Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919)
Genelge Koşulları:
Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir (AMAÇ).
İstanbul’daki hükümet üzerine düşen görev ve sorumlulukları yerine getirememektedir (GEREKÇE).
Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır (YÖNTEM).
Her türlü etki ve denetimden kurtulmuş ulusal bir kurulun varlığı gereklidir (Temsil Heyeti).
Anadolu’nun her yönden en güvenilir yeri olan Sivas’ta milli bir kongre toplanacaktır.
Bu kongreye katılmak üzere her bölgeden halkın güvenini kazanmış üç delegenin hemen yola çıkarılması gerekmektedir.
Katılacak delegeler; Müdafaa-i Hukuk, Redd-i İlhak Cemiyetleri ve Belediyeler tarafından seçilecektir.
Herhangi bir kötü duruma karşı bu durum milli bir sır halinde tutulmalı, delegeler gerekirse kimliklerini gizleyerek seyahat etmelidirler.
Askeri birlikler ve milli güçler hiçbir şekilde dağıtılmayacaktır (Mondros’a ilk açık tepki).
Önemi:
• Kurtuluş Savaşı’mızın amacı, gerekçesi ve yöntemi açıklanmıştır.
• Kurtuluş Savaşı’nın resmen ilanıdır. Anadolu ayaklanmasının eylemli olarak başladığını duyurmuştur.
• Milli egemenlik ve bağımsızlık yolundaki ilk adımdır, yani ilk belgedir.
• İstanbul Hükümetinin Anadolu’ya egemen değil, bağlı olmak zorunda olduğu fikri benimsendi ve İstanbul Hükümeti yok sayıldı.
• Milli irade esasına dayalı hükümet fikrinin ilk dayanağıdır.
• İtilaf Devletleri ve İstanbul Hükümetine bir uyarı niteliği taşımaktadır.
• İç ve dış düşmanlara karşı (emperyalist devletler) bir ayaklanma çağrısıdır.
• Sivas’ta ulusal bir kongrenin toplanması kararlaştırılmıştır.
NOT: Amasya Genelgesi’nden sonra 7–8 Temmuz gecesi M. Kemal görevden alındı. M. Kemal de askerlik görevinden istifa etti.
