Musul Hangi Devletin Olacak?
Türkiye, Lozan Barış Konferansı’nda Musul’un Türklerin çoğunlukta oldukları bir yer olduğunu belgeleyerek bölgenin sınırları içinde yer alması gerektiğini belirtti. Ancak Musul’daki petrol yataklarının değerini bilen İngiltere bu bölgenin kendi sömürgesi Irak’a ait olduğu fikrinde direndi.
Taraflar bu konuda bir türlü anlaşamayınca Musul’un geleceğinin Lozan Barış Konferansı’ndan sonra Türkiye ile İngiltere arasında dokuz aylık bir sürede yapılacak görüşmelerle çözülmesine karar verdiler. Görüşmelerden sonuç alınamaması durumunda Milletler Cemiyeti’ne başvurulacaktı.
Musul sorunuyla ilgili görüşmeler,19 Mayıs 1924’te İstanbul’da başladı. Ancak taraflar Lozan Barış Konferansı’ndaki tutumlarını sürdürdükleri için ilerleme sağlanamadı. İkili görüşmeler sonucu çözülemeyen Musul meselesi Milletler Cemiyeti’ne götürüldü. Türkiye’nin henüz daha üyesi olmadığı Milletler Cemiyeti İngiltere’nin etkisiyle Musul’un Irak’a katılması gerektiğini belirtti.
Türkiye, Milletler Cemiyeti’nin kararını kabul etmedi.Sorunu çözebilmek için askeri harekat düzenlemeyi kararlaştırdı.Ancak bu sırada çıkan Şeyh Sait İsyanı Türkiye Cumhuriyeti’nin askeri harekatını engelledi.
Yeni bir savaş çıkmasını istemeyen Türkiye, Milletler Cemiyeti’nin kararına uyarak İngiltere ile Ankara Antlaşması’nı imzaladı.
Ankara Antlaşması ile,
Musul, İngiltere’nin mandası altındaki Irak’a bırakıldı.
Irak’ın petrol gelirlerinden % 10’luk bir pay 25 yıl süreyle Türkiye’ye verilecekti.
