Misak-ı Milli’ye Karşı Tepkiler ve
İstanbul’un İşgali
İtilaf devletleri ve İstanbul Hükümeti Mebusan Meclisine baskı yaparak bu kararların iptal edilmesini istemiş fakat başaramamışlardır.İtilaf Devletlerinin aşırıya kaçan istekleri karşısında bunalan Ali Rıza Paşa Kabinesi istifa etmek zorunda kalmış yeni kabine Salih paşa tarafından kurulmuştur.İtilaf devletleri baskılarını daha da artırarak 16 Mart 1920’de İstanbul’u resmen işgal etmiş ve bir çok aydını tutuklamışlardır.İstanbul’un resmen işgal edilmesi şehirde yaşayan azınlıkların bir kısmının yasa dışı hareket etmelerine neden olmuş ve Müslümanlara karşı hakaret ve yağmalamalar başlamıştır.Bir çok Türk subayı ağır hakaretlere uğramış ve tutuklanmıştır.Bunlarla Meclis’i sindiremeyeceğini anlayan İtilaf orduları 18 Mart 1920’de Mebusan Meclisi’ni kuşatarak çok sayıda millet vekilini tutuklamış ve meclisi silah zoruyla kapatmışlardır
İtilaf devletleri İstanbul’un işgalinin Anadolu’da çok büyük ayaklanmaya neden olmasını önlemek amacıyla şu bildiriyi yayınlamışlardır:
• İşgal geçicidir.
• İtilaf Devletlerinin amacı Saltanat makamının etkisini kırmak değil,aksine Osmanlı topraklarında daha da etkili hale gelmesini sağlamaktır.
• Anadolu’da bir isyan çıktığında veya katliam yapıldığında İstanbul Türklerden alınacaktır.
• Herkes saltanat makamı olan İstanbul’un emirlerine uymalıdır.
Mustafa Kemal Paşa’nın İstanbul’un İşgaline Karşı Tepkisi
İstanbul’un işgal edilerek Mebusan meclisinin silah zoruyla kapatılması,Mustafa Kemal Paşa’nın meclisin İstanbul dışında güvenli bir yerde açılması gerektiği fikrini haklı çıkarmıştır.
Bu işgal ulusal iradeyi çiğnemek anlamına gelmektedir.Bu nedenle Mustafa Kemal Paşa Milli iradenin Ankara’da harekete geçmesini sağlamak amacıyla çalışmalara başlamıştır.İstanbul’un resmen işgal edilmesi Mustafa kemal Paşa’yı bir kez daha haklı çıkarmış ve Milli direnişi Padişah adına da yürüttüğünü söyleyebilmesine olanak sağlamıştır.
İşgale Karşı Mustafa kemal paşa Şunları Gerçekleştirmiştir:
• İtilaf Devletleri temsilcilerine protesto telgrafları çekerek işgalin haksız gerekçelere dayandığını belirtmiştir.Böylece yapılan işgale karşı halkın sahipsiz olmadığı,halk adına kendisinin her türlü hakkı savunmaya hazır olduğu mesajını vermiştir.
• Mebusan Meclisi üyelerine çağrıda bulunarak tutuklanmamış olan milletvekillerinin Ankara’da açılacak olan yeni meclise katılmalarını istemiştir.Ayrıca yurt genelinde yeniden seçimler yapılarak Ankara’da her türlü tehlikeden uzak bir meclisin açılması çağrısında bulunmuştur.
• İstanbul’da İtilaf Devletleri tarafından hakaretler edilerek suçsuz yere tutuklanan subaylara karşılık,Anadolu’daki İtilaf Devletleri subaylarının tutuklanmasını istemiştir.
• Gelirleri İstanbul’a gidecek olan kurumların bu gelirlerini dondurmalarını istemiştir.Böylece halktan toplanan vergilerin itilaf devletleri tarafından kullanılmasının önüne geçilmesini amaçlamıştır.
• Ankara’yla bağlantısı olan Geyve ve Ulukışla demiryollarını tahrip ettirmiştir.Böylece Ankara’ya yönelik ani bir işgal girişiminde bu yolların kullanılması önlenmiştir.
Bütün bunlar dikkate alındığında İstanbul’un işgal edilmesinin ve Mebusan meclisinin kapatılmasının ulusal direnişi daha da kararlı hale getirdiği,Mustafa Kemal Paşa’yı tek kurtuluş çaresi olarak ortaya çıkardığı ve TBMM’nin açılmasını hızlandırdığı görülür.
İstanbul’un işgali nedeniyle halkın İstanbul Hükümetine olan güveni kalmamış kurtuluş için tek çarenin ulusal direnişi desteklemek olduğum açıkça görülmüştür.Bu zamana kadar Anadolu’daki direnişe uzak kalan bir çok aydın ve komutan Anadolu’daki direnişe katılmıştır.Böylece direnişin gücü de artmıştır.
