Sosyal Bilgiler
8. SINIF SOSYAL BİLGİLER PAYLAŞIMLARI => Ders Notları => 1.Dönem => Konuyu başlatan: velikz - Ocak 15, 2021, 08:27:19 ÖS
-
Cumhuriyetçilik
“Bugünkü hükümetimiz, devlet örgütümüz doğrudan doğruya milletin kendiliğinden yaptığı bir devlet örgütü ve hükümettir ki, onun ismi cumhuriyettir... Hükümet millet ve millet hükümettir. Artık hükümet ve hükümet mensupları, kendilerinin milletten ayrı olmadıklarını ve milletin efendi olduğunu tamamen anlamışlardır.”
* Gazi, cumhuriyeti nasıl tanımlıyor? Cumhuriyet yönetimi ile hangi yönetimi karşılaştırıyor?
Halkın kendi kendini yönetmesi, milli egemenlik, ülkeyi yönetenlerin milletin temsilcileri olduğunu vurguluyor, padişahlık-saltanat yönetimi ile karşılaştırıyor.
Cumhuriyet halkın kendi kendisini yönetmesidir. Cumhuriyet yönetiminde egemenlik bir kişiye veya zümreye değil, millete aittir. Vatandaşlar, seçme ve seçilme hakkına sahiptir.
Cumhuriyetçilik, devletin cumhuriyetle yönetilmesini öngören bir ilkedir. Cumhuriyeti benimsemeyi ve onun en iyi yönetim biçimi olduğuna inanmayı ifade eden bu ilke cumhuriyetin korunması ve yüceltilmesini amaçlar.
Gazi, demokrasinin en güzel uygulandığı rejim olarak cumhuriyeti görmüştür. Cumhuriyet rejimi içerisinde aşama aşama demokrasiye geçilmesini düşünmüştür. Bu aşamalar nelerdir?
TBMM’nin açılması,
1921 Anayasası’nın (Teşkilat-ı Esasiye Kanunu) kabulü,
Saltanatın kaldırılması,
Cumhuriyetin ilanı,
Halifeliğin kadırılması,
Çok partili demokrasiye geçiş denemeleri,
Kadınlara da seçme-seçilme hakkının tanınması,
Erkan-ı Harbiye Vekâlet’inin kaldırılması
Gazi’ye göre Cumhuriyetin varlığı korunmasına bağlıdır. Bu görevi Türk gençliğine vermiştir.“ Cumhuriyeti biz kurduk, onu yükseltecek ve devam ettirecek olan sizsiniz.”
Cumhuriyet yönetimi, vatandaşları sahip olmadıkları pek çok hak ve özgürlüğe kavuşturdu.
Öncelikle ülkemizin bir hanedan tarafından yönetimine son veren, egemenliği millete verdi. Toplumdaki tüm ayrıcalıklar kalktı, bireyler arasında her alanda eşitlik (özellikle kadın-erkek eşitliği) gerçekleşti. Vatandaşlar özgürce fikirlerini söyleyebilme imkânı edindiler.
Gelişmemize engel olan unsurlar, cumhuriyet ile kaldırıldı. Cumhuriyet yönetimi, ülkemizin çağdaşlaşması için gereken ortamın oluşmasını sağlamıştır.. Ülke büyük bir ilerleme yoluna girdi.
Cumhuriyet, diğer Atatürk ilke ve inkılâplarının gerçekleşebileceği uygun ortamı hazırlamıştır. Cumhuriyet; bir kişi, zümre ya da sınıfın yararını değil toplumun yararını gözetir; kanun önünde eşitliği gözetir, bu açıdan halkçılık ilkesi ile birbirini tamamlar.
Cumhuriyet yönetimi, ancak toplumun millet bilincine ulaşması ile mümkün olduğundan milliyetçidir. halk-millet egemenliğine dayandığı için halkçı ve milliyetçidir. Aklı ve bilimi esas aldığı için laik bir düzendir. Her alanda çağdaşlaşmayı esas aldığı için inkılapçıdır. Bireyler, vatandaş haline gelmiştir.