Gönderen Konu: Sosyal bilgiler 4.sınıf cumhuriyete nasıl kavuştuk ders notu  (Okunma sayısı 19312 defa)

Çevrimdışı Sosyal Bilgiler1

  • Administrator
  • Usta Öğretmen
  • *****
  • İleti: 2921
  • Rep +712/-3
Sivas Kongresinden Sonraki Gelişmeler

   Mustafa Kemal her şeye rağmen kongrede alınan kararları İstanbul Hükümetine (Osmanlı Hükümeti) bildirmek istedi.
   Ancak Osmanlı Sadrazamı Damat Ferit Paşa’nın engellemesiyle karşılaşınca İstanbul ile Anadolu’nun ilişkisini kesti.
   Bunun üzerine Damat Ferit Paşa istif etmek zorunda kaldı.İş başına gelen Ali Rıza Paşa Hükümeti Temsil Heyeti ile anlaşmak zorunda kaldı.

AMASYA GÖRÜŞMELERİ
(20-22 EKİM 1919)

   Osmanlı Hükümeti Temsilcisi Salih Paşa ile Mustafa Kemal Amasya’da bir araya geldiler.Buna göre;

1)Osmanlı Hükümeti Temsil Heyetini tanıyacak.
2)Osmanlı Hükümeti Türk Milletinin bağımsızlığı ve koruması için çaba harcayacaktı.
3)Milli Meclis güvenilir bir yerde toplanacaktı.

ÖNEMİ:İstanbul Hükümeti Sivas ve Erzurum Kongresinde alınan kararları kabul etti.İstanbul Hükümeti Temsil Heyetinin varlığını kabul etti.(Amasya Genelgesi ile karıştırmayınız…)


   Mustafa Kemal 27 Aralık 1919 tarihinde Ankara’ya geldi.İstanbul’a gidecek milletvekilleri ile görüştü.
   Milletvekillerine mecliste yapacakları işleri anlattı.
   Ankara haberleşme ve ulaşım olanakları bakımından önemli bir merkezdi.
   Anadolu’daki cephelere de yakındı.Yani güvenli konumdaydı.

Mustafa Kemal’in Samsun’a Ayak Bastıktan Sonra Anadolu’da Gittiği Yerler

   Samsun………………19 Mayıs 1919 Mustafa Kemal’in Samsun’a Çıkışı
   Havza
   Amasya……………...22 Haziran 1919 Amasya Genelgesi
   Erzurum……………..23 Temmız-5 Ağustos  1919 Erzurum Kongresi
   Sivas…………………4-11 Eylül 1919 Sivas Kongresi
   Ankara………………27 Aralık 1919 Mustafa Kemal’in Ankara’ya gelişi.


MİSAK-I MİLLİ (ULUSAL YEMİN) VE
ÖNEMİ

•   Amasya Görüşmelerinden sonra İstanbul Hükümeti Temsil Heyetini tanımış ve Güveli bir yerde meclis toplanmasını kabul etmişti.
•   Ancak Osmanlı Hükümeti ve Padişah, meclisin İstanbul’da toplanmasına karar verdiler.
•   Osmanlı Mebusla (Milletvekili) Meclisi 12 Ocak 1920’de toplandı.
•   Mustafa Kemal’e bağlı milletvekilleri mecliste birgrup oluşturdular ve Mustafa Kemal’in kendine söylediklerini uyguladılar.
•   Buna göre bir bildiri hazırladılar ( 28 Ocak 1920)
•   Bu bildiriye MİSAK-I MİLLİ (ULUSAL YEMİN) adı verilir.

MİSAK-I MİLLİ KARARLARI

   Mondros Ateşkes Anlaşması sırasındaki vatan bir bütündür, bölünemez.
   Milli ve Ekonomik gelişmemizi engelleyen ayrıcalıklar kaldırılmalıdır.
   Yurdumuzdaki azınlık hakları, yabancı ülkelerdeki Türklere uygulanan haklar kadar olmalıdır.

ÖNEMİ:
   Türk vatanının sınırları çizildi.
   İşgallere karı çıkıldı.
   Misak-ı Milli kararları Kurtuluş Savaş’ımızın programı olmuştur.

   Misak-ı Milli kararları İtilaf Devletlerini kızdırdı.
   Milletvekillerini tutukladılar ve İstanbul’u işgal ettiler (16 Mart 1920)

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN AÇILMASI

    İstanbul’un işgali üzerine Mebuslar Meclisi kapatıldı.
    Bazı Milletvekilleri tutuklandı.
    Bunun üzerine Mustafa Kemal Ankara’da yeni bir Meclis’in toplanmasına karar verdi.
    İstanbul’dan kaçabilen milletvekilleri Ankara’ya geldi.
    Hazırlıklar tamamlanınca büyük bir törenle TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ açıldı. 23 Nisan 1920.
    Meclis Başkanlığı’na Mustafa Kemal seçildi.
    Seçildikten sonra meclise önerge verdi.

Önergede yer alan konular şunlardı

   Hükümet kurmak zorunludur.
   TBMM’nin üstünde güç yoktur.
   TBMM yasama ve yürütme yetkilerini kendinde toplamıştır.
   Mecliste seçilecek bir kurul (Bakanlar Kurulu) hükümet işlerine kar.Meclis Başkanı hükümetinde başkanıdır.

   NOT:Meclis bu önergeyi kabul etti.
   Yeni Türk Devleti’nin temelleri atıldı.
   Kurulan hükümete TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ (TBMM) adı verildi.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN
AÇILMASINDAN SONRAKİ OLAYLAR

o   Damat Feri Paşa’nın başında bulunduğu İstanbul Hükümeti (Osmanlı Hükümeti) Türk Halkını Meclise karşı kışkırtmaya çalıştı.
o   Padişah ve Şeyhülislam; Mustafa Kemal’in öldürülmesini isteyen yazıları uçaklarla Anadolu’ya dağıttı.
o   İtilaf Devletlerini ve Azınlıkları desteklediler.
o   Ayrıca Kuvay-ı Milliye birliklerinin bir kısmı Düzenli Orduya geçmek istemedi.Ayaklandılar.Ayaklanmalar bastırıldı.
o   TBMM; düzenli orduyu kurarak KURTLUŞ SAVAŞI’nı başlattı.
o   Buna Göre bir sıralama yaparsak.TBMM’nin açılışından sonra meclis;

1)İstanbul Hükümeti ile,
2)Azınlık ayaklanmaları ile (İtilaf Devletlerinin kışkırtması ile)
3)Düzenli Orduya Karşı çıkan Kuvay-ı Milliye Birliklerinin (Çerkez Ethem,Demirci Mehmet Efe gibi) çıkardığı ayaklanmalar ile uğraşmak zorunda kamıştır.
SAVAŞ DÖNEMİ


   Kurtuluş Savaşı Dönemi; Doğu Cephesindeki savaşlarla başlar, Lozan Barış Anlaşması ile sona erer.

KURTULUŞ SAVAŞ’INDAKİ CEPHELER

1-DOĞU CEPHESİ:Ermenilerle savaşıldı.Gümrü Anlaşması Yapıldı. (2 Aralık 1920)

2-GÜNEY CEPHESİ:Fransızlarla savaşıldı.Urfa,Antep,Maraş savunulu.Ankara Anlaşması yapıldı.(20 Ekim 1920)

3-BATI CEPHESİ:Yunanlılarla Savaşıldı.

a)   I.İnönü Savaşı
b)   II.İnönü Savaşı
c)   Sakarya Savaşı
d)   Büyük Taarruz

Bu cepheleri geniş olarak ele alalım;

1-DOĞU CEPHESİ

   Tarih boyunca kurulan Türk Devletleri egemenlikleri altındaki her topluma hoşgörü içinde davranmıştır.Onların, dillerine, dinlerine ve kültürlerine karışmamışlardır.
   Bu toplumlardan biri de Ermenilerdir.Türk Topraklarını paylaşmak isteyen devletler Ermenileri Türklere karşı kışkırttılar.Bazı yerlerde ayaklanma çıkardılar.
   İtilaf Devletlerinin Doğu Anadolu’ya Ermenilere vermesi üzerine Ermeniler Doğu Anadolu’da binlerce vatandaşımızı katletti.
   Bu olaylar üzerine Türkiye Büyük Millet Meclisi, Kazım Karabekir’i Doğu Cephesi komutanlığına atadı.Yapılan savaşta Ermeniler yenilgiye uğratıldı.
   Ermeniler ile TBMM arasında GÜMRÜ ANLAŞMASI imzalandı.(2 Aralık 1920)

Bu anlaşmaya göre;
1-Ermeniler Kars ve çevresini Türkiye’ye verdiler.
2-Doğu Anadolu’daki istek ve iddialarından vazgeçtiler.

NOT: GÜMRÜ ANLAŞMASI TBMM’nin imzaladığı ilk anlaşmadır.

2-GÜNEY CEPHESİ

   Mondros Ateşkes Anlaşmasından sonra işgal edilen Urfa,Antep,Maraş İngilizler tarafından işgal edildi ve buraları daha sonra Fransızlara verildi.
   Fransızlara karşı buralarda kahramanca savaşıldı.
   Bunun sonucunda Fransızlarla ANKARA ANLAŞMASI imzalandı.(20 Ekim 1920)
   Halkın gösterdiği bu mücadelelerden sonra TBMM tarafından Urfa’ya “Şanlı”, Antep’e “Gazi”, Maraş’a “Kahraman” ünvanı vermiştir.






3-BATI  CEPHESİ

   Batı cephesinde savaş 15 Mayıs 1919’da İzmir’in işgali ile başlamıştır.
   Asıl çarpışma düzenli ordunun kurulmasından sonra oldu.
   
a)   I.İnönü Muharebesi (10 ocak 1921):

   Eskişehir’in batısındaki İnönü’ye gelen Yunan ordusunu,Albay İsmet Bey komutasındaki Türk Ordusu yenilgiye uğrattı.
   Batı cephesindeki ilk başarıdır.
   Bu başarı;Kurtuluş azmi ve umudunu güçlendirdi. (Bu muharabe ÇOK ÖNEMLİ….UNUTMA)

   NOT:Bu arada LONDRA KONFERANSI toplandı.
   Sevr Anlaşmasının maddelerini değiştirerek
   Türklere Kabul ettirmek istiyorlardı.Ama TBMM ve Hükümet temsilcilerimizin karşı çıkması ile konferans dağıldı.

MOSKOVA ANLAŞMASI (16 Mart 1921)

   I.İnönü Zaferinde Türklerin gücünü gören Sovyetler Birliği ile Moskova Anlaşması imzaladı.
   Sovyetler Birliği YENİ TÜRK DEVLETİNİ tanıdı. (Anlaşma ÇOK ÖNEMLİ…….. UNUTMA)

b)   II.İnönü Muharebesi (31 Mart-1 Nisan 1921):

   Güçlerini arttırıp İnönü’de Türk Ordusunun karşısına çıkan Yunanılar yine İsmet Paşa komutasındaki Türk Ordusuna yenildi. (ÇOK ÖNEMLİ)

c)   Sakarya Meydan Muharebesi (13 Eylül 1921):

   Büyük bir güçle saldıran Yunan ordusu Afyon,Kütahya ve Eskişehir’i ele geçirince Türk Ordusu çok kayıp vermemek için Sakarya Irmağının doğusuna çekildi.
   TBMM Mustafa Kemal’i başkomutan atadı. (ÇOK ÖNEMLİ)
   Mustafa Kemal’in komutasındaki Türk Ordusu 22 gün 22 gece süren savaştan zaferle ayrıldı.
   TBMM Mustafa Kemal’e “Mareşallik” rütbesi ve “ Gazilik” ünvanı verdi.(ÇOK ÖNEMLİ…. UNUTMA)
   Sakarya Zaferi; TBMM hükümetinin içte ve dışta saygınlığını arttırdı. (ÇOK ÖNEMLİ……… UNUTMA)

d)   Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan  Muharebesi (26-30 Ağustos  1922):

   26 Ağustos 1922’de başlayan Büyük Taarruz, 30 Ağustos 1922’de Mustafa Kemal’in yönettiği Başkomutanlık Meydan Muharebesiyle Dumlupınar’da zaferle sonuçlandı.
   9 Eylül 1922’de Yunanlılar İzmir’den de uzaklaştırıldı.
   Bu zafer Anadolu’nun sonsuza kadar Türk vatanı olarak kalacağını gösterdi.


NOT:Bu yazılanları düzenli bir şekilde defterinize yazınız.Yazdıktan sonra da okuyunuz.Bu konuların hepsi çok önemli konulardır.Özenle çalışmanızı istiyorum.Baştan beridir işlediğimiz konuları da tekrarlamanız sizin menfaatinize olacaktır. O bölümleri de okuyunuz, tekrar ediniz.
Sayın Veli;Öğrencinizin bu konuyu eksiksiz  yazdığını ve okuduğunu kontrol ediniz.Yazıp,okuduktan sonra içinden sorular sorarak pekiştirmesini sağlayınız.
.

Sosyal Bilgiler