ATATÜRK’TEN SONRA TÜRKİYE:
II.DÜNYA SAVAŞI
Kazanımlar
1. İkinci Dünya Savaşı’nın sebep, süreç ve sonuçlarını Türkiye’ye etkileri açısından değerlendirir.
2. Türkiye’de çok partili siyasî hayata geçişi hızlandıran gelişmeleri demokrasinin gerekleri açısından inceler.
3. Türkiye’nin jeopolitik ve jeostratejik konumundan ve öneminden yola çıkarak İkinci Dünya Savaşı sonrası değişen ülkeler arası ilişkileri değerlendirir.
4. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Türkiye’de meydana gelen toplumsal, kültürel ve ekonomik gelişmeleri inceler.
5. Türk Silahlı Kuvvetlerinin ülkemizde huzur ve barışı sağlamak, ülkemizi ve cumhuriyetimizi koruyup kollamak ile ilgili görevlerini kavrar.
6. Türkiye Cumhuriyeti’nin temel niteliklerine yönelik iç ve dış tehditlere karşı korunması konusunda duyarlı olur.
7. SSCB’nin dağılmasının dünyaya ve ülkemize etkilerini inceler.
8. Türkiye ve yakın çevresindeki enerji kaynaklarını jeopolitik ve jeoekonomik önem açısından değerlendirir.
9. Körfez Savaşlarının Türkiye’ye siyasî ve ekonomik etkilerini inceler.
10. Doğal kaynaklardan verimli şekilde yararlanmaya yönelik projeleri ülkemizin kalkınma politikaları çerçevesinde değerlendirir.
11. Türkiye-Avrupa ilişkilerini Atatürk’ün gösterdiği hedefler ve millî dış politikanın temel ilkeleri doğrultusunda inceler.
ATATÜRK’ÜN II.DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİNDEKİ GÖRÜŞLERİ:
Atatürk Döneminde Türkiye toprakları etrafında bir barış çemberi oluşturuldu. Buna karşın dünya siyasetindeki gelişmeler büyük bir savaşın habercisiydi. Birinci Dünya Savaşı’ndan galip çıkan devletler (İngiltere,Fransa ), yenilenlere ağır koşullar taşıyan antlaşmalar imzalatmışlardı.Yenik Almanya, imzaladığı ağır şartları olan Versay Antlaşması’ndan kurtulmaya çalıştı.
Atatürk, bu antlaşma hakkında şöyle bir değerlendirme yapıyordu: ” Versay Antlaşması, Birinci Dünya Savaşı’na sebebiyet vermiş olan faktörlerden hiçbirini ortadan kaldırmadığı gibi ;aksine bütün başlıca rakipler arasında uçurumu büsbütün derinleştirmiştir. ”
İtalya da savaştan galip çıktığı hâlde elde ettiği sonuçtan memnun değildi. Bu nedenle de 1935’te Afrika’daki Habeşistan’ı(Etiyopya’yı) işgal etti.
Devletler arası ilişkileri de çok yakından izleyen Atatürk, yaşamının son aylarında bu durumu şöyle değerlendirdi:” Dünyaya egemen olan ulusları idare edenler arasında ne yazık ki birinci derecede devlet adamı çıkmıyor. Avrupa’da birkaç maceraperest Almanya ile İtalya’nın başında zor kullanarak bulunuyorlar. Karşı karşıya geldikleri zayıf devlet adamlarının güçsüzlüklerinden cesaret alıyorlar. Bunlar bugün dünyayı kana bulamaktan çekinmeyeceklerdir. Eski dostumuz Sovyet Hükûmeti âcizlerle maceraperestlerin yanlış hareketlerinden yararlanmasını bilecektir. Bunun sonucunda dünya sorunları ve dengesi tümüyle değişecektir. İşte bu dönem sırasında doğru hareket etmesini bilmeyip en küçük yanlış yapmamız durumunda başımıza ateşkes yıllarından daha çok felâketler gelmesi mümkündür…”
Atatürk , yukarıda da söylediği gibi 1930’lu yıllarda Almanya ve İtalya’nın silahlanması nedeniyle yakın gelecekte dünyada büyük bir savaşın çıkacağını belirtmiştir. Bu çıkacak dünya savaşında Türkiye’nin savaşa katılmayıp, dünya barışının sağlanmasına yardımcı olması gerektiğini belirtmiştir.
II. DÜNYA SAVAŞININ NEDENLERİ :
1- Almanya’da Germen(Alman) ırkının üstün olduğunu savunup başkan olan Hitler’in ,ağır şartları olan Versay Antlaşmasına son verip , Fransa’dan Ren bölgesini almak ve Avrupa’da egemen olmak istemesi.
2- İtalya’da , 1922 yılında Mussolini’nin başkanlığındaki Faşist Parti iktidara geldi. Mussolini başkanlığındaki İtalya’nın eski Roma İmparatorluğu’nu yeniden kurmak için 1935’te Afrika kıtasındaki Habeşistan’ı(Etiyopya’yı) işgal etmesi ve Akdeniz çevresinde yayılmak istemesi.
3- Sovyet Sosyalist Rusya’nın, Birinci Dünya savaşı sonrasında Brest-Litowsk Antlaşması ile kaybedilen yerleri geri almak istemesi.
4- Japonya’nın Çin’e ait olan Mançurya bölgesini işgal edip ,Asya kıt’asında sömürge elde etmek istemesi. Bu bölgede güçlü olan İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri’nin bunu engellemeleri.
5- Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra dünyada barışı korumak amacıyla sağlamak amacıyla kurulan Milletler cemiyetinin , güçlü devletlerden yana olup barışı koruyamaması.
Not: Birinci Dünya savaşının sonuçları , İkinci Dünya savaşının başlamasına ortam hazırlamıştır.
