Sosyal bilgiler 7.sınıf ilk Anadolu Beylikleri

Saltuklu Beyliği (1072-1202)
Anadolu’da kurulan ilk Türk beyliğidir. Bu beylik, Erzurum merkez olmak üzere kuruldu. Bu dönemde Erzurum önemli bir ticaret merkezi olmuştur. Danişmetlilerle birlikte Haçlılara karşı savaşmışlardır. Saltuklular önemli kültürel eserler bırakmıştır. Türkiye Selçuklu Devleti Erzu¬rum’u alarak bu beyliğe son vermiştir (1202).
Danişmentliler (1080-1178)
Danişmentliler Tokat, Amasya ve Sivas bölgesinde kurulmuştur. Daha sonra Yozgat, Kayse¬ri, Ankara, Çankırı ve Malatya’yı da topraklarına katmışlardır. Bizans ve Haçlılara karşı müca¬dele etmişlerdir. İç Anadolu’ya hâkim olan bu beyliğin merkezi Sivas’tır. Danişmentliler Anadolu- nun Türk yurdu olması için büyük çaba harcamış birçok bilgini Anadoluya getirmişlerdir. Bulun¬dukları bölgelerde kültür eserleri bırakmışlardır. Danişmentliler Beyliği’ne Türkiye Selçuklu Sul¬tam II. Kılıç Arslan son verdi (1178).
Mengücekler (1080-1228)
Alparslan’ın komutanlarından Mengücek Gazi tarafından kurulmuştur. Erzincan, Kemah ve Divriği’de hüküm sürmüştür. Anadolu’da geleneksel taş işçiliğiyle yapılan Divriği Ulu Camisi Mcngüceklilerin önemli eseridir. UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu) tarafından dünya mirası listesine alman bu eser Türk mimari sanatının önemli eserlerindendir.
Artuklu Beyliği (1102-1409)
Anadolu’nun fethi sırasında Doğu ve Güney Doğu Anadolu’da kurulmuştur. Bu beylik daha sonra üç kola ayrılmıştır. Hasankeyf, Artukoğulları, Mardin Artukoğulları ve Harput Artukoğul- ları. Anadolu’da en uzun yaşayan beyliklerden biridir. Artukoğullarmdan çok sayıda cami, medrese ve türbe kalmıştır. Bu beylik bulunduğu bölgeyi Bizans, Ermeni ve Gürcülere karşı koru¬muşlardır.
Çaka Beyliği (1081-1093)
Selçuklu komutanlarından Çaka Bey tarafından, İzmir merkez olmak üzere kurulmuştur. Çaka Beyliği ilk denizci Türk beyliğidir. Bu beylik bazı Ege adalarını ve kuzeye doğru çıkarak Çanakkale kıyılarında bazı yerleri ele geçirmiştir. Bizans tarafından yıkılmıştır (1093).