* Laikliğin tanımını yapınız?
Devlet işleri ile din işlerinin ayrı yürütülmesi, birbirine karıştırılmamasıdır.
* Laiklik hangi hak/özgürlük ile ilişkilendirilebilir? Açıklayınız
Din ve vicdan özgürlüğü, herkes dini inancını özgürce yaşayabilir,
Laiklik, dine karşı değildir, aksine toplum hayatında din ve vicdan özgürlüğünün teminatıdır. Kişilerin istediği dine inanmalarını –isterse hiçbir dine inanmamalarını- dinlerinin gereklerini özgürce yerine getirebilmelerini öngörür. Dine, bir vicdan meselesi olarak bakar.
Laiklik, devlet işlerinin dini esaslara göre değil, akıl ve bilim esas alınarak düzenlenmesidir. Aynı zamanda devletin tüm inanç ve mezheplere eşit mesafede olmasını öngörür.
* Ülkemiz hangi alanlarda laik yapıya kavuşmuştur?(4)
Yönetim, eğitim, hukuk ve sosyal alanda
“Bizi yanlış yola sevk eden habisler(alçaklar-kötüler) bilirsiniz ki genellikle din perdesine bürünmüşler, saf ve nezih halkımızı hep şeriat sözleriyle aldata gelmişlerdir…” *Gazi’nin bu sözleri, size neyi, hangi olayları anımsatıyor?
Gazi dini inanç ve duyguların istismar edilmesine izin vermeyeceğini belirtiyor, bu yönde yaşanan Şeyh Sait İsyanı ve Menemen İsyanı oldu. Bu doğrultuda Tekke ve Zaviyeler kapatıldı.
* Laik devlet yapısının gerçekleşmesi yolunda yapılan inkılâplar nelerdir?
Yönetim alanında:(4)
■ Halifeliğin kaldırılması
■ Şer’iye ve Evkaf Vekaletinin Kaldırılması
■ Saltanatın kaldırılması
Hukuk alanında:
▲Anayasa’dan Devletin dini İslam’dır maddesinin çıkarılması(1928)
▲Medeni Kanun’un kabulü
▲Şeriye Mahkemelerinin kaldırılması
▲Milletvekillerinin “Vallahi, Billahi” diye başlayan ant içme şeklinin değiştirilmesi
▲ Devlet, tüm inançlara aynı mesafede olup, hangi dinden olursa olsun bütün vatandaşlara aynı hukuk kuralları uygulanarak eşitlik sağlanmıştır. Böylece toplumda birlik-beraberlik sağlanmıştır.
Eğitim alanında: (3)
● Çağdaş-bilimsel eğitim amacıyla: Tevhid-i Tedrisat Kanunu çıkarıldı.
● Medreselerin kapatılması
● Üniversite Reformu
Sosyal alanda: (2)
Laiklik ilkesine göre devlet dinî inanç ve duyguların istismar edilmesine izin vermez. Bunun için;
Tekke ve zaviyeler kapatıldı.
Kıyafet inkılâbı, ek olarak din adamlarının ibadethaneler dışında dini kıyafetlerle gezmesi yasaklandı.
Yani Laikliğin, ülkemizin çağdaşlaşmasında da büyük katkısı olmuştur.
* Laikliğin halkçılık ve cumhuriyetçilik ilkeleriyle ilişkili olduğu söylenebilir mi? Neden?
Halkçılıkla ilgilidir çünkü hangi dinden olursa olsun tüm vatandaşların eşit haklara sahip olduğunu savunur
Cumhuriyetçilik, çünkü gücünü dinden alan halifeliği-saltanatı değil, milletin iradesinden alan cumhuriyet yönetimini savunur.
* Tüm bu anlatılanlara göre laikliğin esasları nelerdir?(3)
Her alanda akıl ve bilimin yol göstericiliğini esas alması
Din ve vicdan özgürlüğünü savunması
Devlet işleri ve din işlerinin ayrı yürütülmesini esas alması
