ÇOK PARTİLİ HAYATA GEÇİŞ DENEMELERİ KURULAN PARTİLER
1- Halk Fırkası: (9 Eylül 1923)
Temeli Sivas kongresinde oluşturulan Anadolu ve Rumeli müdafaa-i Hukuk Cemiyetine dayanan Halk Fırkası'nı 9 Eylül 1923’te Mustafa Kemal kurdu.
Cumhuriyetin ilanından sonra Cumhuriyet Halk Fırkası adını aldı. 1950 yılına kadar ülkeyi yönetmiştir. Cumhuriyet tarihinin ilk siyasi partisidir.
2- Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası: (17 Kasım 1924-3 Haziran 1925)
Kazım Karabekir, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele ve Adnan Adıvar tarafından kurulmuştur. Başkanı Kazım Karabekir’dir. Eğitimde milliliği, ekonomide liberalizmi savunmaktadır. Ülkemizin ilk muhalefet partisidir.
Parti programında “dini inanç ve esaslara saygılıdır.” ifadesinin vurgulanması inkılap karşıtlarının partide yer almasına neden oldu. Parti faaliyetleri ve bazı üyelerin “Şeyh Sait İsyanı” ile ilgili oldukları tespit edilince 3 Haziran 1925’te parti kapatıldı. Böylece çok partili hayata geçiş denemesinin ilki başarısız oldu.
3- Serbest Cumhuriyet Fırkası: (12 Ağustos 1930-17 Kasım 1930)
Dünyadaki ekonomik bunalımın ülkemizi de etkilemesi üzerine Atatürk'ün teklifi ile Paris Büyükelçisi Fethi Okyar tarafından kuruldu.
Cumhuriyet ve inkılap karşıtlarının partinin kuruluş amaçlarından saptığını gören Fethi Okyar kendi isteğiyle partiyi kapattı.
Çok partili hayata geçiş için iki kez deneme yapılmış, ikisi de başarısız olmuştur. Bu durum toplumun henüz çok partili hayata geçiş için hazır olmadığını gösterir.
