Sivas Kongresi (4–11 Eylül 1919)
Toplanma Amacı: Amasya Genelgesi ve Erzurum Kongresi’nde alınan kararları gerçekleştirmek amacıyla toplanmıştır.
Kongrenin başlangıcında iki sorun yaşandı. Bunlar:
1. Başkanlık Sorunu: M. Kemal ile Rauf Bey arasında yaşandı. Sonuçta M. Kemal seçildi.
2. Manda Sorunu: Amerikan mandacılığı uzun süren tartışmalardan sonra pratik olarak reddedildi.
Kongre Kararları
Erzurum Kongresi’nde alınan kararlar kabul edildi.
Manda meselesi tartışıldı ve kesinlikle reddedildi.
Bütün milli cemiyetler “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adı altında birleştirildi.
Temsil Heyeti genişletildi, yetkileri artırıldı ve başkanlığına M. Kemal seçildi.
Her türlü müdahale ve işgal karşısında ülkenin topluca savunulması kabul edildi.
İrade-i Milliye adıyla bir gazete çıkarılmasına karar verildi (Ankara’da da bu gazetenin yerini “Hâkimiyet-i Milliye” gazetesi almıştır).
Batı cephesi komutanlığına Ali Fuat Paşa atandı.
NOT: Sivas Temsil Heyeti, Batı cephesi komutanlığına Ali Fuat Paşa’yı atayarak yürütme gücünü kullanmış, hükümet gibi hareket etmiş.
Önemi
• Ulusal güçler (milli cemiyetler) birleştirildi, ülke tek elden yönetildi.
• Her yönüyle milli bir kongredir.
• Bağımsızlık yolunda atılan en önemli adımdır.
• Misak-ı Milli’nin temelleri kabul edildi.
• Sivas Kongresi, Erzurum Kongresi gibi ihtilalci bir karakter taşır.
• “Cumhuriyet” idaresinin temelleri ortaya konuldu.
NOT: İtilaf Devletleri Erzurum ve Sivas Kongrelerine karşı önlem almamış, çünkü her iki kongreyi de ciddiye almamıştır.
NOT: M. Kemal kongreden sonra İstanbul Hükümeti ile her türlü ilişkiyi kesti. Bundan sonra Damat Ferit Paşa istifa etti ve yerine Ali Rıza Paşa Hükümeti getirildi.
NOT: Damat Ferit Hükümeti’nin düşürülmesi, Anadolu hareketinin İstanbul Hükümeti’ne karşı kazandığı ilk zaferdir.
