Amasya Görüşmesi(20-22 Ekim 1919)
-Hükümeti kuran Ali Rıza Paşa Bahriye Nazırı Salih Paşa’yı Mustafa Kemal ile görüşmek üzere Amasya’ya gönderdi.Mustafa Kemal ,Salih Paşa,R.Orbay ve Bekir Sami Bey Amasya Protokolünü imzaladılar.
Buna Göre
1-)İşgallere karşı konulacak.
2-)Temsil Heyeti’ne danışılmadan barış görüşmeleri yapılmayacak.
3-İstanbul Hükümeti Temsil Heyeti’ni, Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti’ni ve Sivas Kongresi kararlarını resmen tanıyacaktı.
4-Mebusan Meclisi İstanbul dışında bir yerde toplanacaktır. (M. Kemal İtilaf Devletleri nedeniyle İstanbul’da açılacak meclisin rahat çalışamayacağına inanıyordu.)
5-Seçimler serbest şekilde yapılacaktır.
* Amasya Görüşmeleri ile İstanbul Hükümeti Temsil Heyetini , Erzurum ve Sivas kongrelerinde alınan kararları resmen tanımıştır.
Temsil Heyeti’nin Ankara’ya Gelişi (27Aralık1919)
M. Kemal gelişmeleri izlemek üzere Ankara’ya geldi.
Neden Ankara?
1-Ankara’nın güvenli olması.
2-Ulaşım ve haberleşme imkanları olması.
3-Batı cephesi’ne yakın olması.
4-İstanbul’da ki gelişmeleri izlemeye elverişli olması.
-- Amasya görüşmelerinde alınan kararlardan yalnızca meclisin açılması kabul edildi.
M. Kemal de seçimlere katıldı ve Erzurum’dan milletvekili seçildi. Yalnız İstanbul’a gitmedi.
--Yapılan seçimlere İtilaf Devletleri Neden Müdahale Etmediler?
--Onlara göre Türk milleti yorgun bıkkındı.
Yeni bir savaşı istemezdi. Onun için M. Kemal yanlılarına oy vermezdi.Oysa tam tersi oldu.
--M. Kemal kendine bağlı milletvekilleriyle
Ankara’da görüşerek şu isteklerde bulundu
1-Kendisinin meclis başkanı seçilmesi.
2-Meclisin Anadolu’da açılmasını
3-Müdafa-i Hukuk grubunu kurmalarını
4-Misak-i Milliyi kabul etmelerini.
* Bununla M. Kemal meclisi kontrolü altına almayı amaçlamıştır.
--M. Kemal başkan seçilmedi, Meclis İstanbul’da açıldı. Müdafa-i Hukuk yerine Felah-ı Vatan grubu kuruldu.Yalnızca Misak-ı Milli kabul edildi.
MİSAK-I MİLLİ (28 OCAK 1920)
1-Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandığında işgal edilmiş yerler Türk yurdu sayıldı.
* Erzurum Kongresi’nde alınan bu karar Osmanlı Meclisince de kabul edilmiştir.
2-Ülkemizdeki azınlıklara, dışarıdaki Türkler kadar halklar verilmelidir (Eşitlik)
3-İstanbul ve Marmara Denizi tehlikelerden arındırılırsa serbestçe ticaret yapılabilir.
* Siyasi ve askeri bağımsızlık vurgulanmıştır.
4-Kapitülasyonlar kaldırılmalıdır.
* Kapitülasyonlara ilk tepki.
5-boğazlar ve sınırlar konusundaki şartlar kabul edilirse bize düşecek olan dış borçlar ödenecektir.
6-Kars, Ardahan, Batum ve Batı Trakya’da halk oylaması yapılacaktır.(Buraların çoğunluğu Türk’tü)
* Erzurum ve Sivas Kongresi kararlarının Meclis-i Mebusan tarafından onaylanması milletvekillerinin milli mücadeleyi benimsediklerini gösterir.
* Misak-ı Milli’nin kabulünce kızan İtilaf Devletleri 16 Mart 1920’de İstanbul’u işgal
Ederek meclisi dağıttılar.Bazı milletvekilleriyle tutuklanıp Malta’ya sürüldü.
* İtilaf Devletleri meclisi dağıtarak milli
iradeyi hiçe saymışlardır.
* İstanbul’un işgali M. Kemal’i haklı çıkarmıştır.Çünkü o İstanbul’un güvenli olmadığını söylemiş, meclisin İstanbul dışında toplamasını istemiştir.
* İstanbul’un işgali üzerine TBMM açılmıştır.
TBMM İSYANLARA KARŞI
TBMM’YE KARIŞ ÇIKARILAN AYAKLANMALAR
İSTANBUL HÜKÜMETİNİN ÇIKARDIĞI AYAKLANMALAR
1.Ahmet ANZAVUR ayaklanması
2.Kuva-yi inzibatiye (Halifelik Ordusu)
İSTANBUL HÜKÜMETİ İLE İTİLAF DEVLETLERİNİN BİRLİKTE ÇIKARDIĞI AYAKLANMALAR
1.Bolu, Düzce, Hendek, Adapazarı Ayaklanmaları
2.Yozgat Ayaklanması (Çapanoğulları)
3.Konya Ayaklanması (Bozkır Aşireti Delibaş Mehmet)
4. Afyon Ayaklanması (Çopur Musa)
5.Milli Aşireti Ayaklanması (Urfa)
6.Koçgiri Ayaklanması (Sivas,Tokat)
7.Şeyh Eşref Ayaklanması
8.Cemil Çeto Ayaklanması
9.Ali Batı Ayaklanması
KUVA_Yİ MİLLİYE YANLISI OLUP SONRADAN AYAKLANANLAR
1.Çerkez Ethem (Yunanlılara Sığındı)
2.Demirci Mehmet Efe (İkna edildi)
AYAKLANMALARA KARŞI TBMM’NİN ALDIĞI TEDBİRLER
1.İstanbul ile tüm ilişkiler kesildi.
2.Hiyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı
3.İstiklal Mahkemeleri kuruldu.
4.Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi den fetva alındı.
*TBMM İstiklal Mahkemeleri ile yargı gücünü kullanmıştır.
AYAKLANMALARIN SONUÇLARI
1.Zaman, malzeme ve insan kaybı oldu.
2.TBMM’nin otoritesi arttı
3.Düzenli ordunun kurulmasına zemin hazırladı.
4.İtilaf Devletlerinin ilerlemesi kolaylaştı.
