G-SİVAS KONGRESİ
(4-11 EYLÜL 1919)
Bütünlük ve bağımsızlığı korumak için nasıl bir politika izleneceğinin saptanması; saptanan politi-kanın bütünü kapsayacak şekilde tüm milletçe uy-gulanması amaçlanmıştır.
Kongrenin Karşılaştığı Sorunlar:
1-İstanbul hükümeti ve işgal güçlerinin engellemesi sonucunda kongreye beklenildiği kadar üye katıla-madı (38 kişi katıldı.)
2-Elazığ valisi Ali Galip’in kongreyi basacağı şayi-ası yayıldı ( Ali Galip Sivas’taki askeri birlikten çekindiği için kongreyi basamadı)
3-Fransızların Sivas’ı işgal edeceği haberleri ya-yıldı. ( Mustafa Kemal böyle bir şeyin mümkün olmayacağını belirtti.)
4-İlk anda Mustafa Kemal kongreye başkan seçil-mek istenmediyse de; uzun tartışmalar sonucunda Mustafa Kemal kongreye başkan seçildi.
5- Delegelerin büyük bir çoğunluğu ABD manda¬sını savundu. Fakat Mustafa Kemal, ABD mandası¬nın Türk milleti için uygun olmadığını delegelere anlatıp kabul ettirince; ABD mandası da kesin ola-rak reddedildi.( ABD Doğu Anadolu’da bir Ermeni devletinin kurulmasını istiyor; Osmanlı ülkesinin parçalanmasını öngörüyor; Türkiye’nin mandaterli¬ğini ise istemiyordu.)
6-İstanbul Hükümeti Mustafa Kemal ve kongreye katılanlar için tutuklama kararı çıkardı.
Açıklama:Erzurum Kongresinin kararları Sivas Kongre¬sinin birinci maddesi olarak kabul edildiği için Sivas Kongresi Erzu¬rum Kongresine göre daha kısa sürmüştür.
Alınan Kararlar:
1-Osmanlı hükümeti bir dış baskı karşısında vata-nın her hangi parçasını terk ve ihmal etmek zorunda kalırsa; halife ve saltanatın, vatan ve milletin ko¬runmasını sağlayacak her türlü tedbir alınmıştır.
2-İtilaf devletlerinden haklarımıza saygı gösteren haklı ve adaletli bir karara varmalarını bekleriz
3-Milli cemiyetler Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti altında toplanmıştır.
Açıklama:
1-Birlik sağlanmıştır.
2-Cemiyetler bölgesel olmaktan çıkarak ulusallaş-mıştır.
3-Kuva-yı milliye için komuta birliği sağlanmıştır.
4-Kurtuluş Savaşının tek elden yönetilmesi ko-laylaşmıştır.
4-Mustafa Kemal başkanlığında tüm yurdu temsil edecek şekilde 15 kişiden oluşan temsil heyeti ku-ruldu.
5-Ali Fuat Cebesoy batı cephesi kuva-yı milliye komutanlığına tayin edildi.
Açıklama:
1-Heyet-i Temsiliye ilk defa hükümet gibi yürütme yetkisi kullandı.
2-Batı cephesinin oluşturulması için ilk adım atıldı
6-İrade-i Milliye Gazetesinin çıkarılmasına karar verildi.
7-Damat Ferit Paşa hükümetinin iş başından uzak-laştırılmasına kadar İstanbul ile ilişkilerin kesildiği bildirildi.
Açıklama:
1-Bu karardan yaklaşık yirmi gün sonra Damat Ferit Paşa hükü¬meti istifa ederek yerine Ali Rıza Paşa hükümeti geldi. Bu durum Sivas Kongresinin olumlu bir sonucudur ve Milli Müca¬delecilerin İs-tanbul karşısında güçlendiğini gösterir.
Kongrenin Önemi:
1-Kongreler dönemi kapandı
2-Misak-ı Milli esasları belirlendi
3-Heyet-i Temsiliye bütün vatanı temsil eder hale geldi
4-Milli birlik ve beraberlik büyük oranda sağlandı
5-Ulusal örgütlenme tüm vatanı kapsadı
6-Gücünü halktan alan yeni bir otorite ortaya çıktı
7-Mustafa Kemal lider olarak benimsendi
8-Erzurum Kongresi kararları ulusallaştı
9-Mondros Mütarekesi reddedildi
10-Sivas Kongresi milleti temsil eden tek kurul ol-du
11-Tam bağımsızlık ve milli egemenlik ilkeleri temel prensip olarak kabul edildi
12-Mandacılık kesin olarak reddedildi
13-Kuva-yı Milliye cepheleri arasında kumanda bir¬liği sağlandı
Açıklamalar:
1-Erzurum Kongresi; Doğu Bölgesinin, Osmanlı tarafından terk edilmek istenen yerinde geçici bir yönetim kurulacağından bahsederken; Sivas Kong-resi bu kararı bütün yurdu kapsayacak şekilde aldı.
2-Mustafa Kemal ve arkadaşları 1 Mayıs 1919’da idama mah¬kum edildi
3-İzinsiz toplanmasından; hakkında tutuklama ka-rarı olan Mustafa Kemal’i kendisine başkan seçti¬ğinden ve aldığı karar¬lardan dolayı Sivas Kongresi de ihtilalcidir.
maltepe dershanesi
