kayak merkezleri
D) Ardahan’ daki tarihi eserler
18. Yurdumuzun en büyük gölü olan Van Gölü,
Yukarı Murat – Van Bölümü’ndedir.
Aşağıdakilerden hangisi Van Gölü’nün
özelliklerinden biri değildir?
A) Van Gölü, bulunduğu çukurluğun önünü
Nemrut volkanından çıkan lavların
kapatmasıyla oluşmuştur.
B) Suları tatlıdır.
C) Kapalı bir havza durumundadır.
D) Üzerinde feribot seferleri yapılabilen tek
gölümüzdür.
19. Aşağıdakilerden hangisi Yukarı Murat –
Van Bölümü’ndeki sönmüş
yanardağlardan biri değildir?
A) Nemrut B) Süphan
C) Aladağ D) Tendürek
20. Aşağıdakilerden hangisi Yukarı Murat –
Van Bölümü’nün ovalarından biri
değildir?
A) Elbistan B) Muş
C) Bulanık D) Eleşkirt
21. Aşağıdakilerden hangisi Yukarı Murat -
Van Bölümü’nün özelliklerinden biri
değildir?
A) Doğu Anadolu Bölgesi’nin en seyrek
nüfuslu alanlarındandır.
B) Yerleşim yerleri, daha çok tarıma
elverişli vadi tabanlarına kurulmuştur.
C) Van, bölümün en önemli kentidir.
D) Yoğun göç alan bir bölümdür.
22. Aşağıda dört merkez ve bu merkezlerdeki
sanayi kolları eşleştirmiştir.
Hangi eşleşme yanlıştır?
A) Muş – Şeker
B) Van – Çimento
C) Ağrı – Otomotiv
D) Tatvan – Tersane
23. Aşağıdakilerden hangisi Yukarı Fırat
Bölümü’nün turistik değer taşıyan
yerlerinden biri değildir?
A) Keban Baraj Gölü
B) Hazar Gölü
C) Ilıca’daki kaplıcalar
D) Harput şehri
24. Aşağıdakilerden hangisi Hakkari
Bölümü’nün genel özelliklerinden biri
değildir?
A) Yurdumuzun en dağlık alanlarındandır.
B) Doğu Anadolu Bölgesi’nin güneybatısını
oluşturur.
C) Türkiye’nin ikinci yüksek dağı olan Buzul
Dağları buradadır.
D) Önemli akarsuları Büyük Zap ve
Botan’dır.
25. Aşağıdakilerden hangisi Hakkari
Bölümü’nün ekonomik özelliklerinden biri
değildir?
A) Arıcılık yapılmaktadır.
B) Hayvan ticareti oldukça gelişmiştir.
C) Buğday, çavdar, mercimek ve patates
yetiştirilen ürünlerdir.
D) Geniş tarım alanlarına sahiptir.
İLKÖĞRETİM 7 46 SOSYAL BİLGİLER
ÜNİTE: TÜRKİYE’NİN COĞRAFÎ BÖLGELERİ
KONU: İç Anadolu Bölgesi
ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ
1. İç Anadolu Bölgesi’nde yeryüzü şekilleri çok sadedir.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun en önemli sonucudur?
A) Doğal bitki örtüsünün step olması
B) Bölge içi ulaşımın kolay olması
C) Yaz kuraklığının etkili olması
D) Kış mevsiminde kar yağışlarının etkili olması
Çözüm:
Doğal bitki örtüsünün seyrek olması yağışların azlığı ile ilgili bir durumdur.
Kış mevsiminin kar yağışlı, yazların kurak geçmesi de step ikliminin özellikleridir.
Bu sayılanların yeryüzü şekillerinin sade olmasıyla bir ilişkisi yoktur.
Yeryüzü şekilleri sade olduğu için bölge içi ulaşım çok kolaydır.
2. İç Anadolu Bölgesi ile Doğu Anadolu Bölgesi karşılaştırıldığında, İç Anadolu Bölgesi için
aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?
A) Ortalama yükseltisi daha azdır.
B) Yıllık sıcaklık ortalaması daha yüksektir.
C) Yıllık yağış miktarı daha azdır.
D) Kar yağışlı gün sayısı daha fazladır.
Çözüm:
İç Anadolu Bölgesi’nin,
-Ortalama yükseltisi Doğu Anadolu Bölgesi’nden daha azdır. Yıllık ortalama sıcaklığı daha yüksek , yıllık
yağış miktarı daha azdır.
-Kar yağışlı gün sayısı Doğu Anadolu Bölgesi’nden daha fazla değil, daha azdır.
3. Aşağıdakilerden hangisi Yukarı Kızılırmak Bölümü’nün özelliklerinden birisi değildir?
A) İç Anadolu Bölgesi’nin en küçük bölümüdür.
B) İç Anadolu Bölgesi içinde tarımsal faaliyetlerin en yoğun olduğu bölümdür.
C) İç Anadolu Bölgesi içinde en engebeli bölümdür.
D) İç Anadolu Bölgesi içinde ortalama yükseltisi en fazla olan bölümdür.
Çözüm:
Yukarı Kızılırmak Bölümü’, İç Anadolu Bölgesi’nin en küçük, ortalama yükseltisi en fazla, en engebeli, tarım
alanları en dar, iklimi en sert, ulaşımı en zor, en geri kalmış, nüfus ve nüfus yoğunluğu en az olan
bölümüdür.
Yukarıda verildiği gibi tarım alanlarının dar, iklimin sert olması tarımsal faaliyetleri olumsuz yönde etkiler.
Buna göre Yukarı Kızılırmak Bölümü, İç Anadolu Bölgesi’nde tarımsal faaliyetlerin en yoğun olduğu bölge
olamaz.
SOSYAL BİLGİLER 47 İLKÖĞRETİM 7
5. İç Anadolu Bölgesi’nde turizm faaliyetleri aşağıda verilen yerlerden hangisinde yaygındır?
A) Kayseri – Kırıkkale çevresi
B) Eskişehir – Ankara çevresi
C) Sivas – Yozgat çevresi
D) Ürgüp – Göreme çevresi
Çözüm:
Ürgüp ve Göreme çevresinde doğal güzellikler olan peribacaları bu yörenin turizm açısından gelişmesini
sağlamıştır. Bu doğa harikası yer şekillerini (peribacaları) ve buralardaki yer altı şehirlerini görmek için her yıl
binlerce yerli ve yabancı turist yöreye gelmektedir.
6. İç Anadolu Bölgesi’nde aşağıdaki endüstri kollarından hangisi en yaygındır?
A) Çay endüstrisi
B) Süt endüstrisi
C) Tahıla dayalı besin endüstrisi
D) Konserve endüstrisi
Çözüm:
Tarımsal hammaddeler genellikle üretildikleri yörelerde işlenir. Çünkü işlenmeden uzun süre bekletilir ya da
uzak bir yöreye taşınırsa bozulabilir, çürüyebilir. Bu yüzden; çay üretildiği Doğu Karadeniz Bölümü’nde
işlenir. Çay fabrikalarının çoğu Rize çevresindedir.
Süt endüstrisi de hayvancılığın ön planda olduğu yörelerde yaygındır. İç Anadolu Bölgesi’nde hayvancılık
yapılır ancak tahıl tarımı daha yaygındır. Türkiye’de tahıl tarımının özellikle de buğday tarımının en çok
yapıldığı bölgemizdir. Bu yüzden tahıla dayalı endüstri kolları da bu bölgede çok yaygındır. Özellikle un,
bisküvi, makarna fabrikaları Konya Bölümü başta olmak üzere diğer bölümlerde de yaygındır.
Konservecilik fazla yaygın değildir. Çünkü sebze ve meyve tarımı İç Anadolu’da Akdeniz, Ege ve Marmara
bölgeleri kadar yaygın değildir.
7. Konya Bölümü, İç Anadolu Bölgesi’nde en az yağış alan bölümdür.
Bunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Doğal bitki örtüsünün çok seyrek olması
B) Kapalı havza olması
C) Çevresine göre ortalama yükseltinin az olması
D) Yeryüzü şekillerinin çok sade olması
İLKÖĞRETİM 7 48 SOSYAL BİLGİLER
Çözüm:
Bir bölgedeki doğal bitki örtüsü iklimin nedeni değil, sonucudur. Örneklendirirsek, bir bölgede maki bitki
topluluğu olduğu için orada Akdeniz iklimi oluşmaz. Akdeniz iklimi etkisiyle, o bölgenin doğal bitki örtüsü maki
olur. Buna göre bitki örtüsünün seyrek olması yağışın nedeni değil, yağışın az olması bitki örtüsünün seyrek
olmasının nedenidir.
Bir bölge sularını akarsularla denize boşaltabiliyorsa o bölge açık havzadır. Kapalı ya da açık havza yağış
miktarını etkilemez.
Bir bölgede yağışın oluşabilmesi için nem yüklü hava kütlelerinin soğuması gerekir. Bu olay da üç şekilde
oluşur:
1. Isınan havanın olduğu yerde yükselerek soğumasıyla oluşan yağışlar. (Yükselim yağışları ya da
konveksiyonel yağışlar.) Bu yağışlar kısa süreli, dar alanlı sağanak yağışlardır. İç Anadolu’da bu yağışlara
“kırkikindi” yağışları denir.
2. Sıcak ve soğuk hava kütlelerinin karşılaşmasıyla oluşan Türkiye’nin de içinde bulunduğu orta kuşakta
etkili olan yağışlardır. Bunlara cephe yağışları denir.
3. Nem yüklü hava kütlelerinin yükseltilere çarparak yükselmesi sonucu soğumasıyla oluşan yağışlardır.
(Yamaç yağışları ya da yeryüzü şekilleri yağışları) Karadeniz Bölgesi’nin kıyı kesimlerinin çok yağışlı olması
Karadeniz’den gelen nem yüklü hava kütlelerinin Karadeniz Dağlarına çarpıp yükselmesiyle ilgilidir.
Konya Bölümü çevresine göre çukur bir alandır. Bu yüzden buralara ulaşan hava kütleleri yamaç yağışları
oluşturamaz. Konya Bölümü’nün, İç Anadolu Bölgesi’nin diğer bölümlerine göre daha az yağış almasının
nedeni ortalama yükseltinin diğer bölümlerden daha az olmasıdır.
8. İç Anadolu Bölgesi’nde sebze tarımını engelleyen en önemli etmen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yeryüzü şekillerinin sade olması
B) Yaz kuraklığının erken başlaması
C) Tarım alanlarının geniş olması
D) Yaz sıcaklığının düşük olması
Çözüm:
Buğday, arpa ve çavdar gibi tahılların tarımı kuru tarım yöntemiyle yapılır. Yani doğrudan doğruya yağışlara
bağlıdır. Bu bitkiler yetişme döneminde (ilkbahar) yağış, olgunlaşma döneminde (yaz) sıcaklık ve kuraklık
ister. İç Anadolu Bölgesi’nde ilkbahar yağışlı, yaz mevsimi sıcak ve kurak olan step iklimi etkili olduğu için
tahılların yetişmesine elverişlidir (Mısır ve pirinç hariç).
Sebze tarımında ise yetişme döneminde de olgunlaşma döneminde de suya ihtiyaç vardır.
İklim özellikleri nedeniyle yaz mevsimi kurak geçtiğinden İç Anadolu Bölgesi sebze tarımına uygun değildir.
Ancak sulu tarım yapılabilen alanlarda sebze üretimi kolaylıkla yapılmaktadır.
SOSYAL BİLGİLER 49 İLKÖĞRETİM 7
1. İç Anadolu Bölgesi yurdumuzun hemen
hemen orta kesiminde yer almaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi İç Anadolu
Bölgesi’nin komşu olduğu bölgelerden
biri değildir?
A) Marmara
B) Ege
C) Doğu Anadolu
D) Güneydoğu Anadolu
2. Aşağıdakilerden hangisi İç Anadolu
Bölgesi’nin genel özelliklerinden biri
değildir?
A) Bölge, kuzeyden ve güneyden yüksek
dağlarla çevrilmiştir.
B) Kapladığı alan bakımından Türkiye’nin
en büyük bölgesidir.
C) Bölge; doğal, beşeri ve ekonomik
özellikleri bakımından dört bölüme
ayrılmıştır.
D) Akdeniz bölgesine komşudur.
3. Aşağıdaki göllerden hangisi İç Anadolu
Bölgesi’nde değildir?
A) Beyşehir Gölü
B) Tuz Gölü
C) Eber Gölü
D) Akşehir Gölü
4. Aşağıdakilerden hangisi Konya
Bölümü’nün genel özelliklerinden
değildir?
A) Karadağ ve Karacadağ volkanik dağları
bu bölümdedir.
B) Bölgenin en az yağış alan bölümüdür.
C) En çok büyükbaş hayvan beslenir.
D) Mevlana Müzesi bölümün turistik
değerlerindendir.
5. Konya Bölümü, Tuz Gölü ve Cihanbeyli
Platosu ile Toroslar arasında kalan büyük
kapalı bir havzadır.
Aşağıdakilerden hangisi Konya
Bölümü’nde yer alan göllerden değildir?
A) Beyşehir
B) Tuz gölü
C) Eber gölü
D) Akşehir gölü
6. Aşağıda verilen ürünlerden hangisinin
Türkiye üretim miktarının büyük bir
kısmı Konya Bölümü’nden elde edilir?
A) Buğday
B) Şekerpancarı
C) Mercimek
D) Patates
7. Aşağıdakilerden hangisi Konya
Bölümü’nün başlıca kentlerinden biri
değildir?
A) Aksaray
B) Niğde
C) Karaman
C) Çumra
8. Aşağıdakilerden hangisi Konya
Bölümü’nün başlıca sanayi
kuruluşlarından biri değildir?
A) Şeker
İLKÖĞRETİM 7 50 SOSYAL BİLGİLER
C) Gıda maddeleri
D) Dokuma
9. Yukarı Sakarya Bölümü, İç Anadolu
Bölgesi’nin kuzeybatısını içine alır.
Aşağıda verilenlerden hangisi Yukarı
Sakarya Bölümü’nün genel
özelliklerinden biri değildir?
A) Kuzeyde Sündiken ve Köroğlu Dağları
vardır.
B) Dağlar arasında Eskişehir, Yukarı
Sakarya ve Çubuk ovaları yer alır.
C) Bölge içinde en az yağış alan bölümdür.
D) Ankara yakınlarında Eymir ve Mogan
gölleri bu bölümdedir.
10. Aşağıdaki platolardan hangisi Yukarı
Sakarya Bölümü’nde yer alır?
A) Bozok
B) Cihanbeyli
C) Obruk
D) Haymana
11. Aşağıdakilerden hangisi Yukarı Sakarya
Bölümü’nün özelliklerinden biri değildir?
A) Maden bakımından pek zengin değildir.
B) Türkiye’nin başkenti bu bölümde yer alır.
C) İç Anadolu’nun diğer bölümlerine göre
nüfusu azdır.
D) Eskişehir, Polatlı, Sivrihisar bölümün
önemli kentlerindendir.
12. I. İç Anadolu Bölgesi’nin en büyük,
Türkiye’nin ikinci büyük kentidir.
II. Ticaret, sanayi, eğitim ve kültür
merkezidir.
III. Çeşitli yönlerden gelen yolların
kavşağında kurulmuştur.
Yukarıda özellikleri verilen kent
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ankara
B) Sivas
C) Eskişehir
D) Çankırı
13. Aşağıdakilerden hangisi Yukarı Sakarya
Bölümünün başlıca yer altı
kaynaklarından biri değildir?
A) Taş Kömürü
B) Linyit
C) Bor
D) Lüle Taşı
14. Aşağıdakilerden hangisi Orta Kızılırmak
Bölümü’nün özelliklerinden biri değildir?
A) Güneyinde sönmüş yanardağlar yer alır.
B) Orta kesimde platolar geniş yer kaplar
C) Bölge içinde kır nüfusunun en yoğun
olduğu bölümdür.
D) Güney kesimleri Kuzey kesimlerine göre
daha dağlıktır.
15. Aşağıdakilerden hangisi Orta Kızılırmak
Bölümü’nün sönmüş yanardağlarından
biri değildir?
A) Hasan Dağı
B) Melendiz
C) Erciyes
D) Hınzır Dağı
16. Kayseri, Develi ve Aksaray Ovaları, İç
Anadolu Bölgesi’nin hangi bölümünde
yer alır?
A) Yukarı Sakarya
B) Konya
C) Yukarı Kızılırmak
D) Orta Kızılırmak
17. Kızılırmak, İç Anadolu Bölgesi’nin önemli bir
akarsuyudur.
Aşağıdakilerden hangisi Kızılırmak
üzerinde kurulmuş barajlarımızdandır?
A) Demirköprü
B) Sarıyar
SOSYAL BİLGİLER 51 İLKÖĞRETİM 7
C) Hirfanlı
D) Kemer
18. Aşağıda dört merkez ve bu merkezlerde
kurulmuş sanayi kolları verilmiştir.
Hangi eşleme yanlıştır?
A) Kırıkkale → rafineri
B) Kırşehir → lastik
C) Niğde → hava İkmal ve bakım
D) Kayseri → meyve suyu
19. Aşağıdakilerden hangisi Orta Kızılırmak
Bölümü’nün başlıca yer altı
kaynaklarından biri değildir?
A) Jips
B) Kaya Tuzu
C) Bakır
D) Demir
20. Orta Kızılırmak Bölümü doğal güzellikler ve
tarihi eserler bakımından zengindir.
Aşağıdakilerden hangisi Orta Kızılırmak
Bölümü’nün turistik yerlerinden
değildir?
A) Ihlara Vadisi
B) Yedi göller
C) Ürgüp
D) Göreme
21. - Diğer bölümlere göre iklimi en sert
geçen bölümdür.
- Bölgenin en dağlık bölümüdür.
- Tarım alanları dardır.
Yukarıda özellikleri verilen İç Anadolu
Bölgesi’ne ait bölüm aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Orta Kızılırmak
B) Yukarı Sakarya
C) Konya
D) Yukarı Kızılırmak
22. Yukarı Kızılırmak Bölümü, Kızılırmak’ın
yukarı kesiminin uzandığı yerleri ve
çevresini içine alır.
Aşağıdakilerden hangisi Yukarı
Kızılırmak Bölümü’ndeki dağlardan biri
değildir?
A) Akdağ
B) Munzur
C) Çamlıbel
D) Hınzır
23. Aşağıdakilerden hangisi Yukarı
Kızılırmak Bölümü’nün iklim
özelliklerinden değildir?
A) İç Anadolu’da iklimi en sert geçen
bölümdür.
B) Don olayları çok sık görülür.
C) Bitki örtüsü ormandır.
D) İklimin nüfus üzerindeki etkisi
olumsuzdur.
24. Aşağıdakilerden hangisi Yukarı
Kızılırmak Bölümü’nün başlıca yer altı
kaynaklarından biri değildir?
A) Lüle Taşı
B) Demir
C) Krom
D) Linyit
25. İç Anadolu Bölgesi’nde silah fabrikası ve
petrol rafinerisi hangi merkezde kuruludur?
A) Ankara
B) Kırıkkale
C) Kayseri
D) Konya
İLKÖĞRETİM 7 52 SOSYAL BİLGİLER
1. Aşağıdakilerden hangisi Batı Karadeniz
Bölümü’nün turistik merkezlerinden biri
değildir?
A) Abant Gölü
B) Sümela Manastırı
C) Kartalkaya
D) Safranbolu
2. Milli Mücadele’mizde önemli bir yere
sahip olan, Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da
yurdumuzu işgalcilerden kurtarıp
bağımsız bir devlet kurma mücadelesini
başlattığı kentimiz aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Samsun
B) Sivas
C) Erzurum
D) Çanakkale
3. Doğu Karadeniz Bölümü, doğuda Gürcistan
sınırından başlayıp, batıda Ordu’nun
doğusundaki Melet Çayı’na kadar devam
eder.
Aşağıdakilerden hangisi Doğu Karadeniz
Bölümü’nün fiziki özelliklerinden biri
değildir?
A) Karadeniz Bölgesi’nin en dağlık ve
engebeli bölümüdür.
B) Dağlar, kıyıdan itibaren hemen yükselir.
C) Giresun ve Rize Dağları bu bölümdedir.
D) Kıyı düzlükleri oldukça geniştir.
4. Yıldız Bölümü’ndeki en önemli ekonomik
faaliyet aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ormancılık
B) Meyvecilik
C) Sanayi
D) Balıkçılık
5. Çatalca-Kocaeli Bölümü’nde yer alan
Adapazarı sanayinin geliştiği önemli bir
kentimizdir.
Aşağıdaki sanayi kollarından hangisi
Adapazarı’nda yer almaz?
A) Vagon
B) Kereste
C) Seramik
D) Besin
6. Aşağıda Güney Marmara Bölümü’nden
çeşitli yerleşim yerleri verilmiştir.
Bu yerleşim alanlarından hangisinde
nüfus diğerlerine göre daha azdır?
A) Biga Yarımadası
B) Gelibolu Yarımadası
C) Bursa Ovası
D) Balıkesir Ovası
7. I. Ege Bölgesi’nde dağlar kıyıya paralel
uzanır.
II. Edremit ve Ayvalık Türkiye’nin başta
gelen zeytin üretim alanıdır.
III. Kıyı Ege Bölümü’nde Akdeniz ikliminin
özellikleri görülür.
Yukarıda verilen bilgilerden hangileri
doğrudur?
A) I ve II B) I ve III
C) II ve III D) I, II ve III
8. Aşağıdaki kentlerden hangisinin Ege
Denizi’ne kıyısı yoktur?
A) Manisa
B) Aydın
C) İzmir
D) Muğla
SOSYAL BİLGİLER 53 İLKÖĞRETİM 7
9. I. Yunt Dağı
II. Kaz Dağı
III. Aydın Dağları
IV. Madra Dağı
V. Bozdağlar
Yukarıda numaralandırılmış dağların
kuzeyden güneye doğru sıralanışı
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
A) IV, I, III, II, V
B) I, IV, II, V, III
C) V, II, III, IV, I
D) II, IV, I, V, III
10. Aşağıda dört merkez ve buralarda çıkartılan
yer altı kaynakları verilmiştir.
Hangi eşleme yanlıştır?
A) Menteşe yöresi - Krom
B) Eğmir - Demir
C) Afyon - Mermer
D) Kütahya - Cıva
11.
Yukarıdaki haritada X, , ile belirtilen
tarım ürünleri hangi seçenekte doğru
olarak verilmiştir?
XX
A) Çay Tütün İncir
B) Fındık Kenevir Antepfıstığı
C) Zeytin Şekerpancarı Turunçgil
D) Mısır Çay Antepfıstığı
12. I. İç Anadolu ile Silifke kıyıları arasındaki
bağlantıyı Sertavul Geçidi sağlar.
II. Akdeniz Bölgesi ile Doğu Anadolu
Bölgesi arasındaki bağlantıyı Belen
Geçidi sağlar.
III. İç Anadolu ile Çukurova arasındaki
bağlantıyı Gülek Geçidi sağlar.
IV. Gülek, Sertavul ve Belen geçitleri Adana
Bölümü’ndedir ve bölümün gelişmesinde
önemli rol oynamaktadır.
Yukarıda verilen bilgilerin kaç tanesi
doğrudur?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
13. Aşağıda verilen tarım ürünlerinden
hangisi Akdeniz Bölgesi’nde
yetiştirilemez?
A) Pamuk
B) Turunçgil
C) Çay
D) Muz
14. I. Uzunyayla
II. Teke
III. Cihanbeyli
IV. Taşeli
Yukarıdaki platolardan hangisi ya da
hangileri Akdeniz Bölgesi’nde yer alır?
A) Yalnız I B) I ve III
C) II ve III D) II ve IV
15. Kapladığı alan bakımından Türkiye’nin
en küçük bölgesi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Güneydoğu Anadolu
B) Ege
C) Marmara
xx
İLKÖĞRETİM 7 54 SOSYAL BİLGİLER
D) Akdeniz
16. Orta Fırat Bölümü’nün başlıca sanayi,
ticaret ve kültür merkezi neresidir?
A) Şanlı Urfa
B) Gazi Antep
C) Diyarbakır
D) Mardin
17. Aşağıdakilerden hangisi Dicle
Bölümü’nün iklim özelliklerinden biri
değildir?
A) Kışlar oldukça soğuk geçer.
B)Yaz sıcaklıkları oldukça yüksektir.
C) Don olayına sık rastlanır.
D) Buharlaşma azdır.
18. I. Dicle Bölümü’nde tarım alanları dardır.
II. Dicle Bölümü’nde petrol, fosfat ve linyit
başlıca yer altı kaynaklarıdır.
III. Orta Fırat Bölümü’nde kışlar, Dicle
Bölümü’ne göre daha sert geçer.
IV. Orta Fırat Bölümü’nün önemli petrol
kuyuları Raman, Garzan ve Kurtalan’dır.
Yukarıda verilenlerden hangileri
doğrudur?
A) I ve II B) II ve III
C) III ve IV D) I ve IV
19. Yurdumuzun coğrafi bölgelerini
yüzölçümleri bakımından büyükten
küçüğe doğru sıraladığımızda Doğu
Anadolu Bölgesi kaçıncı sırada yer alır?
A) l B) ll C) lll D) IV
20. Aşağıdakilerden hangisi Doğu Anadolu
Bölgesi’nin özelliklerinden biri değildir?
A) Ülkemizdeki en düşük sıcaklıklara bu
bölgede rastlanır.
B) Ülkemizde yükseltisi en fazla olan
bölgemizdir.
C) Ülkemizin en büyük gölü bu
bölgemizdedir.
D) Ülkemizde, buharlaşma nedeniyle yaz
kuraklığının en çok hissedildiği
bölgemizdir.
21. Aşağıdakilerden hangisi Yukarı Fırat
Bölümü’ndeki ovalardan biri değildir?
A) Elazığ Ovası
B) Erzincan Ovası
C) Altınbaşak Ovası
D) Elbistan Ovası
22. Aşağıdakilerden hangisi Hakkari
Bölümü’nün özelliklerinden biri değildir?
A) Küçükbaş hayvancılık bölümdeki en
önemli ekonomik etkinliktir.
B) Başlıca yer altı kaynağı fosfattır.
C) Arıcılık önemli bir ekonomik faaliyettir.
D) Tarım alanları çok dardır.
23. Aşağıdakilerden hangisi İç Anadolu
Bölgesi’nin özelliklerinden biri değildir?
A) Kuzeyden ve güneyden yüksek
sıradağlarla çevrilmiştir.
B) Yıllık yağış ortalaması oldukça düşüktür.
C) Güneydoğusunda göller geniş alan
kaplar.
D) Tahıl üretimi bakımından başta gelir.
24. İç Anadolu’da kır nüfusunun en yoğun
olduğu bölüm aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Yukarı Kızılırmak
B) Konya
C) Orta Kızılırmak
D) Yukarı Sakarya
25. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin
jeopolitik önemini belirleyen faktörlerden
biri değildir?
A) İstanbul ve Çanakkale Boğazları
B) Orta kuşakta yer alması
C) Güney ve Güneydoğusuda zengin petrol
yataklarına sahip ülkelerin bulunması
D) Avrupa ile Asya Kıt’aları arasında köprü
durumunda olması
SOSYAL BİLGİLER 55 İLKÖĞRETİM 7
1. Orta Karadeniz Bölümü, önemli bir tarım
alanıdır. İklimin de tarıma uygunluk
göstermesi, burada çok çeşitli tarım
ürünlerinin yetişmesini ve bol ürün
alınmasını sağlamıştır. Yetiştirilen ürünler,
bölüme önemli ölçüde gelir sağlamaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi Orta Karadeniz
Bölümü’ne gelir sağlayan ürünlerden biri
değildir?
A) Mısır
B) Tütün
C) Soya fasulyesi
D) Pamuk
2. Orta Karadeniz Bölümü’nün başlıca yeraltı
kaynağı linyittir.
Aşağıdakilerden hangisinde linyit
çıkarılmaz?
A) Merzifon
B) Niksar
C) Havza
D) Çeltek
3. Doğu Karadeniz Bölümü’nde eğimin fazla,
toprağın killi, yağışların bol olması toprak
kaymalarına (heyelan) neden olur.
Aşağıdakilerden hangisi bu bölümdeki
heyelan göllerinden biridir?
A) Ladik
B) Çıldır
C) Tortum
D) Sapanca
4. Marmara Bölgesi, Trakya yarımadasının
bütününü içine alarak doğuda Adapazarı ve
Bilecik’in doğusuna kadar uzanır. Adını
aldığı denizin çevresinde yer alır.
Aşağıdaki adalardan hangisi, Marmara
Bölgesi sınırları içerisinde yer almaz?
A) Bozcaada
B) Avşa
C) Gökçeada
D) Sakız
5. Aşağıdaki göllerden hangisi Güney
Marmara Bölümü’nde değildir?
A) Sapanca
B) Kuş
C) Ulubat
D) İznik
6. Marmara Bölgesi’nin hem Avrupa’da hem
de Asya’da toprakları vardır. Avrupa
kıtasında kalan kesimine Trakya denir.
Trakya’da hangi iki Avrupa ülkesiyle
ortak sınırımız vardır?
A) Bulgaristan - Yunanistan
B) Yunanistan - Romanya
C) Romanya - Bulgaristan
D) Macaristan - Romanya
7. Ege Bölgesi’nde, deltaların oluşumu
sırasında kıyıda bazı set gölleri meydana
gelmiştir.
Bu göllerin en büyüğü aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Bafra
B) Çamiçi
C) Marmara
D) Karamık
8. Aşağıdaki kentlerden hangisinde termik
santral vardır?
A) Soma
B) Ödemiş
C) Eğmir
D) Söke
İLKÖĞRETİM 7 56 SOSYAL BİLGİLER
9. Ege Bölümü yeraltı kaynakları bakımından
zengindir.
Ege Bölümü’nün yeraltı kaynaklarından
biri olan cıva nerede çıkartılır?
A) Eğmir
B) Menteşe Yöresi
C) Soma
D) Ödemiş
10. Aşağıdaki dağlardan hangisi İç Batı
Anadolu Bölümü’nde değildir?
A) Murat Dağı
B) Emir Dağı
C) Beşparmak Dağı
D) Eğrigöz Dağı
11. Tarım, Antalya Bölümü’nün ekonomik
faaliyetlerinden biridir.
Aşağıdakilerden hangisi Antalya
Bölümü’nde, tarımda yaşanan temel
sorundur?
A) Ormanların geniş alan kaplaması
B) Tarım alanlarının yetersiz olması
C) Yaz mevsiminin çok sıcak geçmesi
D) Kış mevsiminde yağışların çok şiddetli
olması
12. Aşağıda Antalya Bölümünde iklime dayalı
olarak kıyıda, yükseklerde ve iç kesimdeki
bitki örtüleri verilmiştir
Verilen bu bitki örtüsü sıralamalarından
hangisi doğrudur?
Kıyıda Yükseklerde İç Kesimde
A) Maki Orman Bozkır
B) Orman Bozkır Tundra
C) Maki Tundra Bozkır
D) Maki Bozkır Orman
13. I. Manyas
II. Akşehir
III. Beyşehir
IV. Kovada
Yukarıdaki göllerimizden hangileri
Akdeniz Bölgesi’ndedir?
A) I ve II B) I ve III
C) II ve IV D) III ve IV
14. Adana Bölümü, İç Anadolu’yu Akdeniz
kıyılarına, Güneydoğu Anadolu’ya, Ön Asya
ülkelerine bağlayan yollar üzerindedir.
Bölümü Güneydoğu Anadolu’ya
bağlayan geçit aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Sertavul B) Belen
C) Gülek D) Kop
15. Aşağıdaki devletlerden hangisi
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin
güneydoğu komşusudur?
A) İran
B) Irak
C) Suriye
D) Ermenistan
16. Orta Fırat Bölümü’nde tarım, ekonominin
temelini oluşturur.
Aşağıdakilerden hangisi Orta Fırat
Bölümü’nde yetiştirilen başlıca
ürünlerden biri değildir?
A) Zeytin
B) Baklagiller
C) Turunçgiller
SOSYAL BİLGİLER 57 İLKÖĞRETİM 7
D) Pamuk
17. Dicle Bölümü’nün doğal bitki örtüsü
bozkırdır. Yer yer ormanlara rastlanır.
Dicle Bölümü’nde ormanlara bölümün
diğer yörelerine göre daha çok nerede
rastlanır?
A) Mardin eşiğinde
B) Diyarbakır havzasında
C) Batman ve çevresinde
D) Güneydoğu Toroslar’ın eteklerinde
18. Aşağıdaki ovalardan hangisi Doğu
Anadolu Bölgesi’nde değildir?
A) Altınbaşak
B) Malatya
C) Iğdır
D) Muş
19. Doğu Anadolu Bölgesi’nin doğuda hangi
devlet ile sınırı vardır?
A) İran
B) Gürcistan
C) Irak
D) Suriye
20. Aşağıdakilerden hangisi Iğdır Ovası’nın
özelliklerinden biri değildir?
A) Erzurum – Kars Bölümü’nde yer alır
B) Pamuk, buğday, şeker pancarı
yetiştirilen ürünlerden bazılarıdır.
C) Yer aldığı bölümün en çukur yerini
oluşturur.
D) Bölümün en çok yağış alan kesimidir.
21. Karadağ ve Karacadağ Volkanları,
aşağıdaki bölümlerin hangisinde yer
alır?
A) Orta Kızılırmak
B) Yukarı Sakarya
C) Yukarı Kızılırmak
D) Konya
22. İç Anadolu Bölgesi aşağıdaki ürünlerden
hangisinin tanımına uygundur?
A) Buğday
B) Limon
C) Zeytin
D) Çay
23. Aşağıda verilen yerlerden hangisi Yukarı
Sakarya Bölümü’ndedir?
A) Konya Ovası
B) Haymana Platosu
C) Bozok Platosu
D) Aksaray Ovası
24. Aşağıdakilerden hangisi Yukarı
Kızılırmak Bölümü'nde çıkartılan başlıca
yeraltı kaynaklarından biri değildir?
A) Lüle taşı
B) Demir
C) Krom
D) Linyit
25.
1 2 3
A) Kocaeli Çatalca Gelibolu
B) Gelibolu Kocaeli Çatalca
C) Çatalca Gelibolu Kocaeli
D) Çatalca Kocaeli Gelibolu
3
1 2
Yukarıdaki haritada belirtilen yarımadalar
hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
K
