1. İslam öncesi Türk devletlerinde yöneticilere, danışmanlık yapan kişilere ne ad verilirdi?
A) Kenetçi
B) Kurgan
C) Tarkan
D) Bitikçi
E) Toy
Eski Türk devletlerinde yöneticilere gerek idari konularda gerekse askeri ve sosyal konularda danışmanlık görevinde bulunan memurlar mevcuttu. Bu kişiler ilmî açıdan dönemin ileri gelen kişilerinden seçilirdi. Bu kişilere kenetçi adı verilirdi. Kurgan: Mezar-türbe. Tarkan: Askeri işleri yöneten komutan. Bitikçi: Yazışma ve dış ilişkilerle iigilenir.
(Cevap A)
3.
Osmanlı devletinde padişahlar bir karar verirken veya kanun koyarken, şeyhülislamdan yaptıkları bu işin din açısıdan sakıncası olmadığına daîr fetva alırlardı. Yapılan işlerin dine aykırı olmaması gerekirdi.
Buna karşılık Eski Türk devletlerinde hakanlar yaptıkları işlerin hangi hukukî dayanağa temellendirilmesine dikkat ederlerdi?
A)Yuğ D) Töre
B) Apa C) Yorgan E) Kurgan
Eski Türk devletlerinde yöneticiler töreye göre
hareket ederlerdi. Yapacakları iş töreye aykırı ise
bunuyapmazlardı.
Apa - yorgan: Devlet işleriyle uğraşan bir çeşit devlet
memuru.
Yuğ: Ölü gömme törenlerine verilen addır.
(Cevap D)
Türk edebiyatının ve tarihinin bilinen en eski yazılı belgeleri aşağıdakilerden hangisidir?
RGIS A) Yenisey Kitabeleri
ıu
Û B) Orhun Kitabeleri
co
ifi
o. C) Türeyiş Kitabeleri
D) Manas Destanı
13 E) Göç Destanı
YEDİI 9* ÎZĞMs
Yenisey Kitabeleri VI. yy.da yazılmıştır. Orhun Kitabeleri ise VIII. yy.da yazılmıştır.
(Cevap A)
B) Tekin E)Şad
2. Eski Türk devletlerinde, Osmanlı devletindeki defterdarların görevini yerine getiren devlet görevlilerine ne denirdi?
C)Kam
A) Tarkan D) Todun
Osmanlı devletinde devletin gelir ve giderleriyle
ilgilenen divan görevlilerine defterdar denirdi. Eski
Türk devletlerinde de gelir-gider işleri ve vergi işlerine
bakan görevliye Todun (tudun) denirdi.
Kam: Din adamlarına denir.
Şad: Hükümdar çoçuklarına ve vezirlere verilen isim
Teğin: Prens, şehzade anlamlarına gelir.
(Cevap B)
Eski Türk devletlerine bakıldığında devlet yönetimiyle alakalı aşağıdaki düşüncelerden hangisi yanlıştır?
A) Ülke toprakları padişahın malıdır.
B) Ülke toprakları ordunun ortak malıdır.
C) Ülke toprakları hükümdar ve ailesinin ortak
malıdır.
D) Ülke toprakları padişahın en büyük çocuğunun
malıdır.
E) Ülke toprakları halkın malıdır.
Eski Türklerde "Ülke toprakları hükümdar ve ailesinin ortak malıdır." anlayışı hakimdir.
(Cevap C)
54-
-GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGISİ-
6.
Hakkında bilgi sahibi olduğumuz ilk Türk devleti aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kutluk
B) Uygurlar
C) Avrupa Hun Devleti
D) Göktürk
E) Asya Hun Devleti
Asya Hun Devleti (M.Ö. 1000) Avrupa Hun Devleti (375-496) Göktürk (552-630) Kutluk (682-745) Uygurlar (745-840)
9. -745 yılında Doğu Türkistan'a yerleşerek devletlerini kurdular.
-Mimari, tarım ve ticari alanlarda gelişmeler göstermişlerdir.
-Yerleşik hayata geçen ilk Türk devletidir.
Yukarıda hakkında bilgi verilen devlet aşağıdakilerden hangisidir?
A) Uyguriar
B) Göktürkler
C) Kutluklar
D) Asya Hun
E) Kırgızlar
(Cevap E)
7. Türk tarihine bakıldığında birçok Türk devleti kısa bir dönem sonra ikiye bölünerek zayıflamışlar ve başka devletler tarafından yıkılmışlardır.
Türk devletlerinin böyle kısa bir sürede yıkılmalarına sebep olan ana unsur aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ülke ordusunun zayıf olması
B) Çin Baskılarının artması
C) Devlet işlerine Hatunların karışması
D) "Ülke hükümdar ve ailesinin ortak malıdır"
anlayışı
E) Türkierin savaşçı özelliklerinin olması
Ülkenin hükümdar ve ailesinin ortak malı olması, hükümdar çocukları arasında taht kavgalarına sebep olmuştur. Bu taht kavgaları neticesinde Türk devletleri kısa sürede yıkılmışlardır.
(Cevap D)
8. Aşağıdaki kavram ve karşılıklarından yanlış olan hangisidir?
A) Tuğ = Sancak
B) Otağ = Hükümdar Çadırı
C) Toy = Meclis
D) İdikut = Katip
E) Teğin = Şehzade
Türk tarihinde yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti Uygurlardır. Yerleşik hayata geçişle birlikte mimari ve tarım alanlarında çok büyük gelişmeler katetmişierdir.
(Cevap A)
10. I. Roma imparatorluğu ikiye ayrıldı.
II. Orta çağın başlangıcı olmuştur.
III. Feodalite rejimi ortaya çıktı.
IV. Rönesans hareketi başladı.
V. Sömürge imparatorlukları kuruldu.
Yukarıdakilerden hangileri kavimler göçünün sonuçlarından degildir?
A) l-ll
B) ll-lll
C) l-lll
D) l-ll-lll
E) IV-V
ÇÖZVM:
Rönesans hareketi İstanbul'un fethinin sonuçlarıdır. Sömürge imparatorluklarının kurulması ise coğrafi keşiflerin sonucudur.
(Cevap E)
idikut, Eski Türk devletlerinde hükümdara verilen ünvanlardan bir tanesidir.
(Cevap D)
-TARIH-
55
ÇDZUMLU KONU KAVRAMA TESTİ
1. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde, Uygurlar'a kadar gelen dönemde, mimari eserlere pek rastlanmamaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet'ten önceki Türk devletlerinde mimari eserlerin gelişmemesinin temel nedenidir?
A) Hayvancılıkta ilerlemeleri
B) Gök-tanrı dinini benimsenıeleri
C) Mimarinin yasak olması
D) Sürekli savaş yapmaları
E) Göçebe hayat yaşamaları
2. Göktürk alfabesi ile yazılmıştır. Türk dili ve edebiyatının ilk önemli yazılı metinleridir. Türk tarihinin önemli Türkçe belgeleridir.
Hakkında bilgi verilen eser aşagıdakilerden hangisidir?
A) Karabalgasun Yazıtları
B) Orhun Kitabeleri
C) Göç Destanı
D) Yenisey Kitabeleri
E) Manas Destanı
3. I. Toy
II. Toygun
III. Kam
Yukarıdakilerden hangisi İslamiyet'ten önce kurulan Türk devletlerinde din adamlarına verilen ad değildir?
02
A) B) C) D)
a co co
5. I. Mimari ve şehirleşmede ileriemesı
II. Tarım ve ticaret alanında gelişmesi
III. Ötüken ve çevresinde kurulmaları
Uygurlar hakkında yukarıda verilen bilgilerden hangileri onların yerleşik hayata geçtiklerine kanıt olarak gösterilebilir?
A) Yalnız! D) I ve II
C) Yalnız III
B) Yalnız II E)lvelll
Türkfer, ölen kimse için kurgan denilen mezarlar kazar, ölüleri eşyaları ile birlikte gömerlerdi. Bu durum aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?
A) Göktanrı inancının olmasıyla
B) Eşyalara büyük önem vermeleriyle
C) Mani dinini kabul etmeleriyle
D) Göçebe hayatı yaşamalarıyla
E) Öldükten sonra dirilme inancının olmasıyla
I. ilk Çağ'ın sonu Orta Çağ'ın başlangıcı kabul
edilmiştir.
II. Roma imparatorluğu ikiye ayrılmıştır.
III. Avrupa'da derebeylik rejiminin kurulmasına
neden olmuştur.
Yukarıda verilen gelişmeler hangi olayın sonucudur?
Haçlı seferleri İstanbul'un fethi Kavimler göçü Coğrafi keşifler I. Dünya Savaşı
B) Yalnız D) I ve II
destanlardan hangisi
4.
A) Yalnız I C) II ve III
E) Ivelll
Aşağıda verilen Göktürkler'e aittir?
A) Manas Destanı
B) Türeyiş Destanı
C) Ergenekon Destanı
D) Oğuz Kağan Destanı
E) Göç Destanı
İslamiyet'ten önceki Türk toplumlarında sanat eserleri çoğunlukla deri, ahşap ve metal işçiliğine dayalı olan taşınabilir eserlerdi. Halı kilim dokumacılığı ve çadır sanatı yaygındı. Uygurlarda ise mabetler, saraylar yapılmış mimari ve süslemecilik gelişme göstermişti.
Türklerde sanatta görülen bu gelişme, aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?
A) Komşu devletlerle ilişkinin geliştiğinin
B) Ticaret anlayışının gelişmesinin
C) Göçebe hayattan yerleşik hayata geçildiğinin
D) Askerliğin gelişme göstermesinin
E) Ülke sınırlarının genişlediğinin
56-
-GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGISI-
9. Tarihte Türk topluluklarını ilk defa bir bayrak altında toplayan devlet aşağıdakilerden hangisidir?
A) Uygurlar
B) Göktürkler
C) Asya Hun Devleti
D) Avrupa Hun Devleti
E) Seiçuklular
13. İslamiyet'ten önceki Türk toplumlarında Türkler arasında hakimiyet yetkisinin hükümdarlara tanrı tarafından verildiğine inanılırdı. Hakimiyetin bir soyda, hükümdar ailesinin bir üyesinde Tanrı tarafından tayin edildiği kabul edilirdi.
Yukarıda verilen bilgilere göre Türk topluluklarındaki bu inanışa verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
A) Toy D) İl
B) Kut E) Töre
C) Budun
10. İslamiyet'ten önceki Türk Devletleri'nde devlet toprakları hükümdar ailesinin ortak malı kabul edilirdi. Bu durumun;
I. Devlet topraklarını bölüşme uğruna taht
kavgalarının başlamasına
II. Merkezi otoritenin zayıflamasına
III. Türk devletlerinin kısa sürede yıkılmasına.
Sonuçlarından hangilerine ortam hazırladığı söylenebilir?
14. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde siyasi örgütlenmenin en üst kademesi, aşağıdakilerden hangisidir?
A)Boy D)İI
C)Toy
B) Bodun E) Oğuş
B) Yalnız II D) I ve III
A) Yalnız C) I ve II E) I, II ve
11.
Aşağıda verilen bilgilerden hangisi Uygurlar için söylenebilir?
A) Avrupa'dadevletkurmuşlardır.
B) Orduyu onluk sisteme göre ilk kez
düzenlemişlerdir.
C) Siyasi varlıklarına Göktürkler son vermiştir.
D) Orhun Kitabeleri Uygurlar'dan kalma ilk yazılı
Türk belgeleridir.
E) Moğollar döneminde kültürel etkinlikleri olmuştur.
12. I. Askerlik
II. Halıcılık
III. Tarıım
IV. Mimari
Uygurlar, Orta Asya'da kurulan diğer Türk devletlerine göre yukarıdaki alanların hangilerinde daha başarılı olmuşlardır?
A) I ve II C) III ve IV E) I ve IV
B) II ve III
D)l, II, III ve IV
2: o >-m
'a
UJ
15. Aşağıdakilerden hangisi Avrupa'ya göç eden Türk toplulukları arasında ver almaz?
B) Kıpçaklar D) Kırgızlar
A) Avarlar C) Oğuzlar E) Hunlar
16. İslamiyeti kabul eden ilk Türk topluluğudur. İlk Müslüman Türk Devleti olan Karahanlılar Devleti'nin kurulmasında etkili olmuşlardır.
Yukarıda haklarında bilgi verilen Türk topluluğu hangisidir?
B) Karluklar D) Avarlar
A) Göktürkler C) Hazarlar E) Türgişler
17. İslamiyet'ten önce Türk devletleri arasında yer alan Türkistan bölgesinde yaşarken Göktürklerin Çin egemenliğine girmesiyle bağımsız olan ve Müslümanların Orta Asya'ya hakim olmasına engel olan devlet aşağıdakilerden hangisidir?
B) Türgişler D) Oğuzlar
A) Avarlar C) Karluklar E) Sibirler
-TARİH-
57
18. İslamiyet öncesi Türk devletlerinden hangisi askeri ve siyasi başarılarından çok kültürel alandaki başarıları ile tanınmışlardır?
B) Türgişler D) Avarlar
A) Göktürkler C) Uygurlar E) Bulgarlar
23. İslamiyet öncesi Türk Devletlerinin kısa sürede yıkılmasında aşağıdakilerden hangisi daha etkili olmuştur?
A) Çin'in baskıları
B) Kardeşler arasındaki mücadeleler
C) Askeri teşkilatın zayıf olması
D) Diğer devletterle olan mücadeleler
E) Ekonominin güçsüz olması
19. Aşağıda İslamiyet öncesi Türk devletlerine ait devlet ve destan eşleştirmesi yapılmıştır. 6u eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A) Göktürkler - Ergenekon Destanı
B) Uygurlar - Manas Destanı
C) İskitler-Şu Destanı
D) Hunlar - Oğuz Kağan Destanı
E) Sakalar - Alp Er Tunga Destanı
20. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde ilk devlet ve ordu örgütü, aşağıdaki hükümdarlardan hangisi tarafından kurulmuştur?
24. Aşağıdakilerden hangisi Çinlilerin entrikaları, bağımsızlığın önemi, Tiirk Devletleri'nin parçalanmasında etkili olan faktörler ve geleceğe yönelik öğütleri konu alan ve Göktürkler dönemine ait olan eserdir?
A) Manas Destanı
B) Kutadgu Bilig
C) Orhun Yazıtları
D) Karabalgasun Yazıtları
E) Yenisey Yazıtları
B) MeteHan D) Kutluk
A) Teoman C) Balamir E) Bilge Kağan
21. İslamiyet öncesi Türk devletleri ile Çin arasında yaşanan mücadelelerin temelinde yatan sebep aşağıdaki alanlardan hangisidir?
A) Din B) Ekonomik
C) Kültürel D) Hukuki
E) İdari
22.
İslamiyet öncesi Türk Devletlerinde hükümdarlar devleti yönetmenin kutsal bir görev olduğuna ve bu görevi gök tanrı tarafından kendilerine verildiğinde inanırlardı. Buna rağmen hükümdarların yetkileri sınırsız değildi.
Aşağıdakilerden hangisinin hükümdarın yetkilerini kısıtlayan en önemli unsur olduğu söylenebilir?
B)Kut E)Boy
C)İI
A) Ordu D) Töre
o tr
UJ
w w a.
Q
25. Aşağıdaki terimlerden hangisi İslamiyet öncesi Türk Devletleri ile ilgili bir terim değildir?
A) Kağan
B) Cizye
C) Kurultay
D) Şaman
E) Töre
ÇÖZÜMLER
1. Türkler göçebe bir hayat tarzını benimsemişlerdir.
Büyük hayvan sürülerinin peşinde yaylak ve kışlaklar
arasında göçebe bir hayat sürüyorlardı bu yüzden
mimari gelişmemiştir. Türkler, ilk kez Uygurlar'la
birlikte yerleşik hayata geçmeye başlamışlardır. Bu
yüzden Uygurlar'da mimari gelişmiştir.
(Cevap E)
2. Soru kökünde verilen bilgiler Orhun Kitabeleri'nin
özellikleri arasındadır. Orhun Kitabesi Göktürk
alfabesi ile yazılmıştır. Türk Dili ve edebiyatının ilk
önemli yazılı metinleridir. Kitabeler aynı zamanda
İslamiyet öncesi Türk tarihinin önemli Türkçe
belgeleridir. Vezir Tonyokuk (727), Kül Tigin (732) ve
Bilge Kağan (735) adına dikilen kitabelerin son ikisi
Yolluğ Tigin tarafından yazılmıştır.
(Cevap B)
58-
-GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-
3. İslamiyet'ten önce kurulan Türk devletlerinde din
adamları ayrı bir sınıf olmayıp bunlara Şaman, Kam,
Baskı adiarı verilirdi.
Toy -> Siyasi, ekonomik, kültürel işlerin görüşülüp karara bağlandığı meclistir. Toygun -» Toy ve Kurultaya katılma hakkına sahip olanlara verilen addır.
(Cevap D)
4. Verilen destanlardan Ergenekon Destanı Göktürklere
aittir.
Manas Destanı -> Kırgızlar'a Türeyiş ve Göç Destanı -> Uygurlar'a Oğuz Kağan Destanı -> Hunlar'a aittir.
(Cevap C)
5. Verilen bilgilerden I ve II Uygurların yerleşik hayata
geçtiklerine kanıt olarak gösterilebilir.
(Cevap D)
6. İslamiyet'ten önceki Türk toplumlarında öldükten
sonra dirilme inancının olmasmdan dolayı ölüleri
günlük hayatta kullandıkları eşyalarıyla birlikte
gömerlerdi.
(CevapE)
7. Verilen gelişmeler Kavimler Göçü'nün sonuçları
arasındayeralır.
Kavimler Göçü: Büyük Hun Devleti'nin dağılmasından sonra batıya yönelen Türkler IV. yüzyılda Hazar Deniz'i ile Aral Gölü arasındaki bölgede yaşamışlar M.S. 375 tarihinde Volga nehrini geçerek bir göç hareketi başlatmışlardır. Hunlar'ın önünde duramayan German Kavimleri batıya doğru göç etmişlerdir. Hunlar'ın neden olduğu bu harekete Kavimler Göçü adı verilir. Kavimler göçünün sonuçları;
- Roma İmparatorluğu Doğu ve Batı Roma
İmparatorlukları olarak ikiye ayrıldı.
- Avrupa'da feodalite rejiminin oluşmasında etkili
oldu.
- Kilise, papalık ve skolastik düşünce güç kazandı.
- Kavimler Göçü ilk Çağın sonu, Orta Çağın
başlangıcı kabul edilir,
(Cevap C)
8. Türkler göçebe hayatı yaşadıkları için sanat eserleri,
deri, ahşap, metal işçiliğine dayalı taşınabilir eserlerdir. Uygurlar Dönemi'nde büyük çapta yerleşik hayata geçildiği için bunun sonucu olarak mabetler, saraylar, mimari ve süslemecilik göze çarpar.
(Cevap C)
9. Asya Hun Devleti, Türkier'i bir bayrak altında
toplayarak Orta Asya'da Türk birliğini ilk kez
sağlamıştır.
(Cevap C)
10. Türk devletlerinde ülke toprakiarı hükümdar ailesinın
ortak malı olarak kabul edilirdi. Bundan dolayı,
- Kağan ölünce çocukları bu geleneğe uyarak devlet
topraklarını bölüşme uğruna taht kavgaları
yaşanmıştır,
- iç mücadeleler Türk devletinin zayıflamasına ve dış
müdahalelere ortam hazırlamıştır. Türk devletleri kısa
sürede yıkılmıştır.
(Cevap E)
11. E seçeneği doğrudur. Uygurlar XIII. yüzyılda
Moğolların egemenliğini kabul etmişlerdir. Bundan
sonra Moğollar Uygur Türklerini önemli görevlere
getirmişlerdir. Uygur yazısı moğollarında yazısı
olmuştur. Uygurlar diğer Türk toplulukları ile birlikte
Moğolların Türkleşmesinde önemli rol oynamışlardır.
Diğer seçeneklere baktığımızda,
A -> Uygurlar Orta Asya'da kurulmuştur. Başkentleri
Karabalgasundur.
B -> Türklerde ilk düzenli orduyu Asya Hun Devleti
döneminde Mete kurmuştur. Mete'nin bulduğu onlu
sistern günümüz modern orduiarının temeüni
oluşturmuşlardır.
C -> Uygurları Kırgızlar yıkmıştır.
D -» Orhun Kitabeleri Göktürkler dönemine aittir.
(Cevap E)
12. Verilen bilgilerden III ve IV doğrudur. Uygurların en
önemli özelliği yerleşik hayatı benimseyen ilk Türk
topluluğu olmalarıdır. Bu nedenle tarım, sanat ve
ticarette ilerlemişlerdir.
(Cevap C)
13. İslamiyet öncesi Türk toplumlarında hükümdarlara
devleti yönetme yetkisinin Gök Tanrı tarafından
verildiğine inanılırdı. Bu yetkiye "kut" denirdı. Bu
yüzden kanında kut olan herkesin devlet yönetiminde
hak sahibi olduğuna inanılırdı.
(Cevap B)
14. Siyasi örgütlenmenin en üst kademesini oluşturan
devlet islamiyet öncesi Türk devletlerinde "N"
kelimesl ile belirtilmiştir. Seçeneklerde verilen diğer
terimleri de incelediğimizde;
Boy -^ Aile ve soyların bir araya gelmesiyle oluşur.
Bodun -» Boylar birliğine verilen addır.
Toy -> Devlette siyasi, askeri ve ekonomik kararların
alındığı meclise verilen addır.
Oğuş -» Aile anlamına gelmektedir.
(Cevap D)
-TARIH-
59
15. Verilen devletlerden Kırgızlar Avrupa'ya göç
etmemiştir. IV - IX yüzyıllarda Yenisey bölgesinde
yaşayan Kırgızlar Göktürkler ve Uygurların idaresi
altında kaldılar. Uygur Devletini yıktılar ve Ötügen
bölgesinde kendi devletlerini kurdular.
Kıpçaklar: V - VII yüzyıllarda Asya'nın doğusunda yaşayan Kıpçaklar X. yüzyıl sonlarında Karahıtaylılar tarafından batıya göç ettirildiler. Doğu Avrupa'ya gelip Rus prenslikleriyle mücadele ettiler. Avarlar: IV. yüzyılda Orta Asya'da bir devlet kurdular. Bu devlet Göktürkler tarafından yıkılınca Bizans'la mücadele ettiler. Daha sonra Romanya ve Macaristan'a yerleşip Orta Avrupa'da güçlü bir imparatorluk kurdular.
Oğuzlar: X. ve XI. yüzyıllarda Hazar Denizi'nin doğusundan Seyhun Nehri'ne kadar uzanan bölgede yaşayan Oğuzlar Kıpçaklar, Hazarlar ve Karluklarla yaptıkları mücadeleyi kaybedince, bir kısmı Karadeniz'in kuzeyinden batıya gittiler. Oğur adını alan bu grup XI. yüzyılda Tuna Nehri'ni geçip Balkanlara ulaştı.
Hunlar: Asya Hun Devleti'nin parçalanmasından
sonra başsız kalan Hun topluluklarının bir kısmı IV.
yüzyılda Hazar Denizi ile Aral görü arasındaki
toprakları ele geçirdiler. Batıya doğru yürüyüşlerini "m
sürdürüp Volga nehrini geçtiler. Hunlar kısa zamanda §
idil (Volga) nehri ile Tuna nehri arasındaki topraklara o
sahip oldular. V. yüzyıl başlarında hakimiyet alanları g>
Macar ovasına kadar ulaştı. ^
(Cevap D). j
16. İslam dünyasına en yakın Türkler Karluklardı. 751 S
Talas savaşında Çinlilere karşı, Müslümanları
desteklemişler ve bundan sonra İslamiyet ilk defa
Karluklular arasında yayılmıştır. Orta Asya'da ilk Türk
İslam devleti olan Karahanlıların kurulmasında bu
Türk boyu, önemli rol oynamıştır.
(Cevap B)
17. Soruda verilen bilgilere baktığımızda bu devletin
Türgişler olduğunu görürüz. Türgişler Emeviler
döneminde Maveraünnehirde fetihlerde bulunan
İslâm ordularının karşılarına dikilerek Orta Asya'nın
Araplaşmasını önlediler.
(Cevap B)
18. Uygurlar şehirler kurarak yerleşik hayata geçmişler ve sanat, ticaret ve tarımla uğraşmışlardır. Uygurlar din değiştirerek savaşçılık özelliklerini kaybetmişlerdir. İslamiyet öncesi Türk devletleri arasında kültürel alanda başarıları ile tanınan devlettir.
(Cevap C)
19. Verilen seçenekler incelendiğinde B seçeneğinın
yanlış olduğu görülür. Manas Destanı Uygurlar
dönemine ait değil Kırgızlar dönemine aittir.
(Cevap B)
20. Mete Devri'nde, Türkler ilk defa bir bayrak altında
toplanmıştır. ilk Türk devlet teşkilâtlanması ve askeri
teşkilatlanma Mete Han tarafındarı yapılmıştır.
Mate'nin askeri alanda meydana getirdiği "On'lu
Sistem" teşkilatı. daha sonra kurulan Türk
devletlerince örnek alınmıştır.
(Cevap B)
21. Orta Asya Türk devletleriyle Çin arasında yaşanan
mücadelenin temeli ipek Yoluna sahip olma
mücadelesidir. İpek Yoiu, Çin'den istanbul'a kadar
uzanan çok önemli bir ticaret yoiudur. İpek Yolu'nun
ticari amaçlı olduğu düşünülürse mücadelenin
ekonomik olduğu anlaşılır.
(Cevap B)
22. İslamiyet öncesi Türk Devletieri'nde hükümdarın
yetkileri sınırsız değildi. Töre denilen ortak idari ve
hukuki düzene göre devlet yönetilirdi.
(Cevap D)
23. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde devlet toprakları
hükümdar ailesinin ortak malı olarak kabul edilirdi.
Kağan ölünce çocukları bu geleneğe uyarak devlet
topraklarının paylaşımı için taht kavgasına başlar ve
böylece devlet kısa sürede yıkılırdı.
(Cevap B)
24. Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk adlarına dikilen
Orhun Yazıtları'nda; Türklerin devlet anlayışı, devlet
görevlilerinin sorumlulukları ve vatan sevgisı gibi
konulara değinilmiştir. Ayrıca yazıtlarda Çinlilerin
entrikaları, bağımsızlığın önemi, Türk devletinin
parçalanmasında etkili olan faktörler ve geleceğe
yönelik öğütler yer almaktadır.
(Cevap C)
25. Verilen seçeneklerden B seçeneği İslamiyet öncesi
Türklerde kullanılan bir terim değildir.
Cizye -» Müslüman olmayan halktan askerlik
yapmamalarından dolayı alınan vergidir.
Kağan -> İslamiyet öncesi Türk devletlerinde
hükümdarlara verilen unvan
Kurultay -» İslamiyet öncesi Türk devletlerinde
yönetimle ilgili olarak askeri, siyasi, iktisadi ve kültürei
sorunların görüşülüp karara bağlandığı meclis.
Şaman —» Sihir ilmini bilenlere verilen ad.
Töre -» Türklerin âdet, gelenek ve görenaklerinden
oluşan yazısız hukukuna verilen ad. (Cevap
