Gönderen Konu: Ölçek nedir ve ölçek hesaplaması  (Okunma sayısı 316938 defa)

Çevrimdışı sosyalcicocuk

  • Aday Öğretmen
  • *
  • İleti: 18
  • Rep +0/-0
Ölçek nedir ve ölçek hesaplaması
« : Nisan 06, 2009, 09:17:16 ÖS »
ÖLÇEK NEDİR?
Ölçek: Yeryüzündeki gerçek uzunlukların harita veya plana geçirilirken ne kadar küçültüldüğünü gösteren orana ölçek denir. 2 çeşit ölçek vardır: Kesir Ölçek ve Çizgi Ölçek
                                                                                                                                                                                     
1)   Kesir Ölçek: Payı 1 olan, kesir sayılarıyla gösterilen ölçektir. Örn.     1      , 1/100.000, 1:100.000
                                                                                                                   100.000
şeklinde gösterilir. Kesir ölçekler daima cm ile gösterilir.

                                                                                                                                                                                     
   Paydadaki sayı yeryüzü şeklinin kaç kat küçültüldüğünü gösterir.

        1                    Harita üzerindeki uzunluk
   100.000              Arazi üzerindeki uzunluk (Gerçek uzunluk)

NOT: Kesir ölçeklerde, paydadaki rakam büyüdükçe ölçek küçülür, görünen alan genişler ve haritaların ayrıntıları azalır. Paydadaki rakam küçüldükçe ölçek büyür, görülen alan daralır ve haritaların ayrıntıları artar.

2)   Çizgi Ölçek: Plan veya haritanın bir köşesinde yatay bir çizgi ile gösterilir.
20            10             0              10            20            30           40 km
               




NOT: Çizgi ölçeklerde sıfırın solunda yer alan kısım, daha küçük uzunlukları ölçmek için kullanılır.

ÖLÇEK HESAPLAMALARI                                                                             

Gerçek Uzunlukların Hesaplanması
Gerçek Uzunluk = Haritadaki Uzunluk x Ölçeğin Paydası

   GU = HU x ÖP

               
                     




Örn. 1 / 2.500.000 ölçekli bir haritada iki şehir arasındaki uzunluk 4 cm’dir. Bu iki şehir arasındaki gerçek uzunluk kaç km’dir?
                                                                                                                                                                                     
Çözüm:
Ö = 1 / 2.500.000            GU = HU x ÖP
HU = 4 cm               GU = 4 x 2.500.000
GU = ? km               GU = 10.000.000 cm
                  GU = 100 km

NOT: Birimler onar onar büyür, onar onar küçülür.

 mm                 cm                 dm                 m                 dam                hm                 km       
 
1000000        100000          10000             1000              100                   10               1 km

Ölçeğin Bulunması


Ölçek = Haritadaki Uzunluk
       Gerçek Uzunluk

Ö = HU
       GU

   
Örn. İki şehir arasındaki uzaklık gerçekte 640 km’dir. Harita üzerinde ise bu iki şehir arasındaki uzaklık 2 cm’dir. Haritanın ölçeği nedir?
Çözüm:                                                                                                                                                                       
GU = 640 km         Ö = HU      Ö =         2               Ö =          1           
HU = 2 cm                             GU             64.000.000                          32.000.000
Ö = ?
GU = 640 km = 64.000.000 cm
                                                                                                                                                                                                                                                                     Haritadaki Uzunluğun Hesaplanması                                                                                                                                                                                                                                 


Haritadaki Uzunluk = Gerçek Uzunluk
                                    Ölçeğin Paydası

HU = GU
          ÖP
                             
 
Örn. A ile B şehri arasındaki uzaklık 550 km’dir. 1/5.000.000 ölçekli bir haritada bu iki şehir arasındaki uzunluk kaç cm olur?

Çözüm:
GU = 550 km                HU = GU      HU = 55.000.000    55   HU = 11 cm
Ö = 1/5.000.000              ÖP                 5.000.000      5
HU = ?
GU = 550 km = 55.000.000 cm



Çevrimdışı PeRi

  • Usta Öğretmen
  • *****
  • İleti: 712
  • Rep +33/-10
  • Cinsiyet: Bayan
Ynt: Ölçek nedir ve ölçek hesaplaması
« Yanıtla #1 : Ekim 05, 2009, 03:07:54 ÖS »
teşekkürler
fORUMDA PAYLAŞIMDA BULUNMAK İÇİN
1. http://www.sosyalbilgiler.org/forum/indir linke tıklayıp dosyanızı yükledikten sonra  size verilen linki kopyayıp yapıştırabilirsiniz.
2.http://www.sosyalbilgiler.org/forum/index.php?action=downloads bu linkten uygun bölüme dosyanızı yükleyebilirsiniz.
3. Yada yeni konu açıp ek özellikler kısmına tıklayıp dosyanızı yükleyebilirsiniz.


!!! Okuyorsun, eğleniyorsun, öğreniyorsun. Paylaş ki başkaları da okusun, eğlensin, öğrensin !!!

Sosyal Bilgiler

Ynt: Ölçek nedir ve ölçek hesaplaması
« Yanıtla #1 : Ekim 05, 2009, 03:07:54 ÖS »